Szpital MSWiA w Łodzi

---

Historia

Inicjatywa budowy szpitala zainicjowana została przez Stowarzyszenie Miłosierdzia Konsystorza Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie, we współpracy z łódzkim pastorem Rudolfem Gundlachem, oraz z udziałem księdza Juliusza Bursche i doktora Adolfa Tochtermanna, który sprawował funkcję naczelnika szpitala od 1904 do 1939 roku. W wyniku wizyty w zakładzie dla epileptyków w Wiskitkach, ewangelicy z Łodzi doszli do wniosku, iż opłacalne byłoby przeniesienie tego zakładu do ich miasta.

W roku 1904, zakład dla psychicznie chorych i epileptyków został przeniesiony z Wiskitek do Łodzi, a dokładnie na ulicę Tkacką 8. Podczas tego samego roku, ewangeliccy przedstawiciele otrzymali od szpitala św. Aleksandra działkę przy ul. Północnej 42. Rękoma architektów, w tym Pawła Rübenshama i Czesława Zambrzyckiego, rozpoczęto budowę szpitala, który oficjalnie otwarto 27 listopada 1908 roku. Na początku składał się z dwóch neogotyckich budynków, które były ułożone prostopadle wobec siebie. W tych obiektach mieściły się sale szpitalne, mieszkania dla sióstr diakonisek, które dbały o pacjentów, oraz biura zarządu szpitala.

W pierwszych latach działalności szpitala, kierowanie placówką sprawowali dr Alfred Krusche oraz dr Adolf Tochtermann. Na początku szpital oferował 25 łóżek i przyjmował chorych bez względu na ich wyznanie i pochodzenie. Opłata za jednodniowy pobyt wynosiła 1,5 rubla. W roku 1911 powierzono opiekę nad 400 pacjentami, a w następnym roku liczba ta wzrosła do 542. W trakcie I wojny światowej szpital skupił się na leczeniu niemieckich żołnierzy, a w 1927 roku nastąpiła istotna rozbudowa, która zwiększyła liczbę łóżek: chirurgiczne – 70, ginekologiczne – 80, wewnętrzne – 50, oraz położnicze – 20. Utworzono także szkołę dla sióstr.

Podczas II wojny światowej obiekt był wykorzystywany przez ludność niemiecką, w tym przez członków Schutzstaffel (SS) oraz Gestapo. W latach 1927–1930 szpital przeszedł rozbudowę, która zwiększyła jego możliwości do 170 łóżek oraz przez rok przyjmował 1500 pacjentów. Niestety, przed wyzwoleniem Łodzi, obiekt został ograbiony z posiadanego sprzętu medycznego. Po wyzwoleniu w 1945 roku, budynki zostały przejęte przez kwatermistrzostwo armii radzieckiej, które przekształciło je w szpital polowy.

W kwietniu 1946 roku, szpital został przekazany polskim władzom i trafił do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Po wstępnym sprzątaniu przez niemieckich jeńców, 12 maja 1946 roku przyjęto pierwszych chorych oraz rannych działaczy partii, a placówka dysponowała 80 łóżkami. Większość sprzętu do szpitala sprowadzono dzięki wsparciu UNRRA. Równocześnie, przy ul. prez. G. Narutowicza 76 otwarto poradnię dziecięcą, a w 1947 roku powstał gabinet fizykoterapii.

W latach 50. XX wieku przeprowadzono znaczną modernizację szpitala, co pozwoliło zwiększyć liczbę łóżek do 200 oraz utworzyć aptekę, gabinet RTG, a także oddziały reumatologii i gastrologii, a także pogotowie lekarskie oraz gabinety zabiegowe. W 1966 roku utworzono Klinika Chorób Wewnętrznych WAM bazując na oddziale wewnętrznym, który prowadził dr Stanisław Laskowski. W 1960 roku otwarto Punkt Krwiodawstwa.

Rozbudowa szpitala rozpoczęła się w październiku 1970 roku na podstawie projektu architekta Janusza Wyżnikiewicza. We wstępnym etapie dokonano zburzenia części gmachu usytuowanej od strony podwórza, którą wybudowano w latach 1905–1908, i rozpoczęto budowę nowego, większego gmachu wzdłuż ul. Dwernickiego, który oddano do użytku 5 lutego 1975 roku. Obiekt zawierał różne udogodnienia, jak izba przyjęć, basen rehabilitacyjny oferujący hydroterapię oraz fizykoterapię, gabinety specjalistyczne, oddział intensywnej terapii, blok operacyjny oraz punkt krwiodawstwa. Nowy gmach został połączony z zachowaną częścią kompleksu szpitala z 1908 roku. Łącznie szpital dysponował 350 łóżkami. 15 maja 1994 roku oddano nowy budynek szpitalny przy al. Anstadta, w którym znalazły się gabinety akupunktury, stomatologii oraz przychodnia dziecięca. Od 2001 roku szpital nosi nazwę Zakładu Opieki Zdrowotnej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, pozostając w gestii MSWiA.

Architektura

Obiekt, o którym mowa, został zaprojektowany w stylu neogotyckim, co nadaje mu wyjątkowy charakter. Zrealizowany głównie z cegły, budynek prezentuje się bardzo solidnie i elegancko.

Jego elewacja frontowa wyróżnia się 10 osiami oraz dwoma ryzalitami, które zawierają dwupiętrowe wykusze. Środkowy ryzalit, który pełni rolę centralnego punktu konstrukcji, został zwieńczony szczytem z charakterystycznymi sterczynami. To elementy, które znacząco wpływają na wizualny odbiór całego obiektu.

Warto również zwrócić uwagę na detale architektoniczne, takie jak pasy międzyokienne, wypełnione blendami, które pokryte są kremowym tynkiem. Z kolei gzyms wieńczący, który znajduje się na górze budynku, oraz fryz kratownicowy, dodają kompozycji harmonii i estetyki.

Dodatkowo, kominy obiektu mają formę prostokątnych wieżyczek z krenelażem, co jest charakterystycznym elementem stylu neogotyckiego. Dach budynku, o dwuspadowej konstrukcji, posiada niewielkie facjaty, które dopełniają jego architecturez. Całość tworzy spójną i harmonijną całość, która przyciąga uwagę nie tylko mieszkańców Łodzi, ale i turystów.

---

Oceń: Szpital MSWiA w Łodzi

---