Leo Hochberg

Prawo i sprawiedliwość

Leo Hochberg był wybitnym prawnikiem, który urodził się 26 stycznia 1899 roku w Łodzi. Jego życie zakończyło się 25 stycznia 1978 roku w Warszawie.

W trakcie swojej kariery pełnił ważne funkcje w wymiarze sprawiedliwości, m.in. jako sędzia Najwyższego Sądu Wojskowego w latach 1947-1955 oraz sędzia Sądu Najwyższego od 1955 do 1957 roku.

Życiorys

Leo Hochberg urodził się w rodzinie żydowskiej. Jego rodzicami byli Saul (Szoel) oraz Rejzla, z domu Krymkier. Po ukończeniu szkoły średniej, w latach 1917–1920, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie w Odessie, które zakończył w 1926 roku na Uniwersytecie Warszawskim. W okresie międzywojennym pracował jako radca prawny w Banku Dyskontowym, z siedzibą w Warszawie.

W czasie II wojny światowej, pomiędzy rokiem 1939 a 1944, przebywał na obszarze ZSRR. Tam zajął się pracą jako radca prawny i urzędnik. W szczególności swoją działalność prowadził we Lwowie, Ufie oraz w Wydziale Dostaw Ludowego Komisariatu Łączności.

W grudniu 1944 roku podjął decyzję o wstąpieniu do Ludowego Wojska Polskiego, gdzie rozpoczął karierę sędziowską w wojskowym sądownictwie. Pełnił funkcje w Wojskowym Sądzie Garnizonowym w Łodzi, gdzie pracował od 25 stycznia 1945 do 21 lutego 1945, a następnie w Wojskowym Sądzie Okręgowym nr VI w Łodzi od 22 maja 1945 do 18 lutego 1946. Zajmował również stanowisko zastępcy szefa Wojskowego Sądu Rejonowego w Łodzi od 19 lutego 1946 do 19 czerwca 1947. W tym czasie brał udział w wydaniu co najmniej sześciu wyroków śmierci na podstawie oskarżeń politycznych, w tym w sprawkach dotyczących osiemnastu kobiet związanych z Konspiracyjnym Wojskiem Polskim.

Od 20 czerwca 1947 roku był sędzią Najwyższego Sądu Wojskowego. Odbywał swoje obowiązki do 31 października 1950 w Wydziale III, a od 1 listopada 1950 do 1 kwietnia 1952 w Wydziale II, następnie w biurze Prezesa Najwyższego Sądu Wojskowego. Hochberg był inicjatorem uznania czynów związanych z tzw. szeptaną propagandą, mianowicie krytyką ustroju komunistycznego, jako przestępstw z art. 87 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego, które mogły grozić karą pozbawienia wolności wynoszącą od 6 miesięcy do 15 lat. W jego kadencji jako sędzia, podjęto decyzję o śmierci rotmistrza Witolda Pileckiego, a łącznie uczestniczył w wydaniu co najmniej 25 wyroków śmierci z przyczyn politycznych.

W 1950 roku awansował na stopień podpułkownika, jednak już 5 sierpnia 1955 roku został przeniesiony do rezerwy. W okresie lat 1955–1957 pełnił rolę sędziego w Sądzie Najwyższym. Dodatkowo, raport opracowany przez Komisję Mazura w 1957 roku sugerował obniżenie jego stopnia z podpułkownika do kapitana oraz wprowadzenie zakazu wyjazdów zagranicznych na pięć lat. Z tego powodu, odszedł z sądownictwa i do 1968 roku pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości, gdzie pełnił funkcje starszego radcy w Departamencie Ustawodawczym oraz naczelnika Wydziału Karnego w Departamencie Prawno-Organizacyjnym.

Jego zadaniem było tłumaczenie radzieckich aktów prawnych z zakresu prawa karnego na język polski, a także był autorem wielu prac dotyczących polskiego prawa karnego.

Na przełomie lat 60. i 70. związał się z Żydowskim Instytutem Historycznym, gdzie kontynuował swoją działalność. Ostatecznie, zmarł i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera C11-3-2).

