Wolf Wiener

Kultura i sztuka

Wolf Wiener, znany także jako Zeew, to postać, której życie i działalność mogą wzbudzać wiele refleksji. Urodził się 13 maja 1893 roku w Łodzi, a jego losy są tragiczne, bowiem zmarł w 1942 roku w obozie zagłady Chełmno nad Nerem.

Będąc dziennikarzem oraz pisarzem, Wiener pozostawił po sobie ślad w łódzkiej kulturze i oświacie. Jego pochodzenie żydowskie oraz zaangażowanie w działalność oświatową sprawiły, że jego życie było związane z lokalną społecznością oraz ideami syjonistycznymi, którym poświęcił część swojego dorobku.

Wolf Wiener był symbolem walki o edukację i kulturową niezależność, a jego praca miała istotny wpływ na regionalny rozwój oświaty.

Życiorys

Wolf Wiener pochodził z religijnej rodziny żydowskiej, gdzie od najmłodszych lat kształcono go w chederze, a później w gimnazjum. W historii działań na rzecz społeczności żydowskiej, jego wkład był znaczący. Był jednym ze współzałożycieli żydowskiego „Domu Ludowego” („Bejt Haam”), którego działalność prowadził aż do września 1939 roku.

Kierował również siecią szkół syjonistycznych o nazwie „Tarbut”, w których językiem wykładowym był hebrajski. Wspierał łódzki związek oświatowy „Szul Kult” oraz organizację syjonistyczną „Hechaluc”, która skupiała się na młodzieży żydowskiej w wieku powyżej 18 lat, oferując jej programy odkrywania i pielęgnowania idei syjonizmu.

Wraz z dyrektorem szkoły „Jabne”, Jehudą Chuwenem, prowadził kursy z zakresu historii Żydów w języku hebrajskim. Jego twórczość literacka obejmowała zarówno poezję w hebrajskim, jak i jidysz, która była publikowana w warszawskim czasopiśmie syjonistycznym „Wajs Bloj”. Poza tym, jego eseje i artykuły na bieżące tematy ukazywały się w łódzkich dziennikach „Lodzer Tageblat” oraz „Fołksblat”. W latach 1918–1922 pełnił rolę korespondenta dla warszawskiego pisma „Befrajung” oraz „Fołk un Łand” wydawanego w Łodzi.

Jako autor, wydał trzy książki, w których szczegółowo omówił historię Żydów. Już w młodym wieku aktywnie brał udział w ruchu syjonistycznym, związując się z łódzką filią „Cejirej Syjon”. Pełnił funkcję sekretarza, a następnie wiceprzewodniczącego łódzkiego oddziału syjonistycznej partii pracy „Hitachdut”. W 1937 roku mieszkał przy ul. R. Traugutta 14, co podkreśla jego silne związki z Łodzią.

W dniu 25 września 1939 roku, jako wiceprzewodniczący zarządu „Hitachdut”, został aresztowany przez gestapo. Po dwóch dniach, 27 października 1939 roku, przetransportowano go do obozu przejściowego znajdującego się w więzieniu w Rawiczu. Po pewnym czasie udało mu się wrócić do Łodzi, jednak został osadzony w getcie, co miało tragiczne konsekwencje. Wolf Wiener zginął w 1942 roku, podczas holokaustu, w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem (Kulmhof).

Przypisy

  1. Julian Baranowski Łódzkie getto 1940–1944 Vademecum, Archiwum Państwowe w Łodzi, Studio Bilbo Łódź 1999, ISBN 83-904646-8-3.
  2. Księga adresowa miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego (…). Rocznik 1937-1939, Zarząd Miejski w Łodzi, Łódź 1937.
  3. Założonej w 1929 r. w Palestynie przez pisarza i robotnika Aharona Dawida Gordona. Hitachdut i Gordonia miały swych zwolenników wśród inteligencji żydowskiej (Gordonia).
  4. Od nazwy miasteczka, w którym po zburzeniu Jerozolimy powstała z inicjatywy Jochanana Ben Zakaja słynna uczelnia i synagoga. W Łodzi szkoła mieściła się przy ul. Cegielnianej (obecnie ul. Stefana Jaracza) 75.
  5. Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę, zaczynającej II wojnę światową i zajęciu Łodzi 8 września 1939 r., hitlerowcy w najbiedniejszej dzielnicy Łodzi – Bałuty dla ponad 200 tys. Żydów z Łodzi i wielu innych miast Polski i Europy zorganizowali 8 lutego 1940 r. i szczelnie odizolowali od miasta 30 kwietnia 1940 getto, które było ogromnym obozem przymusowej pracy, ale i eksterminacji.

Oceń: Wolf Wiener

★★★★★
Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:24