Barbara Rafałowska

---

Życiorys

Pani Barbara Rafałowska była córką Elji Halbersztadta oraz Pissy z domu Szenwic. Po latach spędzonych w Łodzi, gdzie młodzieńczo uczęszczała do Gimnazjum M. Szrubko, a potem do Gimnazjum Żeńskiego im. E. Orzeszkowej, zdała maturę w 1919 roku. Następne kroki edukacyjne skierowała na kierunki germanistykę i historię literatury, które studiowała na Uniwersytecie Warszawskim aż do 1924 roku.

W 1925 roku rozpoczęła karierę nauczycielską w warszawskich gimnazjach. W 1926 roku obroniła swoją pracę doktorską na tym samym uniwersytecie, która nosiła tytuł „Studia nad kompozycją „Buch der Lieder”(inne języki)” pod kierunkiem Zygmunta Łempickiego.

Jej debiut literacki odbył się w 1936 roku, kiedy to opublikowała artykuł zatytułowany „Gojawiczyńska nagrodzona” w „Lewarze”. Współpraca z wydawnictwem Wiedza i Życie była również znaczącą częścią jej działalności. Niestety, po wybuchu II wojny światowej, emigrowała najpierw do Białegostoku, gdzie kontynuowała pracę nauczycielki.

W kwietniu 1940 roku Barbara Rafałowska znalazła się w Kazachstanie, a w marcu 1941 roku powróciła do Białegostoku, ponownie podejmując pracę w zawodzie. W wyniku narastającego konfliktu niemiecko-radzieckiego postanowiła przenieść się w głąb ZSRR, gdzie kontynuowała nauczanie. W 1943 roku została zaproszona do Moskwy przez Związek Patriotów Polskich, aby pełnić obowiązki w Wydziale Literatury.

W Moskwie redagowała Biblioteczki Związku Patriotów Polskich i współpracowała z Komitetem do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR, gdzie była odpowiedzialna za pisanie podręczników szkolnych, recenzowanie materiałów edukacyjnych oraz uczestniczyła w pracy zespołu programowego. Publikowała również artykuły oraz recenzje literackie w „Nowych Widnokręgach” w latach 1942 oraz 1944-1945.

Po powrocie do Polski w 1946 roku, włączyła się aktywnie w działalność Polskiej Partii Robotniczej (od 1948 roku PZPR) oraz objęła stanowisko zastępczyni redaktora naczelnego Spółdzielni Wydawniczej „Książka”, a później redaktora naczelnego Spółdzielni Wydawniczej „Książka i Wiedza”. Pełniła także funkcję tłumaczki oraz krytyczki literackiej w „Kuźnicy” w latach 1946-1948.

W latach 1950-1958 Barbara Rafałowska była zastępczynią redaktora naczelnego czasopisma „Twórczość”, gdzie publikowała różnorodne szkice, artykuły oraz recenzje. Od 1951 do 1994 roku pracowała w Instytucie Badań Literackich, gdzie kierowała Działem Literatury Współczesnej. W tym czasie została także członkinią Rady Naukowej IBL.

Specjalizując się w metodyce nauczania, zajmowała się także przekładem i redakcją dzieł literatury współczesnej. Wykładała również w Instytucie Kształcenia Kadr Naukowych, a jej teksty związane z problematyką edukacyjną pojawiały się w „Polonistyce” w latach 1960-1961, 1963 oraz 1965-1966.

Barbara Rafałowska znalazła miejsce ostatniego spoczynku na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie (kw. T-II-5).

Publikacje

Barbara Rafałowska jest autorką wielu istotnych publikacji, które świadczą o jej wkładzie w kulturę i edukację. W szczególności, jedną z jej ważniejszych prac jest podręcznik dla uczniów.

– Język polski. Podręcznik dla klasy 3, Moskwa: Komitet do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR przy Ludowym Komisariacie Oświaty Rosyjskiej Federacyjnej SRR, 1944.

Przekłady i adaptacje

• Anton Makarenko: Poemat pedagogiczny. T 1-3, Łódź: Spółdzielnia Wydawnicza Książka, 1946,
• Bohaterski czyn kapitana Saburowa. Warszawa: Książka i Wiedza, 1951,
• Martin Andersen Nexø: Ludzie z Dangaardu. Dramat w 3 aktach, Warszawa: Książka i Wiedza, 1950,
• Maksim Gorki: Po czyjej jesteście stronie „twórcy kultury”? (Odpowiedź moim czytelnikom w Ameryce), Warszawa: Książka i Wiedza, 1950.

Prace redakcyjne

• Czytanki polskie. Na kl. 3 szkół dla dzieci polskich w ZSRR, Moskwa: Komitet do Spraw Dzieci Polskich w ZSRR przy Ludowym Komisariacie Oświaty Rosyjskiej Federacyjnej SRR, 1944,
• Feliks Dzierżyński: Z Pism, Pamiętnika więźnia i Listów Feliksa Dzierżyńskiego. Warszawa: NK, 1952, XVIII,
• Maksim Gorki: Opowiadania. Matka, Warszawa: PIW, 1954,
• Maksim Gorki: Wieczór literacki, Warszawa: Czytelnik, 1956.

---

Oceń: Barbara Rafałowska

---