Biblioteka Politechniki Łódzkiej

---

Sieć biblioteczna Politechniki Łódzkiej

System biblioteczno-informacyjny Politechniki Łódzkiej obejmuje szereg instytucji, w tym Bibliotekę Politechniki Łódzkiej, która składa się z Biblioteki Głównej oraz jej licznych bibliotek filialnych ulokowanych na wydziałach. Ponadto, w skład sieci wchodzą również biblioteki zakładowe, które działają w ramach różnych jednostek organizacyjnych uczelni.

Wśród bibliotek filialnych wyróżniają się:

• Biblioteka Budownictwa i Architektury związana z Wydziałem Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska,
• Biblioteka Chemiczna im. Osmana Achmatowicza, która obsługuje Wydział Chemiczny.

Historia

Biblioteka Główna Politechniki Łódzkiej została założona we wrześniu 1945 roku, co stanowi istotny moment w historii uczelni. W tym okresie równocześnie powstawały biblioteki przy różnych zakładach naukowych tej uczelni, co zapoczątkowało proces tworzenia sieci bibliotecznej uczelni.

Przez pierwsze dwanaście lat działalności, aż do 1957 roku, Biblioteka Główna nie miała wyodrębnionych działów. Dopiero w 1958 roku ustanowiono nową, czterooddziałową organizację biblioteczną. W miarę upływu lat struktura biblioteki była wielokrotnie zmieniana i dostosowywana do aktualnych potrzeb. Obecnie, po zatwierdzeniu nowej struktury w 2006 roku, biblioteka składa się z siedmiu oddziałów oraz czterech sekcji.

W 2006 roku miała miejsce kolejna zmiana – bibliotekę przemianowano na Bibliotekę Politechniki Łódzkiej. Na początku swojej działalności biblioteka była pod opieką Komisji Bibliotecznej, w której skład wchodzili profesorowie uczelni. Prowadzeniem biblioteki zajmowała się wówczas Stanisława Stollowa i zespół liczący cztery osoby.

Pierwszym dyrektorem, który sprawował funkcję w pełnym zakresie, został w 1950 roku dr Stanisław Peliński. W obecnej chwili, od 1 lutego 2023 roku, kierownictwo nad biblioteką sprawuje dr inż. Adam Lenic. Wraz z rozwojem biblioteki i jej organizacyjnej struktury, nastąpił również znaczny wzrost liczby zatrudnionych pracowników – z czterech osób w 1945 roku do 112 osób w 2007 roku.

Dyrektorzy

Historia dyrektorów Biblioteki Politechniki Łódzkiej obejmuje wielu istotnych liderów, którzy przyczynili się do jej rozwoju na przestrzeni lat. Oto lista osób, które pełniły tę funkcję:

• Stanisław Peliński: 1950–1958,
• Irena Augustyniak: 1958–1962,
• Jan Walewski: 1963–1973,
• Jadwiga Przygocka: 1974–1986,
• Czesława Garnysz: 1988–2003,
• Błażej Feret: 2003–2017,
• Elżbieta Skubała: 2018–2023,
• Adam Lenic: od 2023.

Budynek

Początkowy lokal biblioteki zlokalizowany był w rektoracie Politechniki Łódzkiej, mieszczącym się w pałacu Karola Scheiblera, który znajduje się przy pl. Zwycięstwa. W styczniu 1947 roku przeniesiono zbiory do pofabrycznego budynku Wydziału Mechanicznego, umiejscowionego przy ul. Gdańskiej 155. Kolejny znaczący etap nastąpił w sierpniu 1959 roku, kiedy biblioteka otrzymała nowe pomieszczenia w nowo wybudowanym gmachu Wydziału Włókienniczego. Tam, przez 43 lata, biblioteka wielokrotnie powiększała swoją powierzchnię. Nowoczesny budynek, który obecnie mieści bibliotekę, po odrestaurowaniu został udostępniony użytkownikom przy ul. Wólczańskiej 223, w dniu 23 września 2002 roku.

Historia obiektu, w którym teraz znajduje się biblioteka, ma swoje korzenie w początkach XX wieku. Zbudowany z przeznaczeniem na magazyn dla Fabryki Schweikerta, o czterech kondygnacjach, powstał w 1912 roku. Co ciekawe, był to jeden z pierwszych obiektów w Europie, w którym zastosowano żelazobeton. Właścicielem budynku, podobnie jak pobliskiej fabryki, była rodzina Schweikertów, której przedstawicielem był Robert Schweikert, syn Fryderyka Wilhelma. W 1913 roku gmach został rozbudowany, wprowadzając m.in. wieżę ciśnień z pojemnikiem na wodę. W 1928 roku w obiekcie uruchomiono produkcję obuwia gumowego, a po wojnie zajmowała go Łódzka Fabryka Wyrobów Gumowych „Stomil”. W 1996 roku Politechnika Łódzka zakupiła budynek z zamiarem przekształcenia go w przestrzeń dla biblioteki, a następnie go wyremontowała oraz nowocześnie urządziła, dostosowując do specyficznych potrzeb bibliotecznych.

