Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. WAM w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów

---

Dzieje szpitala

Historia, sięgająca aż do 1918 roku, związana jest z terenem obecnego Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM w Łodzi. Pomiędzy ul. Łąkową 26, a ówczesną ul. Pańską 113, dzisiaj znaną jako S. Żeromskiego, wznosił się szpital Rosyjskiego Czerwonego Krzyża, który rozpoczął swoją działalność w 1897 roku. Jego budowa została sfinansowana z darowizn lokalnych właścicieli mniejszych fabryk i zakładów, z myślą o robotnikach zatrudnionych w tych przedsiębiorstwach. Celem powstania placówki była pomoc tym pracownikom, którzy nie mogli liczyć na wsparcie swoich pracodawców w postaci dużych szpitali, dostępnych głównie dla zatrudnionych w większych zakładach. Szpital, znany jako „Szpital Fabryczny”, składał się z pięciu jednopiętrowych pawilonów, oferując tylko podstawowe wyposażenie. W okresie I wojny światowej, szpital został przejęty przez niemieckie władze wojskowe.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku, placówka znalazła się pod zarządem Wojska Polskiego, które zorganizowało w niej szpital garnizonowy. Jako pierwszy komendant wniknął tam kpt. dr Stanisław Więckowski, osoba znana później z działalności społecznej. Szpital okazał się niewystarczający w czasie wojny polsko-bolszewickiej, co skłoniło do rozbudowy bazy szpitalnej w Łodzi poprzez dodatkowe baraki. W związku z dużym garnizonem wojskowym, który rozwijał się w Łodzi, władze zaczęły na poważnie myśleć o budowie nowoczesnego szpitala wojskowego.

Już w 1934 roku zatwierdzono fundusze na budowę większego obiektu, a projekt wygrał warszawski architekt Stanisław Odyniec-Dobrowolski. Budowa rozpoczęła się w 1935 roku, po wyburzeniu starych pawilonów. Szpital został otwarty 19 września 1937 roku jako IV Szpital Okręgowy im. gen. dyw. dra med. Felicjana Sławoja Składkowskiego. Uroczystość przyciągnęła wielu znamienitych gości, takich jak gen. bryg. Stanisław Rouppert i gen. Włodzimierz Jasiński – ordynariusz diecezji łódzkiej. W chwili otwarcia szpital dysponował 400 łóżkami i licznymi nowoczesnymi oddziałami, co czyniło go jednym z największych szpitali w Polsce.

Po wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, szpital został przejęty przez Wehrmacht, a polski personel medyczny został przeniesiony do obozu jenieckiego. Mimo to, przez kilka miesięcy niemieccy lekarze wojskowi udzielali pomocy jeńcom, aż do stycznia 1945, kiedy szpital funkcjonował jako niemiecki wojskowy szpital rezerwowy.

W 1945 roku placówkę przejęła Armia Czerwona, a po zakończeniu działania wojsk radzieckich, szpital znów przeszedł w polskie ręce, a jego pierwszym polskim komendantem został ppłk dr med. Kajetan Pietraszkiewicz. Szpital z biegiem lat stawał się istotnym ośrodkiem dydaktycznym i klinicznym, a nowoczesne metody leczenia były wprowadzane w miarę rozwoju medycyny. W 1961 roku powstał tu trzeci w kraju ośrodek dializacyjny, a już w 1964 roku odbyła się pierwsza operacja wszczepienia sztucznej zastawki serca, przeprowadzona przez płk prof. Jan Pruszyński.

Po 1989 roku, w wyniku reformatoryzacji, szpital zmienił swoją strukturę organizacyjną. W 2002 roku, po likwidacji Wojskowej Akademii Medycznej i połączeniu z Akademią Medyczną, przekształcił się w Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi. Od 2005 roku zyskał status Centralnego Szpitala Weteranów, co potwierdza jego zaangażowanie w pomoc weteranom oraz uczestnikom konfliktów zbrojnych.

Budynek szpitala

Obiekt ten jest doskonałym przykładem polskiej architektury modernistycznej z okresu międzywojnia. Jego czteropiętrowa struktura o długości 200 metrów i całkowitej objętości wynoszącej 70 tysięcy metrów sześciennych, ciągnie się wzdłuż ulicy w kierunku północ-południe. Ponadto, budynek ten charakteryzuje się ciekawymi rozwiązaniami architektonicznymi, takimi jak uskok w połowie jego długości i obniżona część północna, która jest oddzielona od reszty struktury elegancko wkomponowanym aneksem bramy głównej.

Do roku 2001 zewnętrzne ściany budynku były efektownie pokryte piaskowcem, który niestety został zamaskowany nowoczesnym ociepleniem styropianowym. W okolicach głównego wejścia zastosowano ciemną cegłę klinkierową, co przełamało monotonię długiej elewacji frontowej od strony wschodniej.

