Ulica Aleksandrowska to ważna arteria znajdująca się w południowo-zachodniej części Łodzi, ciągnąca się na długości około 5,2 km. Zaczyna się na wiadukcie nad linią kolejową nr 15, gdzie stanowi przedłużenie ulicy Bolesława Limanowskiego, a jej bieg jest niemal równoleżnikowy z niewielkim odchyleniem ku północy. Ulica kończy się na granicy miasta, gdzie przekształca się w ulicę Wojska Polskiego prowadzącą do Aleksandrowa Łódzkiego. Warto zaznaczyć, że do 1946 roku jej przebieg znajdował się w całości poza granicami administracyjnymi Łodzi.
Wzdłuż ulicy Aleksandrowskiej przebiega granica pomiędzy obszarami SIM: Teofilowem Przemysłowym a Teofilowem, oraz między Kochanówką a Romanowem. Ta arteria jest również częścią drogi krajowej nr 72, stanowiąc istotną trasę wylotową na Konin. Na całej długości obowiązuje ruch dwukierunkowy, co sprawia, że jest ona jedną z głównych dróg w okolicy.
Na odcinku od wiaduktu nad linią kolejową nr 15 aż do posesji o numerze 127, ul. Aleksandrowska jest dwujezdniowa, co zwiększa jej przepustowość. Dalsze odcinki, w kierunku ulicy Chochoła, biegną wzdłuż torowiska tramwajowego, które tam kończy się pętlą.
Część ulicy Aleksandrowskiej najbliżej centrum miasta, obejmująca posesje pod numerami 10–30, leży na terenie działania rzymskokatolickiej parafii Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny i św. Antoniego Marii Klareta. Z kolei dalsza część, obejmująca posesje pod numerami 50–130, znajduje się w obrębie rzymskokatolickiej parafii Miłosierdzia Bożego. Ostatnia część ulicy, zawierająca posesje pod numerami 117–203 i 162–246, leży pod opieką rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Nieustającej Pomocy.
Historia
Historia
Do roku 1918
Ulica Aleksandrowska o długości wynoszącej około 5,2 km stanowiła kluczową trasę, powstałą w latach 1858-1860. Jej celem było połączenie nowo założonego miasta Aleksandrowa z osadą Bałuty Nowe oraz z Łodzią. Znana jako Szosa do Aleksandrowa lub Szosa Aleksandrowska, droga zaczynała się w Aleksandrowie i kończyła przy Bałuckim Rynku, obejmując obszary, które obecnie są częścią Aleksandrowa Łódzkiego oraz Łodzi. Przez ponad 25 lat była to droga gruntowa, której przejezdność utrudniały latem piaski, a wiosną i jesienią błoto. Dopiero w latach 1886-1887 rozpoczęto utwardzanie traktu.
17 września 1902 roku w pobliskim lesie otwarty został Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych „Kochanówka” (dzisiaj znany jako Specjalistyczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łodzi – Szpital im. Józefa Babińskiego). Jego właścicielem był Kochański, od którego nazwiska pochodziła nazwa szpitala. Inicjatywa powstania placówki była zasługą Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności i dr. Karola Jonschera, który odegrał kluczową rolę w jej otwarciu. Szpital szybko stał się jednym z najważniejszych ośrodków psychiatrycznych w Królestwie Polskim. Budowę sfinansowano ze składek społecznych, a magistrat zasilał projekt kwotą 5000 rubli.
W okresie rewolucji 1905–1907, dzięki dyrektorowi dr. Janowi Mazurkiewiczowi, szpital stał się schronieniem dla uczestników zamachów, takich jak Tytus Filipowicz.
W latach 1900-1902 zbudowano także szerokotorową (1524 mm) linię Kolei Warszawsko-Kaliskiej, która przecięła Szosę Aleksandrowską, gdzie utworzono przejazd kolejowo-drogowy. Linia ta została uruchomiona 15 listopada 1902 roku. 18 października 1906 roku kolonia Żubardź została przyłączona do Łodzi, co sprawiło, że odcinek Szosy od skrzyżowania z ul. Graniczną (obecna ul. Sprawiedliwa) znalazł się w granicach miasta.