Obecny gmach z wieżą ciśnień stał się jednym z bardziej rozpoznawalnych akcentów architektonicznych uczelni. Budynek dostosowany do pełnienia funkcji biblioteki liczy 5 kondygnacji oraz zajmuje powierzchnię około 10 tysięcy metrów kwadratowych. Jego szerokość wynosi 22 metry, a długość 100 metrów. Wewnątrz gmachu znajdują się nie tylko zbiory biblioteki, lecz także siedziba władz Biblioteki Politechniki Łódzkiej.

Księgozbiór

W 1945 roku zbiory Biblioteki Politechniki Łódzkiej wynosiły jedynie 930 woluminów. Ich rozwój zainicjowały dary, w tym literatura pochodząca z zagranicy. Z biegiem lat księgozbiór był regularnie powiększany poprzez zakupy książek z różnorodnych źródeł, a także przez prenumeratę czasopism i dbałość o zbiory specjalne.

Na dzień 31 grudnia 2022 roku zbiory Biblioteki obejmowały zarówno Bibliotekę Główną, jak i wszystkie biblioteki filialne, prezentując imponującą ilość materiałów, w tym:

• 250 940 woluminów książek,
• 132 457 woluminów czasopism,
• 230 066 jednostek ewidencyjnych zbiorów specjalnych, takich jak normy polskie i branżowe, patenty, literatura firmowa oraz prace doktorskie.

Gromadzenie tych zasobów odbywa się w zgodzie z profilem naukowym uczelni, co zapewnia ich odpowiednią jakość i relewantność dla użytkowników.

System komputerowy

W historii funkcjonowania biblioteki Politechniki Łódzkiej, pierwszy inwentarz książek odegrał istotną rolę, pełniąc funkcję katalogu zarówno dla czytelników, jak i bibliotekarzy. W tamtych czasach, gdy zbiór książek był stosunkowo niewielki, taki system był wystarczający. Wkrótce jednak przystąpiono do tworzenia kartkowego katalogu alfabetycznego, a także rozpoczęto prace nad przygotowaniem katalogu rzeczowego w oparciu o Uniwersalną Klasyfikację Dziesiętną (UKD).

W drugiej połowie lat 80. XX wieku, biblioteka weszła w nową erę związaną z komputeryzacją. W tym czasie dokonano zakupu i wdrożenia systemu bibliotecznego o nazwie LECH BMS, co miało na celu komputerowe opracowanie zbiorów. Wraz z upływem lat, system ten został jednak zastąpiony przez nowocześniejszy i bardziej wydajny amerykański system HORIZON.

Od 10 września 2012 roku, biblioteka wprowadziła Katalog Komputerowy działający w systemie Symphony, co znacznie usprawniło zarządzanie zbiorami oraz dostęp do nich dla użytkowników.

Zasoby elektroniczne

Biblioteka Politechniki Łódzkiej oferuje bogaty zestaw zasobów elektronicznych, w tym różnorodne bazy danych komputerowych oraz dostęp do serwisów online, zarówno zagranicznych, jak i krajowych. Ponadto, biblioteka udostępnia także własne zasoby, które można znaleźć w alfabetycznym wykazie subskrybowanych źródeł.

Na dzień 31 grudnia 2022 roku biblioteka zapewnia dostęp do imponującej liczby publikacji:

• 504 964 tytułów książek elektronicznych,
• 56 615 tytułów czasopism elektronicznych,
• 89 baz danych.

W skład zasobów elektronicznych wchodzą również materiały, które zostały zdigitalizowane przez bibliotekę. Na dzień dzisiejszy jest to łącznie 11 968 tytułów.

Repozytorium cyfrowe

W 2005 roku została założona Biblioteka Cyfrowa Politechniki Łódzkiej eBiPoL, której fundamentalnym celem jest archiwizacja oraz ochrona cennych zbiorów bibliotecznych. Ta inicjatywa, poprzez proces digitalizacji, ma na celu zabezpieczenie zbiorów przed zniszczeniem, a także umożliwienie ich częstszego i bezpieczniejszego dostępu dla użytkowników.

2 lutego 2012 roku z kolei uruchomiono CYBRA, znaną jako Łódzka Regionalna Biblioteka Cyfrowa. W tym repozytorium zebrano materiały z różnych instytucji, takich jak Politechnika Łódzka, Uniwersytet Medyczny, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera oraz Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, a także Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera. Materiały w CYBRze obejmują zarówno zeskanowane teksty, jak i te, które zostały stworzone w formie cyfrowej.

