Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi

Kościoły

Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża to neoromańska katolicka świątynia, która jest ważnym punktem w historii parafii o tej samej nazwie. Znajduje się on przy ulicy Henryka Sienkiewicza 38 w Łodzi.

Świątynia ta jest nie tylko miejscem kultu religijnego, ale także przykładem architektury neoromańskiej, która wyróżnia się charakterystycznymi cechami stylistycznymi, typowymi dla tego okresu. Osoby odwiedzające parafię Podwyższenia Świętego Krzyża mogą cieszyć się niepowtarzalną atmosferą oraz bogatym dziedzictwem kulturowym, które towarzyszy tej wyjątkowej lokalizacji.

Historia

Budowa świątyni została zapoczątkowana w 1860 roku, gdy przystąpiono do kładzenia fundamentów, przy ówczesnej ul. Dzikiej. Jednakże realizacja tej inwestycji napotkała trudności finansowe. W pokonaniu tych przeszkód pomógł znany przemysłowiec Karol Scheibler, który przeznaczył na budowę 50 tys. rubli oraz ofiarował 4 figury ewangelistów, które zdobią wieżę i 31-głosowe organy zainstalowane w kościele.

Właściwe prace budowlane rozpoczęły się w 1872 roku i trwały do 1875 roku na podstawie projektu Franciszka Tournelle’a, zainicjowanej przez ks. Wojciecha Jakubowicza. Kościół został poświęcony 2 listopada 1875 roku przez ks. Ludwika Dąbrowskiego i pierwotnie nosił wezwanie św. Jakuba. Natomiast konsekracja obiektu miała miejsce 19 maja 1888 roku, a dokonał jej arcybiskup Wincenty Teofil Popiel–Chościak. Wnętrze świątyni zaprojektował warszawski architekt Konstanty Wojciechowski, a pierwotnie obiekt był otoczony ogrodzeniem.

W roku 1918 krzyż umieszczony na wieży kościoła stał się centralnym punktem lokalnej sieci triangulacyjnej, która została utworzona przez naczelnika Oddziału Pomiarów przy Wydziale Budownictwa Magistratu Miasta Łodzi, Franciszka Walickiego.

Podczas II wojny światowej dostępność świątyni ograniczona była wyłącznie do osób narodowości niemieckiej. Duża zmiana miała miejsce 8 sierpnia 2021 roku, kiedy to w uroczystość św. Dominika, parafię objęli bracia dominikanie z klasztoru bł. Piotra Jerzego Frassatiego.

Architektura

Świątynia w stylu neoromańskim, z trzema nawami, została zbudowana na planie krzyża, korzystając z systemu bazylikowego. Na jej frontonie można dostrzec wieżę, która ozdobiona jest trzema dzwonami oraz sygnaturką. Niestety, przedwojenny komplet dzwonów, ufundowany w latach 1920–1930, nie przetrwał do czasów obecnych.

Wnętrze kościoła skrywa sześć ołtarzy, z których główny jest darem Karola Scheiblera. To on również odpowiada za fundację ołtarzy w kaplicy św. Anny oraz w kaplicy Matki Boskiej. Warto również zwrócić uwagę na ołtarz boczny znajdujący się w lewej nawie, który został ufundowany przez Edwarda Herbsta.

W bezpośrednim sąsiedztwie kościoła usytuowany został pomnik, upamiętniający ofiary stanu wojennego. Dodatkowo, w północną ścianę świątyni wmurowana jest tablica, która oddaje hołd poległym stoczniowcom.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Krzysztof PawełK.P. Woźniak, Religijny wymiar aktywności społecznej w protestanckim środowisku łódzkich przemysłowców w XIX-XX w. Na przykładzie rodzin Scheiblerów, Herbstów i Geyerów, „Studia Europaea Gnesnensia”, 18, pressto.amu.edu.pl, 2018, s. 443, DOI: 10.14746/seg.2018.18.24, ISSN 2720-7145 [dostęp 13.04.2024 r.]
  3. Podw. Św. Krzyża w Łodzi » Historia budowy [online], Podw. Św. Krzyża w Łodzi [dostęp 06.11.2021 r.]
  4. ZdzisławZ. Szambelan, 70 lat geodezji miejskiej w Łodzi, „Dziennik Łódzki” (283), bc.wbp.lodz.pl, 06.12.1988 r. [dostęp 24.02.2024 r.]
  5. Agnieszka Janik: Łódź – miasto wielu wyznań. Archiwum Państwowe w Łodzi. [dostęp 15.08.2010 r.]
  6. Parafia Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi. [dostęp 15.08.2010 r.]
  7. ZdzisławZ. Konicki, Widoki dawnej Łodzi, „Odgłosy”, R1 (18), Łódź: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa”, 29.06.1958 r., s. 10
  8. M. Budziarek: Katedra przy Adolf Hitlerstrasse. Warszawa: 1984, s. 71. ISBN 83-211-0460-6.

Oceń: Kościół Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi

★★★★★
Średnia ocena:5 Liczba ocen:24