9 lutego 1910 roku oddano do użytku trasę podmiejskiego tramwaju elektrycznego o długości 11,13 km, łączącą Żabieńca z rynkiem w Aleksandrowie. Zamiast numeru linii tramwaje oznaczone były tablicami kierunkowymi, a system taryfowy podzielony na trzy strefy zakończony był w Aleksandrowie. W 1898 roku, podczas budowy linii, w rejonie Szosy Aleksandrowskiej postawiono dwa budynki podstacji trakcyjnej, które zburzono w latach 60-tych XX wieku w czasie budowy osiedla Teofilów.
W początkach lat 10. XX wieku Towarzystwo Opieki nad Dziećmi „Gniazdo Łódzkie” kupiło grunt w Kałach w celu budowy ochronki. Budowa została zakończona w 1914 roku, niespodziewanie przed wybuchem I wojny światowej, a z powodu działań wojennych już w listopadzie budynek został zniszczony.
W grudniu 1914 roku linia Kolei Warszawsko-Kaliskiej została przebudowana na normalnotorową (1435 mm). W wyniku okupacji Niemcy zmienili nazwę części Szosy Aleksandrowskiej na Alexandrower Straße, co oznaczało ulicę Bolesława Limanowskiego oraz część znajdującą się poza granicami miasta na Alexandrower Land Straße. Niemieckie władze zlikwidowały również letniskowe drewniane wille we wsi Kały, sprzedając je na opał.
Lata 1918–1945
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, dominującą trasę przywrócono do pierwotnej nazwy Szosy Aleksandrowskiej (w granicach miasta – ulicy Aleksandrowskiej, obecnie ul. Bolesława Limanowskiego).
W 1924 roku rozpoczęła się akcja zbierania funduszy na odbudowę ochronki w Kałach, otwartej w 1927 roku. W 1933 roku do budynku doprowadzono energię elektryczną. 15 września 1928 roku wzdłuż Szosy Aleksandrowskiej przebiegał VII etap 1. Biegu Kolarskiego dookoła Polski „Przeglądu Sportowego”, który łączył Poznań z Łodzią. Zmieniony tor prowadzący z ul. Zachodniej do Kochanówki został oddany do użytku w 1928 roku.
14 grudnia 1928 roku podjęto decyzję o zmianie nazwy ulicy Aleksandrowskiej na ul. Bolesława Limanowskiego. Tę nową nazwę wprowadzono najprawdopodobniej w pierwszej części 1929 roku. W 1929 roku Towarzystwo ŁEWKD zlikwidowało podstację przy Szosie Aleksandrowskiej oraz doprowadziło nowe zasilanie z Helenówka. W 1934 roku odcinek Szosy Aleksandrowskiej dostał nazwę ulicy Bronisława Pierackiego, a podczas II wojny światowej Niemcy nadali całości trakcie nowe, niemieckojęzyczne nazewnictwo.
Lata 1945–1989
Po zakończeniu II wojny światowej, władze miejskie przywróciły ulicy Bronisława Pierackiego dawną nazwę na zachodnim odcinku. Po przyłączeniu Rudy Pabianickiej do Łodzi w 1945 roku, pojawiły się nowe ulice, w tym ul. Aleksandrowska, która została przemianowana w 1949 roku na ul. Kwietniową.
W 1963 roku przystąpiono do budowy wiaduktu nad linią kolejową nr 15, co skupiło się na drodze do Aleksandrowa, a także na stworzeniu nowych połączeń tramwajowych. W 1964 roku aktualnie przy ul. Aleksandrowskiej rozpoczęto wieloetapową budowę osiedla Teofilów. Do 1977 roku powstało tam 203 budynków oraz osiedle zarządzane przez Spółdzielnię Mieszkaniową „Teofilów”.
Od roku 1989
Po 1991 roku prawie wszystkie usługi tramwajowe do Aleksandrowa zostały wstrzymane, a rozbiórkę tramwajów zakończono w 1995 roku. W 2003 roku zmodernizowano obiekt MHD „Teofil”, przekształcając go w Centrum Handlowe „Teofil”. Nowe inwestycje, takie jak nowa nitka wiaduktu, były współfinansowane przez Unię Europejską, a do 2014 roku planowano dalsze przebudowy.
Od lat 2011-2013 ulica ta znalazła się wysoko na liście niebezpiecznych dróg w Łodzi, z liczbą 89 wypadków w tym czasie oraz 110 rannymi. W 2013 roku przedstawiono koncepcję odbudowy tramwaju podmiejskiego na trasie Łódź-Aleksandrów Łódzki, jednak realizacja aż do 2017 roku nie miała miejsca.
