Aleja Tadeusza Kościuszki w Łodzi

---

Historia ulicy

Historia Alei Tadeusza Kościuszki w Łodzi sięga 1865 roku, kiedy to wytyczono jej pierwszy odcinek. Zaledwie kilka lat później, w 1873 roku, zyskała ona oficjalną nazwę Spacerowa, chociaż używano również nazw Promenada i Promenadowa. W 1875 roku grupa właścicieli posesji usytuowanych przy ulicy Piotrkowskiej, w obrębie numerów 129 do 163, na czele z Józefem Gampego oraz Ernestem Kindermannem, złożyła podanie do władz miejskich. Prośba dotyczyła podziału działek, które ciągnęły się równoleżnikowo od Piotrkowskiej do Wólczańskiej, oraz wyznaczenia nowej ulicy.

Kolejna inicjatywa ze strony właścicieli miała miejsce w 1884 roku, a do ostatecznego wyznaczenia odcinka ulicy – od Rozwadowskiej (dzisiejsza Zamenhofa) do Św. Anny (teraz Mickiewicza) – doszło w 1888 roku. Odcinek ten figurował na mapach jako Nowo-Spacerowa. Dwa odcinki ulicy zostały połączone po przejęciu przez magistrat w 1904 roku części posesji przynależącej do Braci Morawskich, na której znajdował się dom modlitewny. Przy tej okazji nadano im jedną wspólną nazwę – Spacerowa.

W 1913 roku ulica została wydłużona do Karola, obecnie znana jako ulica Żwirki. Trzy lata później, w 1917 roku, w setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki, ulicy nadano obecną nazwę. W tym czasie była ona wyposażona w dwie jednokierunkowe brukowane jezdnie, a w centralnej części znajdował się deptak.

W 1927 roku na krótkim odcinku uruchomiono tramwaje, zaś w 1950 roku tramwaje zaczęły kursować na całej długości alei, zastępując tym samym wcześniej zlikwidowany deptak. Mimo różnych historycznych zawirowań, takich jak zmiana nazwy ulicy na Hermann Göring Straβe w latach 1940-1945, ulica była nadal istotnym elementem miejskiego krajobrazu. W 1957 roku aleja została ponownie wydłużona, aż do Radwańskiej. Ostatnie przedłużenie, do ul. Wólczańskiej, rozpoczęło się w 2016 roku, a nowy fragment ulicy został oddany do użytku w październiku 2017 roku.

Ważniejsze obiekty przy ulicy

W alei Kościuszki, jednej z najważniejszych arterii Łodzi, znajduje się wiele interesujących obiektów, które zasługują na szczególną uwagę.

Na przykład, pod numerem 1 można zobaczyć kamienicę Mieczysława Pinkusa i Jakuba Lende, usytuowaną na rogu ulicy Zielonej.

Pod numerem 4 znajduje się rektoratUniwersytetu Medycznego, który stanowi istotny punkt na mapie edukacyjnej miasta.

Warto również zwrócić uwagę na numer 5/7, gdzie mieści się wieżowiecPoczty Polskiej, będący ciekawym przykładem architektury.

Pod numerem 12 zlokalizowany jest budynek centrali telefonicznej PAST, który w obecnej chwili mieści Telekomunikację Polską.

Dalej, numer 14 oznacza łódzki oddział okręgowy NBP, który odgrywa istotną rolę w systemie bankowym miasta.

Numer 15 to gmach PKO, majacy kiedyś siedzibę Banku Handlowego.

Pod numerem 19 znajdujemy Dom Handlowy Zofii Hirszbergowej, gdzie obecnie siedzibę ma Miejska Pracownia Urbanistyczna.

Pod numerem 21 znajduje się kamienica Nissena Rosenbluma, a pod 23/25 znajduje się dawna fabryka Maksa Wilczyńskiego i Jakuba Hirszberga.

Na alejce znaleźć można również numer 33/35, który gospodarzy pałac Wilhelma Lürkensa, usytuowany vis-à-vis pasażu Rubinsteina.

Poniżej kolejnych numerów, tj. 53, 57 oraz 63, znaleźć można: kamienicę Henryka Brautigama, oddział PZU, oraz oddział Banku Pekao, dawniej siedziby Banku Gospodarstwa Krajowego.

Na numerze 65 mieści się gmach dawnego Niemieckiego Gimnazjum Reformowanego, który obecnie jest używany przez Uniwersytet Łódzki, a konkretnie przez Wydział Filologiczny.

Numer 68 to hotel Światowit, a pod numerem 69 znajduje się piękna, zabytkowa kamienica wielkomiejska.

Co więcej, na numerze 83 mieści się Izba Skarbowa, natomiast pod numerem 88 można odwiedzić willę Alfreda Jarischa.

Również numer 93 przynależy do kamienicy Zygmunta Dejczmana, a pod 98 znajduje się Dom Literatów.

Pod numerami 107/109 ulokowany jest sąd rejonowy Łódź Śródmieście, kiedyś zajmowany przez Komitet PZPR, a pod numerem 121 mieści się Archiwum Państwowe w Łodzi.

Warto wspomnieć, że budynki pod numerami 1, 4, 14, 15, 33/35, 53, 57, 65, 69, 83, 88 i 93 są wpisane do rejestru zabytków NID, co podkreśla ich historyczne znaczenie.

Na koniec należy zaznaczyć, iż do listopada 1939 roku na rogu Kościuszki (nr 2) i Zielonej znajdowała się synagoga reformowana, która była nieodłącznym elementem przedwojennego oblicza miasta.

Komunikacja miejska

Aleja Kościuszki to jedna z głównych arterii transportowych w Łodzi, gdzie można znaleźć zarówno linie tramwajowe, jak i autobusowe. W jej obrębie kursują również pojazdy MPK Łódź, co sprawia, że komunikacja miejska w tym rejonie jest doskonale rozwinięta.

Oferowane linie nocne stanowią dodatkowy atut dla mieszkańców oraz turystów, którzy mogą korzystać z transportu o różnych porach dnia. Dzięki temu Aleja Kościuszki staje się jeszcze bardziej dostępnym miejscem w Łodzi.

---

Oceń: Aleja Tadeusza Kościuszki w Łodzi

---