Maciej Drygas to niezwykle utalentowany polski dokumentalista oraz reżyser, znany ze swojego wkładu w film i radio. Urodził się 3 kwietnia 1956 roku w Łodzi, co stanowi punkt wyjścia jego bogatej kariery artystycznej.
W swoich dziełach twórca ten często podważa zmitologizowane wyobrażenie o relacjach między represyjną władzą a społeczeństwem, które, choć poddane represjom, zachowuje wolę oporu. Drygas z pasją i zaangażowaniem ukazuje smutne skutki totalitarnego nacisku, zwracając uwagę na takie zjawiska jak bezwolność, uległość oraz konformizm, a nawet daleko posuniętą indoktrynację.
Życiorys
Maciej Drygas to uznany reżyser i dokumentalista, którego twórczość zyskała międzynarodowe uznanie. Ukończył w 1979 roku reżyserię w Wszechrosyjskim Państwowym Instytucie Kinematografii w Moskwie. Warto dodać, że zdawał też do łódzkiej PWSFTViT, jednak brakowało mu jednego punktu, aby zostać przyjętym. Po zakończeniu studiów rozpoczął współpracę z wybitnymi reżyserami, takimi jak Krzysztof Zanussi, przy filmach takich jak „Constans” oraz „Z dalekiego kraju”, a także z Krzysztofem Kieślowskim, przy projekcie „Przypadek”.
Jego debiut reżyserski, zatytułowany „Usłyszcie mój krzyk”, jest filmem opowiadającym historię Ryszarda Siwca, który w 1968 roku dokonał aktu samozapalenia podczas uroczystości dożynkowych na Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie. Tą dramatyczną formą protestu sprzeciwiał się on inwazji na Czechosłowację. Kolejne prace Macieja Drygasa, w tym jego późniejszy film „Stan nieważkości”, także podejmowały ważne tematy związane z Polską w okresie PRL.
W ciągu swojej kariery zdobył wiele prestiżowych nagród na międzynarodowych festiwalach filmowych. Jego filmy oraz słuchowiska radiowe były emitowane przez różnorodne stacje telewizyjne i radiowe w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, a także w Japonii. Od 2013 roku Maciej Drygas pełni rolę przewodniczącego jury Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Kino z duszą”.
Produkcja
Maciej Drygas to reżyser, który znany jest z dokładnych i długotrwałych przygotowań do swoich dzieł filmowych. Jego zaangażowanie w proces twórczy jest niezwykle przekonywujące.
Poszukiwania śladów Ryszarda Siwca zajął mu półtora roku, co pokazuje jego determinację i głęboko zbadany temat. W przypadku dokumentu o radzieckich kosmonautach, zatytułowanego „Stan nieważkości”, proces dokumentacji trwał niemal dwa lata.
Scenariusz do filmu o Radiu Wolna Europa, „Głos nadziei”, powstał po wysłuchaniu 6000 taśm radiowych, co jest imponującym osiągnięciem i świadczy o jego chęci do rzetelnego podejścia do tematu. Dodatkowo, dokumentacja do „Jeden dzień w PRL” zabrała mu trzy lata, a do filmu „Abu Haraz” trwała aż siedem lat.
Co więcej, samodzielnie produkuje swoje filmy, co daje mu większą swobodę twórczą. Jak sam mówi: „Zacząłem się bawić w producenta, żeby mieć poczucie wolności twórczej. Wiem, na co mnie stać, wiem, ile pieniędzy mogę wydać. Poza tym – jaki producent zniósłby trzy lata dokumentowania tematu?”
Życie prywatne
Maciej Drygas pochodzi z rodziny związanej z mediami i nauką. Jest synem dziennikarza, Wojciecha Drygasa, który posiada duże osiągnięcia w swojej dziedzinie.
Starszy brat Macieja, Wojciech, zdobył znaczną renomę jako profesor medycyny oraz specjalista w zakresie zdrowia publicznego. W 2016 roku został uznany za jednego z najbardziej wpływowych ludzi w obszarze medycyny.
Kolejnym członkiem rodziny jest córka Macieja – Vita Maria Drygas, która jest utalentowaną reżyserką filmów dokumentalnych. Jej twórczość wnosi nowe wartości do świata sztuki filmowej i pokazuje pasję do prawdy oraz narracji.