19 listopada 2015 roku otwarto nową halę produkcyjno-magazynową firmy Amcor Tobacco Packaging Polska pod nr 55, a w marcu 2018 roku przeprowadzono remont torowiska tramwajowego na odcinku od ul. Szczecińskiej do pętli „Kochanówka”.
Kalendarium zmian nazwy ulicy
Okres obowiązywania | Nazwa |
---|---|
przed 1915 | Szosa do Aleksandrowa vel Szosa (Szossa) Aleksandrowska / Александровское шоссе |
1915–1918 | Alexandrower Land Straße |
1918–1933 | Szosa Aleksandrowska |
1933–1940 | ulica Bronisława Pierackiego oraz Szosa Aleksandrowska |
1940–1945 | Alexanderhofstraße |
1945–1946 | ulica Bronisława Pierackiego |
od 1946 | ulica Aleksandrowska |
Zobacz też: Zmiany nazw ulic i placów w Łodzi.
Ulica Aleksandrowska w kulturze
Ulica Aleksandrowska ma swoje miejsce w polskiej kulturze, szczególnie w muzyce. Pojawia się w utworze „Łódź”, który jest szóstym na albumie zespołu NOT.
Album ten nosi tytuł „NOT” i został wydany w 2007 roku przez wytwórnię 2.47 Records. To sprawia, że nazwa ulicy łączy się z kontekstem lokalnej twórczości artystycznej.
Obiekty
Na ulicy Aleksandrowskiej w Łodzi znajduje się wiele interesujących obiektów, które zasługują na uwagę. Oto niektóre z nich:
- nr 13 – willa Janusza i Pauliny Goltzów (Golców),
- nr 38 – Centrum Handlowe „Teofil”,
- nr 55 – „Amcor Polska” sp. z o.o. – drukarnia opakowań,
- nr 61/63 – Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy – Centrum Profilaktyczno-Lecznicze,
- nr 67/93 – kompleks przemysłowy ABB sp. z o.o., dawna Fabryka Transformatorów i Aparatury Trakcyjnej im. Bojowników PPR „Elta”; zmodernizowany biurowiec „Elty” w latach 2004–06 przekształcono w Alexander Plaza – obiekt z powierzchnią biurową i magazynową (łącznie 6770 m²) pod wynajem,
- nr 123 – Dom Dziecka nr 1 im. Janka Krasickiego,
- nr 137 – Dom Dziecka nr 2 (przeniesiony 1 września 1988 roku z budynku Szkoły Podstawowej nr 116 przy ul. Ratajskiej 2/4), położony na terenie starego sadu,
- nr 159 – Specjalistyczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łodzi – Szpital im. Józefa Babińskiego, dawny Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych „Kochanówka”.
Warto zaznaczyć, że według stanu na sierpień 2016 roku, dwa obiekty przy ul. Aleksandrowskiej były wpisane do gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi. Należą do nich willa Janusza i Pauliny Goltzów (Golców) pod numerem 13 oraz zespół dawnego Szpitala dla Psychicznie i Nerwowo Chorych „Kochanówka” (obecnie Specjalistyczny Psychiatryczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Szpital im. Józefa Babińskiego) pod numerem 159, który obejmuje 7 pawilonów, 8 willi drewnianych, portiernię oraz bramę wjazdową z ogrodzeniem.
Numeracja i kody pocztowe
Ulica Aleksandrowska w Łodzi zyskała swoją charakterystyczną numerację, która obejmuje zarówno numery parzyste, jak i nieparzyste, co stanowi istotny element lokalnego systemu adresowego.
- numery parzyste obejmują przedziały: 2–30, 38–130, oraz 162–246,
- numery nieparzyste to: 11–13, 47–137, a także 141–203a.
Warto również zwrócić uwagę na przypisane kody pocztowe, które są następujące:
- 91-120 dla parzystych numerów od 2 do 30,
- 91-201 dla nieparzystych numerów 11 do 13,
- 91-151 akcentuje parzyste numery od 38 do 54,
- 91-205 dotyczy nieparzystych numerów od 47 do 137,
- 91-224 przypisana jest dla parzystych numerów od 56 do 130,
- 91-229 odnosi się do nieparzystych numerów w zakresie 141–185,
- 91-154 to kod dla numeru 149, który jest filią UP Łódź 52,
- 91-155 obejmuje zarówno parzyste numery od 162 do 246, jak i nieparzyste numery 187–203a.
