Tola Minc

---

Życiorys

Tola Tauba Minc przyszła na świat w rodzinie, która miała głębokie korzenie socjalistyczne. Jej dzieciństwo spędzone w Łodzi było naznaczone trudnościami, dlatego do piętnastego roku życia była edukowana w domu z powodów zdrowotnych. W 1916 roku rozpoczęła naukę w gimnazjum Marii Kochersonowej, a potem kontynuowała w Wyższej Szkole Realnej Emilii Siemieckiej. W tym czasie zaangażowała się w działalność Bundu, organizacji, która promowała ideologie socjaldemokratyczne wśród Żydów. W roku 1920 podjęła studia na wydziale filozoficznym w Warszawie. Około 1922 roku przeniosła się do Wilna, gdzie zaczęła pracować jako nauczycielka języka polskiego oraz literatury w szkołach zawodowych. Jednocześnie rozpoczęła studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu Stefana Batorego, które ukończyła w 1928 roku.

Po zakończeniu nauki Tola Minc wróciła do Łodzi, gdzie rozpoczęła karierę w szpitalu dziecięcym im. Anny Marii, gdzie pracowała pod przewodnictwem Tadeusza Mogilnickiego. Dodatkowo, współtworzyła żłobek dziecięcy, który funkcjonował w ramach Towarzystwa Ochrony Zdrowia miasta Łodzi. Wkrótce potem spędziła kilka lat na Kresach Wschodnich, a później osiedliła się w Warszawie. Tam podnosiła swoje kwalifikacje w klinice stomatologicznej prowadzonej przez profesora Alfreda Meissnera, co pozwoliło jej uzyskać tytuł lekarza dentysty. Pracowała również w Sanatorium Towarzystwa Centos w Otwocku, gdzie niestety doświadczyła bombardowania w trakcie II wojny światowej. Już od 1936 roku leczyła pacjentów w sanatorium im. Włodzimierza Medema w Miedzeszynie.

Od 1939 roku przebywała głównie w Warszawie, gdzie pełniła rolę lekarza w różnych organizacjach sanitarno-obronnych, takich jak Drużyny Sanitarne, Obrona Domowa, Obrona Przeciwpożarowa oraz Czerwony Krzyż. Po tym, jak jej mąż został zmobilizowany, a ich dom uległ zniszczeniu w wyniku ataku artylerii, Tola wraz z synem przeniosła się do Miedzeszyna, który znajdował się w granicach getta w Falenicy. Tam skoncentrowała swoje wysiłki na działalności sanatorium, gdzie została dyrektorką. W dramatycznym momencie, gdy 20 sierpnia 1942 roku Gestapo zleciło likwidację placówki i transport dzieci do obozu zagłady w Treblince, Tola, razem z Rozalią Ejchner i Hendusią Himelfarb, odmówiła ucieczki, decydując się towarzyszyć dzieciom w ich ostatniej podróży. Przed ich transportem Tola Minc pomogła personelowi sanatorium w ucieczce z getta.

W sierpniu 1942 roku zginęła w obozie zagłady w Treblince, towarzysząc swojemu synowi, innym opiekunkom oraz około 200 dzieciom.

Życie prywatne

Izrael Mosze Minc był jej ojcem, natomiast matką – Chaja Sara. W 1928 roku Tola poślubiła swojego kolegę ze studiów, lekarza i aktywistę Komunistycznej Partii Polski, Henryka Maurycego Minca. Z tego związku w 1933 roku urodził się ich syn, Oskar Karol. Jej brat, Pinkus Minc, był związany z organizacjami trockistowskimi i współpracował z Lewym Trockim oraz jego synem, Lwem Siedowem. Tola Minc posługiwała się swoim językiem ojczystym, którym był polski; swobodnie komunikowała się również w języku niemieckim, rosyjskim oraz jidysz.

---

Oceń: Tola Minc

---