Gmach PZU w Łodzi

---

Historia

„Gmach PZU, znany w przeszłości jako Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, to niezwykły przykład architektury, którego projekt powstał w 1929 roku. Jest to budynek o jednobryłowej konstrukcji, wolnostojący, który został stworzony z myślą o funkcjonalności i estetyce. Autorem tej imponującej budowli był Stefan Bryła, wybitny profesor Politechniki Lwowskiej, który znany jest z wielu cennych realizacji w dziedzinie architektury.

Budowa gmachu odbyła się dzięki łódzkiemu Przedsiębiorstwu Konstrukcyjnemu, mającemu siedzibę przy alei Kościuszki 1, oraz pod czujnym okiem inżyniera Franciszka Karpińskiego, który piastował stanowisko kierownika budowy. Rozpoczęcie prac budowlanych miało miejsce w 1929 roku, a ich ukończenie nastąpiło już w 1930 roku, co świadczy o sprawności realizacji tego przedsięwzięcia.

W trakcie wznoszenia budynku wprowadzono istotne zmiany w pierwotnym projekcie. Zamiast zaplanowanego poddasza, zdecydowano się na dodanie dodatkowego piętra, co podniosło całkowitą wysokość gmachu o blisko 3 metry. Taki zabieg przyniósł nie tylko korzyści estetyczne, ale także zwiększył użyteczność obiektu.

Nieco później, w 1932 roku, od frontu gmachu zrealizowano dodatkowe czterokondygnacyjne części boczne, które uzupełniły linię pierzei, dodając nowoczesny charakter do całej bryły budynku.

Architektura

Gmach PZU w Łodzi to jeden z kluczowych przykładów architektury modernistycznej, charakteryzujący się unikalnymi cechami konstrukcyjnymi. Budynek jest podpiwniczony i zajmuje wąską działkę, znajdującą się w zwartej zabudowie po zachodniej stronie alei Kościuszki. Jego konstrukcja wykonana jest z żelbetu, a do wypełnienia użyto cegły, co wpływa na jego trwałość i estetykę. Posadzki z kolei zrobione zostały z lastriko lub parkietu, co nadaje wnętrzom wyjątkowy charakter.

Na froncie znajduje się główne wejście, zrealizowane przez podcień podpierany trzema słupami, a obok wejścia umieszczono witryny, które zapewniają naturalne oświetlenie wnętrza. Wewnątrz, centralnie położony hol przybiera kształt prostokąta, a klatka schodowa jest trójbiegowa, co znacząco wpływa na funkcjonalność przestrzeni.

Budynki PZU wyróżniają się tarasami na dachach, co oferuje dodatkową przestrzeń rekreacyjną. Wnętrza wzbogacone są elementami wystroju w stylu okrętowym (ang. streamline style), a maszynownia dźwigu osobowego została zaprojektowana w sposób, który nawiązuje do bocianiego gniazda spotykanego na statkach.

W okresie międzywojennym wieżowiec PZU był jednym z najwyższych obiektów w Łodzi; jedynie hotel Savoy osiągał większą wysokość. W 1971 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków, co świadczy o jego znaczeniu historycznym i architektonicznym. Profesor Krzysztof Stefański, związany z Uniwersytetem Łódzkim, uznał gmach PZU za jeden z najciekawszych przykładów architektury modernistycznej w Polsce.

---

Oceń: Gmach PZU w Łodzi

---