Od zachodniej strony od głównego budynku odchodzą trzy krótkie skrzydła, w których znajdują się różne pomieszczenia takie, jak: przychodnie, biura administracyjne, sale dydaktyczne oraz przestrzenie wypoczynkowe dla pacjentów, które sąsiadują z dziedzińcem oraz niewielkim parkiem.

Reprezentacyjny hall szpitala wyróżnia się podłogą wyłożoną ciemnym marmurem. W okresie od 1937 do 1939 roku w holu znajdowało się popiersie marszałka Józefa Piłsudskiego, umiejętnie umiejscowione w niszy. W projekcie budynku przewidziano także dwa mieszkania dla kadry kierowniczej, co odzwierciedla jego nowoczesne i przemyślane rozwiązania.

Budynek był znany z wysokiej jakości wykonania oraz nowoczesnego wyposażenia, co czyniło go jednym z najnowocześniejszych szpitali w tamtym okresie. Przykładem są solidne elementy stolarki okiennej, które wymienione zostały dopiero w 2001 roku, a także parkiety, które przetrwały do dziś. Grube mury zaprojektowano w sposób, który miał umożliwić im wytrzymanie uderzenia pocisku kal. 155 mm, a dach był przystosowany do absorbcji wybuchu bomby lotniczej.

W chwili oddania szpitala do użytku zastosowano w nim wiele innowacyjnych koncepcji, w tym centralną sterylizatornię, z której narzędzia chirurgiczne transportowano do czterech bloków operacyjnych za pomocą wind. Dostępne były także: centralna klimatyzacja, blok kuchenny, pralnia oraz agregaton awaryjny.

Tuż przed wybuchem II wojny światowej w okolicach szpitala powstała bocznica tramwajowa, której celem było połączenie obiektu z całą siecią tramwajową Łodzi, zapewniając dogodny dojazd także z pobliskiego dworca kolejowego Łódź Kaliska. Jeszcze w latach 60. XX wieku można było zauważyć odgałęzienie torów, które prowadziło bezpośrednio na teren dziedzińca.

W 1983 roku na terenie szpitala wzniesiono nowy, trzypiętrowy budynek o kwadratowym planie i centralnym patio, który pierwotnie pomieścił zakłady diagnostyczne oraz pomieszczenia dydaktyczne. Aktualnie to miejsce zajmuje poliklinika, a w jego podziemiach znajdują się prosektorium, chłodnie, magazyny, zwierzętarnia oraz mikroskop elektronowy, który zamontowano na olejowym fundamencie pływającym, aby zniwelować drgania. Niestety, budynek zbudowany w technologii lipskiej, z metalową konstrukcją oraz obłożeniem z płyt gipsowo-cementowych, nie zyskał szczególnie dobrych opinii. Niemniej jednak, po przeprowadzonej w 2015 roku termomodernizacji i remoncie, jego wygląd znacząco się poprawił.

W lokalnej społeczności studenckiej nowy budynek zyskał przezwisko „Szklana Pułapka”, co odnosi się do trudnych egzaminów i kolokwiów, które studenci medycyny odbywali w tych murach.

Obecna organizacja i działalność

Obecnie, w połowie roku 2006, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. WAM w Łodzi pełni istotną rolę w strukturze opieki zdrowotnej, będąc miejscem, gdzie zlokalizowane są różne kliniki oraz zakłady diagnostyczne związane z Wydziałem Wojskowo-Lekarskim oraz Wydziałem Fizjoterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Szczególna uwaga skupia się na specjalizacjach zabiegowych, wśród których można wymienić:

• chirurgię,
• torakochirurgię,
• ortopedię,
• traumatologię (w tym chirurgię ręki),
• neurochirurgię,
• otolaryngologię,
• okulistykę,
• urologię.

W szpitalu znajduje się również kilkunastołóżkowy oddział intensywnej terapii medycznej, który zapewnia opiekę pacjentom w stanie krytycznym. Ponadto, obiekt oferuje kliniki o specjalizacjach kardiologicznych, internistyczno-nefrologicznych oraz neurologicznych. Łącznie wszystkie kliniki szpitalne dysponują około 290 łóżkami, co świadczy o ich wysokiej zdolności do przyjmowania pacjentów.

Istotnym elementem organizacyjnym szpitala są także dobrze wyposażone zakłady diagnostyczne, do których zaliczamy:

• radiologię i diagnostykę obrazową,
• patomorfologię oraz cytopatologię,
• analitykę medyczną i diagnostykę laboratoryjną,
• apteka.

Dodatkowo, w strukturze szpitala funkcjonuje duża poliklinika, znana również jako lecznictwo otwarte, z której zorganizowano Zakład Medycyny Rodzinnej oraz przychodnię rehabilitacyjną, co umożliwia pacjentom kompleksową i dostosowaną do ich potrzeb opiekę zdrowotną.

---

Oceń: Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. WAM w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów

---