Ulica Kwarcowa w Łodzi


Ulica Kwarcowa w Łodzi, znana wcześniej jako Spółdzielcza oraz Violinenweg, stanowi interesujący fragment włókienniczej historii miasta. To miejsce, które pielęgnuje pamięć o dawnych czasach oraz przekształceniach społecznych.

Położona w obrębie osiedla Julianów-Marysin-Rogi, ulica ta jest częścią obszaru, który niegdyś funkcjonował jako osiedle TOR im. Eugeniusza Kwiatkowskiego na Marysinie III.

Historia tej ulicy pokazuje, jak dynamicznie rozwijały się w Łodzi różne dzielnice, a także jak zmieniały się ich nazwy oraz przeznaczenie.

Nazwa ulicy

„Ulica Kwarcowa w Łodzi ma bogatą historię, która zmieniała się na przestrzeni lat. Pierwotnie ulica nosiła nazwę Spółdzielcza, co odzwierciedlało ówczesne realia społeczne.

W czasie okupacji hitlerowskiej ulica została przemianowana na Violinenweg, co było zgodne z niemiecką polityką zmiany nazw miejscowości. Ta nowa nazwa była używana do końca II wojny światowej.

Po wojnie, krótko przed powrotem do pierwotnej nazwy, zmiany w nazewnictwie ulic były częste, a sama ulica na chwilę odzyskała nazwę Spółdzielcza.

Jednak w 1946 roku zapadła definitywna decyzja i ulica zyskała nową, obecną nazwę: Kwarcowa, która funkcjonuje do dziś.

Historia

Rejon, na którym obecnie zlokalizowana jest ulica Kwarcowa, przeszedł znaczną transformację w latach 1934-1936. To właśnie wtedy towarzystwo o nazwie Towarzystwo Osiedli Robotniczych (TOR) nabyło grunt przy dawniej istniejącej szosie prowadzącej do Łagiewnik, która dzisiaj znana jest jako ulica Strykowska. Był to jeden z wielu projektów budowlanych, jakie miały miejsce w Łodzi w latach 30. XX wieku, których celem było stworzenie przystępnych cenowo mieszkań dla pracowników fizycznych.

Budynki w bezpośrednim sąsiedztwie dzisiejszej Kwarcowej, a także ulic Ołowianej i Pawła Strzeleckiego, stanowiły mieszkania m.in. dla pielęgniarek i pracowników tramwajowych. W czasie II wojny światowej, cała społeczność osiedlowa została poddana wysiedleniom, a zastępująca ją ludność niemiecka zdominowała ówczesne życie ulicy.

W okresie PRL-u nastąpiły istotne zmiany infrastrukturalne: w 1962 roku ulicę Kwarcową podłączono do systemu wodociągowego, a w latach osiemdziesiątych do sieci gazowej. Interesującym faktem jest, że w 1983 roku unikalna architektura tej ulicy została zaprezentowana na prestiżowej wystawie w Centrum Pompidou w Paryżu, zatytułowanej „Odsłony Polski”.

Zabudowa

Zaprezentowana zabudowa szeregowa ulicy Kwarcowej została stworzona przez Helenę oraz Szymona Syrkusów, znanych projektantów, których dzieła znane są jako domki Syrkusów lub domki typu B. Ten architektoniczny styl wykazuje znaczną różnicę w porównaniu do innych budynków powstających w tym samym okresie w okolicy, w tym również koncepcji realizowanych przy ulicy Ołowianej, za które odpowiadają Barbara i Stanisław Brukalscy.

Każdy z budynków pierwotnie charakteryzował się identycznym układem: miał powierzchnię wynoszącą zaledwie 35 m², składając się z pokoju oraz kuchni na parterze, a także części sypialnej na antresoli oraz strychu. Cechą wyróżniającą te obiekty są drewniane obicia elewacji, które podkreślają ich unikalny charakter. Z biegiem lat, na skutek indywidualnych modyfikacji przez właścicieli, zabudowa ulicy Kwarcowej zyskała na różnorodności, co przyczyniło się do powstania ciekawego i nietypowego krajobrazu miejskiego.

Obiekt ten jest często określany jako domki krasnoludków lub pianinka, co odzwierciedla jego wyjątkowy styl oraz klimat, jaki tworzy w przestrzeni miejskiej.

Przypisy

  1. Ulice Łodzi - wykaz nazw ulic łódzkich [online], Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi [dostęp 10.10.2024 r.]
  2. DanutaD. Bieńkowska, ElżbietaE. Umińska-Tytoń, Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi [online], Łódzki Ośrodek Geodezji [dostęp 10.10.2024 r.]
  3. a b Kolonia mieszkalna TOR, Marysin III. [online], Baedeker Łódzki, 06.10.2021 r. [dostęp 10.10.2024 r.]
  4. a b DorotaD. Szczepańska, Sielska wieś czy... dom-pianinko? Dwa oblicza osiedla TOR Marysin III [online], Łódź.pl, 20.09.2021 r. [dostęp 10.10.2024 r.]
  5. PatrykP. Robacha, Osiedle TOR im. Eugeniusza Kwiatkowskiego na Marysinie III [online], Lodz Travel, 02.05.2020 r. [dostęp 10.10.2024 r.]
  6. PiotrP. Brzózka, Niezwykła Łódź, czyli... na Kwarcowej miała mieszkać robotnicza elita, nie krasnale, „Nasza Historia” (nr 4), 2014 r., s. 22-23
  7. TOP 15 najdziwniejszych budynków w Łodzi. Zachwycają i... zaskakują! [online], Łódź.pl [dostęp 10.10.2024 r.]

Oceń: Ulica Kwarcowa w Łodzi

Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:24