Wybrane publikacje

Oto wybrane publikacje Leona Hochberga, które obejmują różne aspekty prawa oraz praktyk prawnych, zarówno w Związku Radzieckim, jak i Polsce:

  • 48 rocznica rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1965,
  • Arbitraż gospodarczy. Uwagi na tle praktyki arbitrażu gospodarczego w ZSSR, Warszawa: Wydawnictwo „Prasa Wojskowa”, 1950,
  • Co ławnik sądu pracy wiedzieć powinien?, Warszawa: Zrzeszenie Przyjaciół Sądów Pracy, 1936,
  • Kodeks karny RSFRR. Kodeks karnoprocesowy RSFRR. Ustawa o ustroju sądów RSFRR, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1961,
  • Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1959,
  • Odpowiedzialność karna za zagarnienie mienia społecznego, Katowice: Zrzeszenie Prawników Polskich, 1963,
  • Opłaty stemplowe, sądowe, notarjalne, hipoteczne i komorników obowiązujące we wszystkich trzech b. zaborach, Warszawa: Księgarnia Prawnicza, 1932,
  • Osobowość sprawcy przestępstwa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1978,
  • Problemy radzieckiego prawa karnego. Wybór z literatury radzieckiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962,
  • Przemiany w dziedzinie prawa w Związku Radzieckim, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1958,
  • Przestępstwa gospodarcze. Komentarz (współautor: Jerzy Bafia), Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1960 (198 s.),
  • Przestępstwa przeciwko życiu, wolności, obyczajności i czci według nowego kodeksu karnego, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1969,
  • W 46 rocznicę rewolucji październikowej, Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, 1963,
  • Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1962,
  • Zbiór orzeczeń Najwyższego Sądu Wojskowego, red., Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1954.

Przypisy

  1. Andrzej Żbikowski Żydowski Instytut Historyczny. 70 lat badań nad dziejami polskich Żydów, wyd. Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 2018, s. 66.
  2. Marcin Łysko Prace nad kodyfikacją materialnego prawa wykroczeń w Polsce Ludowej (1960–1971), wyd. Temida2, Białystok 2016, s. 54, 154.
  3. Radosław Ptaszyński Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946–1955, wyd. IPN, Szczecin 2016, s. 42.
  4. G. Winogrodzki, Demografia współczesnej historii w wojskowych służbach specjalnych PRL, „Journal of Modern Science”, 2017, 1 (32), s. 363.
  5. K. Feder, Kobiety Konspiracyjnego Wojska Polskiego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Łodzi (1946–1955), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica”, 2014, 93, s. 133–134.
  6. D. Maksimiuk, Rozliczanie stalinizmu na fali „odwilży” 1956 roku. Dokumenty archiwalne dotyczące odpowiedzialności sędziów i prokuratorów wojskowych za łamanie praworządności w latach 1948–1954, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 2010, 9, s. 113.
  7. A. Wiśniewski, Kodeks karny RSFRR, Kodeks karnoprocesowy RSFRR, ustawa o ustroju sądów RSFRR, tł. L. Hochberg, red. M. Siewierski, Warszawa 1961 [recenzja] „Palestra”, 6, 1962, 1–2 (49–50), s. 149–150.
  8. A. Wiśniewski, Wyjaśnienia oskarżonego w procesie karnym i ich wartość dowodowa, L. Hochberg, Warszawa 1962 [recenzja], „Palestra”, 7, 1963, 1 (61), s. 77–78.
  9. Dr Leo Hochberg, w: Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego, nr 2 (106), kwiecień-czerwiec 1978, s. 129.
  10. Szwagrzyk 2005, s. 314.
  11. Szwagrzyk 2005, s. 230.
  12. Szwagrzyk 2005, s. 157.
  13. Joanna Żelazko Wykaz osób skazanych na karę śmierci przez WSR w Łodzi oraz zmarłych w czasie odbywania wyroku pozbawienia wolności.
  14. Lista pochowanych. Leo Hochberg. um.warszawa.pl. [dostęp 29.03.2017 r.] [zarchiwizowane z tego adresu (18.06.2018 r.)].

Oceń: Leo Hochberg

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:7