Dworzec tramwajów podmiejskich przy ulicy Północnej w Łodzi

---

Historia

Historia tego miejsca sięga 22 lipca 1951 roku, gdy otwarto krańcówkę tramwajów podmiejskich, prawdopodobnie według projektu Krzysztofa Wiśniewskiego. Poczekalnia, choć jeszcze niewykończona, została oddana do użytku dwa lata później, 22 lipca 1953 roku. Budynek został ukończony w tym samym roku. Zrealizowany w stylu polskiego modernizmu międzywojennego, dworzec przyjmuje formę zespołu przeszklonych pawilonów, nakrytych wspólnym dachem, w tym okrągłych kiosków. W pomieszczeniach obiektu, obok poczekalni, znajdowały się również kiosk oraz bar. Pod samym dworcem płynie kanał rzeki Łódki.

Nowa krańcówka zastąpiła dotychczasową na Rynku Bałuckim. Umożliwiała pasażerom dojazd do różnych miejscowości, takich jak Aleksandrów Łódzki (linia 44), Lutomiersk (linia 43), Konstantynów Łódzki (linia 43bis), Zgierz (linia 45) oraz Ozorków (linia 46).

Jednakże, w 1991 roku zlikwidowano połączenie tramwajowe z Aleksandrowem Łódzkim, co doprowadziło do zniesienia linii 44. W 2001 roku, w wyniku reformy układu linii tramwajowych, wydłużono linie 43 oraz 43bis do pętli Stoki. W lutym 2004 roku zaprzestano kursów na trasie Zgierz, zastępując je wydłużoną linią 11, natomiast linia 46, sięgająca Ozorkowa, została przeniesiona do pętli Chocianowice. Przez kolejnych 13 lat, krańcówka funkcjonowała głównie jako pętla techniczna, a żaden tramwaj nie kończył tam swojej trasy. W 2007 roku w sąsiedztwie dworca zorganizowano wystawę „Ziemia z nieba”.

Władze Łodzi, w wrześniu 2013 roku, podpisały umowę na bezpłatne przekazanie dworca Łódzkiej Okręgowej Izbie Architektów, pod warunkiem, że obiekt zostanie wyremontowany przez tę instytucję. Mendeszcząco krańcówka miała być dostępna dla tramwajów w sytuacjach awaryjnych. Wartość oddanego mienia wyceniono na 857 tys. złotych, z czego 265 tys. złotych przypisano wartości budynku. Po zakończeniu remontu przez ŁOIA, który zakończył się we wrześniu 2015 roku, dworzec otworzył swoje podwoje dla publiczności w odnowionej formie. Uroczystość miała miejsce 18 września 2015 roku. Renowacja, nadzorowana przez konserwatora zabytków, wyniosła 2 miliony złotych, z czego tylko niecałe 20% stanowili dotacje.

Modernizację obiektu zawdzięczamy odrestaurowaniu kiosków oraz budynków, a także naprawie dachu oraz fundamentów. Wzdłuż filarów położono bazaltowo-granitową posadzkę. Wzmocnienie kanału rzeki Łódki, biegnącego pod obiektem, zostało sfinansowane przez łódzki magistrat. Zarząd Dróg i Transportu ponosił odpowiedzialność za stan torowiska oraz oświetlenie na terenie krańcówki.

Ogłoszono również plany na drugi etap modernizacji, mającej na celu osłonięcie dworca szklanymi ścianami, łączącymi zachodnią oraz wschodnią część budynku. W nowych przestrzeniach miały powstać sala konferencyjna oraz wystawiennicza, za co oszacowano koszt na ponad milion zł. Należy zaznaczyć, że na dworcu nie ma dostępnych ławek dla podróżnych.

W dniu 2 kwietnia 2017 roku, po kolejnej reorganizacji układu komunikacyjnego, na pętlę powróciły linie 43A oraz 43B, kursujące do Konstantynowa Łódzkiego oraz Lutomierska, co częściowo przywróciło dawną funkcję krańcówki. Niestety, ta sytuacja nie trwała długo, ponieważ obie linie zakończyły kursy 2 marca 2019 roku.

W styczniu 2022 roku podpisano umowę dotyczącą przebudowy ulic Północnej oraz Ogrodowej, wraz z towarzyszącą im infrastrukturą tramwajową. Jednak pierwotnie planowana przebudowa pętli została wyłączona z zakresu prac ze względu na zbyt wygórowane oferty w poprzednim przetargu. Budowy rozpoczęto w lutym 2022 roku i mają zakończyć się w grudniu 2023 roku. W tym czasie pętla została odłączona od zmodernizowanego torowiska tramwajowego wzdłuż ulicy Północnej. W lipcu 2023 roku zapowiedziano wznowienie prac związanych z przebudową pętli, a planowane jej oddanie do użytku przewidziano na 2024 rok.

---

Oceń: Dworzec tramwajów podmiejskich przy ulicy Północnej w Łodzi

---