Plac Zwycięstwa w Łodzi, do czasów II wojny światowej znany jako Wodny Rynek, jest jednym z najstarszych placów w tym mieście. Znajduje się w otoczeniu ulic Wodnej oraz Targowej, tworząc unikalną przestrzeń miejską.
Historia placu sięga początku lat 40. XIX wieku, kiedy to utworzono Nową Dzielnicę. Powstał on na obszarze między posiadłami wodno-fabrycznymi w osadzie włókienniczej Łódka a ogrodami Nowego Miasta, obejmując również fragment lasu w ekonomii Łaznów. Jednym z kluczowych wydarzeń w historii placu było wybudowanie przez Karola Scheiblera w połowie lat 60. XIX wieku osiedla robotniczego, które do dziś zachowało swoją formę w postaci szeregu bliźniaczych domów. Naprzeciwko placu znajduje się park Źródliska, który dodaje uroku tej lokalizacji.
Obecnie Plac Zwycięstwa nie pełni już funkcji placu targowego, a jego układ zmienił się znacząco. W latach 70. XX wieku wybudowano dwujezdniową trasę W-Z, która przedzieliła plac na dwie części. Północna część pełni rolę parkingu, podczas gdy południowa została przekształcona w skwer. W 2009 roku nadano mu imię Leona Niemczyka. Obie części współczesnego placu łączą jedynie przejścia podziemne, które prowadzą także do przystanku tramwajowego na trasie W-Z. Targ, który kiedyś odbywał się na placu, został przeniesiony na północ, o około 250 metrów, do lokalizacji przy ul. Nawrot, znajdującej się między ul. Targową a ul. Wodną.
Plac Zwycięstwa uzyskał swoją obecną nazwę 8 maja 1945 roku, kiedy to Rada Miejska Narodowa postanowiła uczcić zwycięskie zakończenie wojny z faszyzmem. Przemianowanie Wodnego Rynku na Plac Zwycięstwa było ważnym krokiem w historii tego miejsca. W grudniu 2017 roku wojewoda łódzki wprowadził nową nazwę, plac Lecha Kaczyńskiego. Jednocześnie łódzcy radni podjęli decyzję o zaskarżeniu tego zarządzenia do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Niezależnie od tego, 5 stycznia 2018 roku Rada Miejska przyjęła uchwałę, która przywróciła nazwę Plac Zwycięstwa, z nowym uzasadnieniem łączącym ją z zwycięstwem Polski w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Obecnie 25 radnych głosowało za tym rozwiązaniem, a 12 było przeciwnych. W wyniku jednak rozstrzygnięcia nadzorczego wojewoda stwierdził nieważność tej uchwały.
Przypisy
- BolesławB. Dudziński BolesławB., Protokół VI Plenarnego Posiedzenia Miejskiej Rady Narodowej w Łodzi, bc.wbp.lodz.pl, 08.05.1945 r. [dostęp 08.05.2023 r.]
- Marcin Bereszczyński: Dekomunizacja nazw ulic w Łodzi. Kolejna bitwa w wojnie o plac Zwycięstwa. Wojewoda uchylił uchwałę Rady Miejskiej. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Wiadomości > Łódź, 02.02.2018 r. [dostęp 02.02.2018 r.]
- Marcin Bereszczyński: Plac Zwycięstwa w Łodzi. Wojewoda potwierdził, że od 07.02.2018 r. zacznie obowiązywać stara-nowa nazwa. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Wiadomości > Łódź, 25.01.2018 r. [dostęp 25.01.2018 r.]
- Uchwała nr LXIV/1650/18 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 05.01.2018 r. zmieniająca nazwę Placu Lecha Kaczyńskiego na plac Zwycięstwa. „Dziennik Urzędowy Województwa Łódzkiego”. 23.01.2018 r. (poz. 454), s. 1. [dostęp 25.01.2018 r.]
- m, Dekomunizacja 28 łódzkich ulic., tulodz.com, 14.12.2017 r. [dostęp 14.12.2017 r.]
- SandraS. Kmieciak SandraS., Plac Kaczyńskiego czy Zwycięstwa? Radni zaskarżą decyzję wojewody do sądu [online], lodz.wyborcza.pl, 27.12.2017 r. [dostęp 31.12.2017 r.]
- Łódź. Jest skwer im. Leona Niemczyka ::: Artykuły ::: Encyklopedia teatru polskiego [online], www.encyklopediateatru.pl [dostęp 03.01.2018 r.]
- Rada Miejska w Łodzi [online], www.facebook.com [dostęp 05.01.2018 r.]
- Nazwy ulic. Konsultacje społeczne i sesja nadzwyczajna – Urząd Miasta Łodzi [online], uml.lodz.pl [dostęp 03.01.2018 r.]
- „Targowiska w Łodzi” na stronie Archiwum Państwowego w Łodzi.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Stary Rynek w Łodzi | Ulica Bracka w Łodzi | Ulica Andrzeja Struga w Łodzi | Ulica Adama Próchnika w Łodzi | Ulica Aleksandrowska w Łodzi | Ulica Bednarska w Łodzi | Ulica Bolesława Limanowskiego w Łodzi | Ulica Brzezińska w Łodzi | Ulica Czechosłowacka w Łodzi | Ulica Czerwona w Łodzi | Plac Wolności w Łodzi | Plac Władysława Reymonta w Łodzi | Plac Katedralny w Łodzi | Rondo Solidarności w Łodzi | Aleja Włókniarzy w Łodzi | Aleja Jana Pawła II w Łodzi | Aleja Gwiazd w Łodzi | Plac Komuny Paryskiej w Łodzi | Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi | Ulica 6 Sierpnia w ŁodziOceń: Plac Zwycięstwa w Łodzi