Ulica Wólczańska w Łodzi

---

Historia

Ulica Wólczańska w Łodzi ma bogatą historię, która sięga XIX wieku. Jej nazwa pochodzi od wsi rządowej Wólka, leżącej nad Jasieniem. Regulacja tejże ulicy miała miejsce w latach 1824–1828, kiedy to przekształcano teren w osadę przemysłową, która miała stać się domem dla tkaczy lnu i bawełny, nazywając ją Łódka.

Początkowo ulica rozpoczynała się od ulicy Cegielnianej (d dzisiejszych czasach znanej jako ul. Stanisława Więckowskiego) i kierowała się na południe, w stronę Wólki. Jej rozwój nastąpił na przełomie XIX wieku, kiedy to zaczęły powstawać przy niej fabryki, a ich właściciele osiedlali się w tutejszych rejonach.

• W 1826 roku ulica była znana jako Wólska,
• w 1915 roku zmieniono jej nazwę na zgermanizowaną Spinnlinie,
• natomiast w II połowie XIX wieku oraz w latach 1918–1940 powróciła do formy Wólczańska; obie nazwy pozostawały związane z Wólką,
• z kolei w latach 1940–1945 po raz kolejny używano niemieckiej nazwy Spinnlinie,
• aż w 1945 roku przywrócono oryginalną nazwę Wólczańska.

Warto zauważyć, że już od 1860 roku ulica ta była wybrukowana, co nadawało jej bardziej miejskiego charakteru. W lecie 1890 roku ulica została przedłużona od ówczesnej ulicy Cegielnianej (aktualnie ul. Więckowskiego) do ulicy Zawadzkiej (ob. ul. Próchnika), a nowy odcinek od razu otrzymał brukowaną nawierzchnię. W latach 1917–1918 wybrukowano kolejny odcinek, prowadzący od ul. Anny (dzisiaj al. Mickiewicza) do posesji nr 257, co czyniło ją wówczas najdłuższą ulicą w mieście.

W 2013 roku miało miejsce ważne wydarzenie dotyczące tej ulicy; 6 marca Samsung Electronics Polska zainaugurował działalność Centrum Badań i Rozwoju, które ulokowane jest w University Business Park przy ul. Wólczańskiej 178. Zespół pracowników tego centrum zajmuje się rozwijaniem oprogramowania dla telewizorów, telefonów komórkowych oraz dekoderów telewizji cyfrowej.

Ważniejsze obiekty

Ulica Wólczańska w Łodzi to miejsce o bogatej historii, na którym znajdują się liczne obiekty zasługujące na szczególną uwagę. Wśród nich wyróżniają się:

• nr 4 – obiekt powstały w 1868 roku z inicjatywy Ottona Szultza, który po wojnie stał się Centralną Wytwórnią Olejków Eterycznych, a w 1961 roku przekształcił się w Łódzkie Zakłady Zielarskie Herbapol,
• nr 5 – kamienica Mosze Offenbacha, zbudowana w 1902 roku, obecnie siedziba Teatru Lalek „Arlekin”,
• nr 6 – neoromańska synagoga Ezras Izrael z 1899 roku, która niestety została zniszczona w nocy z 10 na 11 listopada 1939 roku,
• nr 12 – fabryka wyrobów wełnianych Edwarda Häntschla, założona w 1863 roku, która została odbudowana po pożarze w 1874 roku,
• nr 14/16 – fabryka wyrobów wełnianych dynastii Prussaków,
• nr 17 – willa Edwarda Häntschla, użyta w komedii Kingsajz jako Szuflandia oraz Instytut Badań Czwartorzędu,
• nr 21 – przed wojną siedziba żydowskiej, syjonistycznej partii Fołkiści,
• nr 23 – przed wojną żydowskie gimnazjum żeńskie Hochsteinowej, od 1983 roku aż do przeniesienia pod nr 202 stanowiła siedzibę Muzeum Oświaty Ziemi Łódzkiej,
• nr 29 – tkalnia Chaima Rumkowskiego, która funkcjonowała do 1939 roku,
• nr 31/33 – secesyjna willa Leopolda Kindermanna,
• nr 50 – fabryka dzianiny powstała w 1884 roku z inicjatywy Wilhelma Lürkensa,
• nr 51 – willa Juliusza Langego, zaprojektowana przez Franciszka Chełmińskiego w 1902 roku,
• nr 64 – przędzalnia wełny Salomona Hirszberga,
• nr 74 – kamienica „Pod Pstrągiem”,
• nr 83 – fabryka Ernesta Wevera,
• nr 128/134 – fabryka Adolfa Daubego, a obecnie Centrum Biznesowe Synergia,
• nr 137 – synagoga Szmerłowicza,
• nr 149 – dom, w którym mieszkał Witold Wandurski, poeta aresztowany za działalność komunistyczną,
• nr 171/173 – Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechniki Łódzkiej,
• nr 178 – University Business Park, którego wejście znajduje się na tyłach fabryki maszyn Józefa Johna przy ul. Piotrkowskiej 217. Budowa rozpoczęła się na początku 2008 r. i zakończyła w pierwszej połowie 2016 r. Inwestorem była firma Globe Trade Centre, a budowę wykonał Strabag Polska. Wcześniej, od 1866 roku teren ten był siedzibą fabryki Józefa Johna, która produkowała kotły parowe, pompy i różnego rodzaju przekładnie. W 1911 roku wyprodukowano tam również dzwon „Zygmunt”, umieszczony na wieży łódzkiej katedry (zabrany przez Niemców podczas II wojny światowej). Podczas okupacji niemieckiej fabryka produkowała broń, a po wojnie została upaństwowiona w 1946 r. W latach 70. działkę oddzieliła aleja Kościuszki. Po likwidacji Zakładów Ponar, jej budynki zaczęto wykorzystywać do różnych celów, m.in. jako magazyny mebli oraz dyskotekę Troja,
• nr 191/195 – Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. Mikołaja Pirogowa (wcześniej znany jako szpital św. Jana),
• nr 202 – Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka, będąca jedną z największych książnic w centralnej Polsce, a także Muzeum Oświaty Ziemi Łódzkiej,
• nr 213 – willa Fryderyka Wilhelma Schweikerta, oraz Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej,
• nr 215 – fabryka Schweikerta, Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej,
• nr 223 – Biblioteka Politechniki Łódzkiej, dawny magazyn Fabryki Schweikerta,
• nr 243 – fabryka wybudowana w 1880 roku oraz willa należąca do braci Wilhelma i Teodora Hüfferów, która po wojnie stała się Zjednoczonymi Zakładami Przemysłu Odzieżowego Wólczanka, a w III RP przekształciła się w spółkę Wólczanka S.A. Willa jest również zlokalizowana na terenie parku Skrzywana.

---

Oceń: Ulica Wólczańska w Łodzi

---