Na koniec lutego 2010 roku powstało Repozytorium Politechniki Łódzkiej, działające pod nazwą CYRENA, co jest akronimem od CYfrowe REpozytorium NAuki. Celami tego projektu są, między innymi, udostępnianie wyników badań w różnych formach oraz archiwizacja dorobku naukowego uczelni. Repozytorium charakteryzuje się półotwartym dostępem – materiały deponowane w nim są ogólnodostępne dla użytkowników internetu, jednak z pewnymi ograniczeniami zarówno w zakresie przeglądania, jak i pobierania dokumentów.

Dostęp do internetu i usługi elektroniczne

W Bibliotece Politechniki Łódzkiej użytkownicy mogą korzystać z szerokopasmowego dostępu do internetu o prędkości 100 Mb/s. Na terenie biblioteki dostępnych jest ponad sto komputerów, które zapewniają połączenie z siecią, co umożliwia wygodne korzystanie z zasobów online.

Dodatkowo, biblioteka oferuje możliwość podłączenia własnego komputera oraz dostępu do gniazda internetowego. Użytkownicy mają także szansę na korzystanie z internetowego dostępu bezprzewodowego, co zwiększa komfort korzystania z usług bibliotecznych.

Sieć Wi-Fi w bibliotece jest częścią projektu eduroam, który jest realizowany w całej Polsce przez konsorcjum PIONIER. Na Politechnice Łódzkiej wdrożenie tej sieci koordynuje Centrum Komputerowe PŁ, zapewniając w ten sposób niezawodny i szybki dostęp do internetu dla wszystkich pracowników i studentów uczelni.

Galeria Biblio-Art

Galeria Biblio-Art została stworzona w ramach Biblioteki Głównej w 2007 roku. Jej podstawową misją jest ukazanie artystycznych przejawów wrażliwości środowiska akademickiego w Łodzi, a także integracja różnych szkół wyższych. Galeria działa na rzecz popularyzacji osiągnięć twórców z rozmaitych dziedzin sztuki oraz związanych z wieloma pasjami. W dniu 6 listopada 2007 roku odbył się pierwszy wernisaż, dotyczący wystawy fotograficznej pod tytułem „Przyłapani na czytaniu”. Z kolei, 12 czerwca 2015 roku miała miejsce okrągła, 50. jubileuszowa wystawa w Galerii Biblio-Art.

Co roku galeria organizuje kilka wystaw, które przedstawiają prace studentów oraz pracowników Politechniki Łódzkiej. Wśród częstych wystawców znajdują się również studenci oraz wykładowcy z Akademii Sztuk Pięknych im. W. Strzemińskiego oraz Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera. Ponadto, nawiązano współpracę z różnymi instytucjami kultury zarówno w regionie, jak i poza Łodzią oraz jej okolicami.

Każda wystawa jest poprzedzona wernisażem, na którym zaproszeni goście mają unikatową możliwość rozmowy z autorami dzieł oraz wymiany artystycznych doświadczeń.

Przedsionek Literacki

Przedsionek Literacki to miejsce spotkań ludzi z pasją do literatury. W ramach tych wydarzeń odbywają się rozmowy z różnymi autorami na temat ich twórczości. Pierwsze spotkanie miało miejsce 23 maja 2014 roku, a jego gościem była Monika Sawicka, która jest nie tylko pisarką, ale także dziennikarką. Jest autorką wielu powieści, w tym m.in. „Kruchość porcelany”, „Serwantka”, „Mimo wszystko”, „Demi-sec”, „7 kolorów tęczy”, „Kolejność uczuć” oraz „Szeptem”.

W kolejnych latach Przedsionek Literacki gościł znane postacie literackie. 21 maja 2015 roku, na spotkaniu z fanami literatury, obecny był pisarz fantasy, Andrzej Sapkowski. Jego twórczość zyskała uznanie na całym świecie, co czyni go jednym z czołowych autorów w swoim gatunku.

W listopadzie 2015 r. w Bibliotece Politechniki Łódzkiej miał miejsce występ Przemysława Dakowicza, adiunkta w Katedrze Literatury i Tradycji Romantyzmu Uniwersytetu Łódzkiego. Jest on autorem wydanej w 2015 roku książki „Afazja polska”, która spotkała się z dużym zainteresowaniem czytelników. Natomiast w styczniu 2016 roku w ramach spotkania autorskiego, prof. Halina Abramczyk podzieliła się swoimi niezwykle interesującymi doświadczeniami z podróży do Afryki oraz ciekawostkami na temat swojej pracy zawodowej. Więcej o niej można znaleźć pod tym linkiem: Halina Abramczyk.

---

Oceń: Biblioteka Politechniki Łódzkiej

---