Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Łodzi

---

Historia

Baptyści zaczęli osiedlać się w Łodzi w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to na terenie miasta zjawili się rzemieślnicy włókienniczy z Niemiec i Czech. W tamtym okresie, ze względu na ich niewielką liczebność oraz rozwijające się miasto, łódzcy baptyści byli częścią zboru w Kicinie, który znajduje się w Wielkopolsce.

Przełomowym momentem dla społeczności baptystów w Łodzi miała miejsce 25 września 1868 roku, kiedy to odbył się pierwszy chrzest pięciu członków zboru, przeprowadzony przez Gotfryda Fryderyka Alfa, jednego z pionierów polskiego baptyzmu, w przyfabrycznym stawie zakładów Scheiblerowskich, niedaleko obecnej ulicy J. Kilińskiego.

10 marca 1878 roku, łódzkie środowisko baptystów uzyskało samodzielność, a nowo utworzona wspólnota liczyła 252 wiernych. Na szczególne wyróżnienie zasługuje wydarzenie z 25 czerwca 1882 roku, kiedy to oddano do użytku nowy budynek zboru przy ulicy Nawrot 27. W 1908 roku wzniesiono kościół przy ul. Rzgowskiej 41A, który mógł pomieścić 500 osób, a w świątyni tej zlokalizowano II zbór w Łodzi (na Chojnach) z około 200 członkami. W 1922 roku utworzono zbór słowiański z siedzibą przy ul. Gubernatorskiej 25 (dzisiaj Abramowskiego), a w 1925 roku powstał kościół przy ul. Limanowskiego 60 (na 450 miejsc), pełniący funkcję III zboru w Łodzi.

Rok 1945 oznaczał dramatyczne zmiany dla łódzkiej społeczności baptystów, ponieważ z miasta wyjechało wielu niemieckich wyznawców, a świątynie zostały przejęte przez państwo jako mienie poniemieckie. Władze zajęły kościoły przy ulicach Nawrot, Limanowskiego, Rzgowskiej, a także inne obiekty, takie jak szpital „Betlehem” i Dom Diakonis „Tabea”. Po II wojnie światowej nowym pastorem został Kazimierz Najmałowski. W 1948 roku w zborze doszło do wewnętrznych podziałów spowodowanych wpływem modernistycznej teologii, co doprowadziło do utworzenia dwóch nowych wspólnot: jedna gromadziła się przy ul. Abramowskiego, a druga przy ul. Świerczewskiego. W 1958 roku zbór przy ul. Świerczewskiego dołączył do Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego.

Budynek zboru przy ul. Nawrot 27

Decyzja o budowie własnego obiektu przez wspólnotę baptystyczną zaistniała w połowie lat 70. XIX wieku. W 1875 roku nabyto plac przy ulicy Nawrot 27, wcześniej będący własnością Gustawa Scherlinga. Rozpoczęto proces uzyskiwania zgody na budowę, a projekt nowej świątyni stworzył architekt Edward Kreutzburg. Proces budowy ukończono w 1882 roku, a 25 czerwca tego samego roku budynek został poświęcony i oddany do użytku. Nowo wzniesiona świątynia, zbudowana w stylu neoromańskim, charakteryzowała się trzema nawami i emporami, a jej fasada kończyła się trójkątnym szczytem z przylegającym portalem „lombardzkim”. Na przełomie XIX wieku obiekt został rozbudowany na podstawie projektu architekta Albina Jankau, a od strony południowej dodano nową część prezbiterialną oraz Dom Zborowy.

Świątynia służyła łódzkim baptystom aż do 1945 roku, kiedy to stała się mieniem poniemieckim przejętym przez władze. Od 1946 roku w budynku miała siedzibę Milicja Obywatelska w Łodzi. Wówczas w obiekcie zorganizowano „Dom Milicjanta”, później przekształcony w „Dom Kultury Milicjanta”. Frontowa sala modlitw uległa przemianie w kino pn. „DKM”, pełniąc jednocześnie funkcję sali widowiskowej. Po zwrocie obiektu baptystom, kino i Dom Kultury zostały zamknięte, a sala modlitw została ponownie przystosowana do funkcji liturgicznych, choć zauważalnej zmianie uległa również fasada budynku.

---

Oceń: Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Łodzi

---