Zofia Gutentag

Kultura i sztuka

Zofia Gutentag, znana również jako Zofia Gutentażanka oraz Zofia Gutentag-Davidson, jest postacią, której historia zasługuje na szczegółowe przybliżenie. Urodziła się w 1893 roku w Łodzi, gdzie rozpoczęła swoją artystyczną podróż.

W ciągu swojego życia miała ogromny wpływ na środowisko artystyczne, a w 1989 roku odeszła w San Antonio, pozostawiając za sobą bogaty dorobek twórczy. Była polską artystką żydowskiego pochodzenia oraz aktywną członkinią grupy Jung Idysz.

Życiorys

Urodziny Zofii Gutentag miały miejsce w Łodzi, gdzie przyszła na świat w 1893 roku jako córka Szymona oraz Heleny z Moszkowiczów. To właśnie w tym mieście ukończyła swoją edukację w szkole średniej. Następnie podjęła studia w Warszawie, gdzie najprawdopodobniej uczęszczała do Szkoły Sztuk Pięknych, a później kontynuowała edukację w Akademii Sztuk Pięknych w Zurychu oraz Monachium, w pracowni Wilhelma von Debschitza.

W twórczości Gutentag można dostrzec różnorodność tematów, obejmującą martwe natury, pejzaże czy portrety. Oprócz malarstwa, artystka zajmowała się także rzeźbą, grafiką oraz sztuką użytkową.

Po powrocie do Łodzi około 1917 roku, Zofia stała się integralną częścią grupy artystyczno-literackiej Jung Idysz. Wspólnie z Idą Brauner i Polą Lindenfeld miała zaszczyt ilustrować tomik „Improwizacjes” autorstwa Moszego Brodersona i Icchaka Kacenelsona, wydany przez tę grupę. W 1919 roku angażowała się również w zakładanie czasopisma „Tańczący Ogień” w towarzystwie Pola Lindenfeld, Idy Brauner oraz Wincentego Brauner. W pierwszym i jedynym wydaniu, które pojawiło się w tym samym roku z datą rocznikową kolejnego, znalazły się wiersze takich autorów jak Juliana Tuwima, Jana Lechonia, Antoniego Słonimskiego oraz Kazimierza Wierzyńskiego, a ich prace dopełniły linoryty stworzonych przez Brauner, Lindenfeld oraz Gutentag. Jedynym zachowanym dziełem Gutentag z okresu współpracy z Jung Idysz jest linoryt, który ukazał się w „Tańczącym Ogniu”.

W początkowych latach dwudziestych Gutentag brała udział w prestiżowych wydarzeniach, takich jak Salon Jesienny, który odbył się w budynku Gminy Żydowskiej w Warszawie, gdzie prezentowała miniatury i biżuterię. Również na Międzynarodowej Wystawie Młodej Sztuki w Łodzi w 1923 roku, zaprezentowała emalie na miedzi, rzeźby w kości słoniowej oraz batiki obok Brauner. Od lat dwudziestych prowadziła lekcje rysunku w Łodzi, w tym m.in. w gimnazjum żeńskim Józefa Aba.

Artystka poślubiła Szymona Davidsona. W trakcie II wojny światowej wyjechała do ZSRR, a po wojnie osiedliła się w San Antonio, gdzie kontynuowała swoją twórczość, skupiając się na martwych naturach, pejzażach oraz portretach. Zmarła w 1989 roku w San Antonio.

Przypisy

  1. DariuszD. Dekiert DariuszD., Wstęp, [w:] Sztetl, szund, bunt i Palestyna. Antologia twórczości literackiej Żydów w Łodzi (1905-1939), KrystynaK. Radziszewska, DariuszD. Dekiert, EwaE. Wiatr (red.), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Polskie Towarzystwo Studiów Jidyszystycznych, 2017, ISBN 978-83-8088-470-0.
  2. Powalska 2018, s. 99.
  3. Powalska 2018, s. 98–99.
  4. Powalska 2018, s. 98.
  5. Powalska 2018, s. 97–98.
  6. Powalska 2018, s. 97.
  7. Bartelik 2010, s. 62.
  8. Bartelik 2010, s. 59.
  9. Malinowski 1987, s. 41.
  10. Malinowski 1987, s. 40–41.
  11. Malinowski 1987, s. 38.
  12. Malinowski 1987, s. 4.
  13. ErnestynaE. Sandel, Guttentag (Gutentag) Zofia, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających: malarze, rzeźbiarze, graficy, t. II, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, 1975, s. 526.
  14. Gutentag Zofia, [w:] AndrzejA. Kempa, MarekM. Szukalak, Żydzi dawnej Łodzi: słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych, t. III, Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2003, s. 40, ISBN 83-87522-47-3.

Oceń: Zofia Gutentag

★★★★★
Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:10