Filmografia
fabuły
- Przypadek – 1981 (współpraca reżyserska),
- Psychoterapia – 1983 (scenariusz, reżyseria).
dokumenty
- Usłyszcie mój krzyk – 1991,
- Stan nieważkości – 1994,
- Schizofrenia – 2001 (współpraca realizatorska, producent),
- Głos nadziei – 2002,
- Jeden dzień w PRL – 2005,
- Po tamtej stronie – 2007 (współpraca realizatorska, producent),
- Usłysz nas wszystkich – 2010,
- Cudze listy – 2010,
- Abu Haraz – 2013.
Nagrody i odznaczenia
Maciej Drygas, uznany reżyser i twórca filmowy, został uhonorowany wieloma nagrodami oraz odznaczeniami, co świadczy o jego znaczącym wkładzie w polską kulturę oraz sztukę filmową. Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z dnia 30 maja 2014 roku, przyznano mu Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w pracy twórczej oraz działalności artystycznej, co w pełni oddaje jego zasługi w promowaniu polskiej kultury w kraju i za granicą.
- 1991 – Nagroda Felix (Europejska Nagroda Filmowa) dla najlepszego filmu dokumentalnego za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – Srebrny Smok na Krakowskim Festiwalu Filmowym za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – Nagroda Specjalna Jury na Lubuskim Lecie Filmowym za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – nagroda główna na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Melbourne za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – Nagroda Młodych im. S. Wyspiańskiego za Usłyszcie mój krzyk,
- 1991 – Golden Gate Award na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Francisco za Usłyszcie mój krzyk,
- 1992 – Prix Italia w kategorii słuchowisk radiowych za Testament,
- 1994 – Grand Prix na Festiwalu Mediów Człowiek w zagrożeniu w Łodzi za Stan nieważkości,
- 1994 – wyróżnienie na Prix Italia dla Stanu nieważkości,
- 1995 – Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Twórczości Telewizyjnej w Monte Carlo za Stan nieważkości,
- 2006 – Srebrny Smok dla najlepszego filmu dokumentalnego na Krakowskim Festiwalu Filmowym za Jeden dzień w PRL,
- 2006 – specjalne wyróżnienie jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Tai Pei za Jeden dzień w PRL,
- 2007 – Platinum Remi na Worldfest Independent Film Festival w Houston za Jeden dzień w PRL,
- 2011 – Nagroda „Cierpliwego oka” im. Kazimierza Karabasza na Festiwalu Mediów Człowiek w Zagrożeniu w Łodzi za Cudze listy.
Wszystkie te osiągnięcia nie tylko podkreślają talent Drygasa, ale również jego zaangażowanie w rozwój kultury filmowej w Polsce i poza jej granicami.
Przypisy
- Vita Maria Drygas [online], Emigra [dostęp 03.04.2021 r.]
- Agnieszka Jędrzejczak: Łódzcy lekarze na liście 100 najbardziej wpływowych osób w medycynie. Dziennik Łódzki, 23.01.2016 r. [dostęp 14.01.2019 r.]
- Jury – Kino z duszą 2017 [online], kinozdusza.pl [dostęp 26.09.2017 r.]
- Andrzej Werner „Kronikarz propagandy”, [w:] „Polska szkoła dokumentu. Maciej J. Drygas”, wyd. Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.
- Ryszard Żmuda. Prof. dr hab. med. Wojciech Kazimierz Drygas lekarz- specjalista w zakresie zdrowia publicznego, medycyny sportowej i chorób wewnętrznych, „Kronikarz”. R. 1 Nr 1/2, s. 124-125. Uniwersytet Medyczny w Łodzi.
- Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu [online], festiwalmediow.art.pl [dostęp 24.04.2024 r.]
- Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl.
- Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu | I Festiwal Mediów. festiwalmediow.art.pl.
- Magda Sendecka „Film dokumentalny w Polsce. Dokument: jest dobrze, ale nie beznadziejnie”. tradebizz.pl.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zofia Gutentag | Stanisław Szymański (operator filmowy) | Ruth Eldar | Anna Pogonowska | Jeremi Kubicki | Marcin Brzozowski | Marcelo Zammenhoff | Egon Fietke | Antoni Królikowski | Henryk Jóźwiak (muzyk) | Aurelia Mandziuk-Zajączkowska | Jerzy Rutowicz | Dorota Chróścielewska | Paweł Perliński | Władysław Eiger | Anna Beata Bohdziewicz | Joanna Holcgreber | Piotr Siadul | Melania Fogelbaum | Czesław LasotaOceń: Maciej Drygas