Komunikacja miejska
Stan obecny
Ulica Aleksandrowska pełni znaczącą rolę jako główny szlak komunikacyjny w południowo-zachodniej części Bałut w Łodzi, stanowiąc kluczowy element transportu w tym obszarze. Trasy tramwajowe i autobusowe zlokalizowane przy tej ulicy zapewniają mieszkańcom łatwy dostęp do różnych części miasta.
Wzdłuż ulicy umiejscowione są dwie pętle tramwajowe, znajdujące się na skrzyżowaniach z ulicami Szczecińską oraz Chochoła. Ulice te obsługują 6 przystanków tramwajowych w każdym kierunku, co sprawia, że komunikacja tramwajowa jest doskonale zorganizowana. Komunikację autobusową wspiera 9 przystanków w kierunku zachodnim oraz 8 w kierunku wschodnim.
Tramwaje kursujące regularnie (4 linie) oraz autobusy (8 linii) przyczyniają się do korzystnych połączeń transportowych. Klinki tramwajowe i autobusowe prowadzą do znaczących obszarów, takich jak MPK – Łódź, oferując elastyczność i wygodę w codziennym poruszaniu się.
W zestawieniu z całością tras, tramwajowe linie obejmują:
- „2” – z Dąbrowy do pętli na zbiegu ulic Aleksandrowskiej i Chochoła,
- „8” – z pętli przy cmentarzu Zarzew,
- „13” – z pętli na skrzyżowaniu ulic Niższej i Śląskiej do pętli na zbiegu alejek Aleksandrowskiej i Szczecińskiej,
- „16” – z pl. Niepodległości do pętli na Aleksandrowskiej i Szczecińskiej.
Również autobusy działające w sąsiedztwie tej ulicy, takie jak linie:
- „78” – z dworca Łódź Żabieniec,
- „81” – z pętli na ul. Stokowskiej w kierunku cmentarza,
- „84A/B” – w kierunku Zielonego Romanowa oraz Aleksandrowa Łódzkiego,
- „89” – z pl. Słonecznego do Radogoszczu-Wschodzie.
- „96” – z Janowa.
W nocy dostępne są również linie nocne MPK, takie jak „N1A” z Janowa do Aleksandrowa Łódzkiego.
W przeszłości
Historia komunikacji na ulicy Aleksandrowskiej jest bogata. W przeszłości uruchamiane były różne linie tramwajowe i autobusowe, które umożliwiały pasażerom podróżowanie w obrębie Łodzi oraz do okolicznych miejscowości.
Obsługiwane linie tramwajowe obejmowały między innymi:
- tramwaje dzienne,
- tramwaje podmiejskie,
- takie jak „44”, które kursowały z Łodzi Żabieniec do Aleksandrowa Łódzkiego w latach 1956-1992.
_ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Numer linii | Czas kursowania | Trasa | Odcinek trasy | Źródła | |||
od | do | z pętli… | w kierunku pętli… | od | do | ||
„2” | 1 sierpnia 1974 | 24 marca 1977 | Chojny | „Aleksandrowska/Chochoła” | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Chochoła | _ |
25 marca 1977 | 31 grudnia 2000 | „Rzgowska/Kurczaki” | |||||
1 stycznia 2001 | 27 czerwca 2010 | Dąbrowa | |||||
28 czerwca 2010 | 31 stycznia 2020 | „Aleksandrowska/Szczecińska” | ul. Szczecińska | _ | |||
„5” | 15 marca 1971 | 31 grudnia 2000 | Chojny | _ | |||
1 stycznia 2001 | 13 października 2013 | „Rzgowska/Kurczaki” | |||||
14 października 2013 | 1 kwietnia 2017 | „Strykowska/Inflancka” | „Aleksandrowska/Chochoła” | ul. Chochoła | |||
„8” | 1 stycznia 2001 | 1 kwietnia 2017 | „Rokicińska/Augustów” | _ | |||
„10” | 1 czerwca 1969 | 2 maja 1971 | Widzew | „Aleksandrowska/Szczecińska” | ul. Szczecińska | _ | |
„14” | 5 listopada 1973 | 13 czerwca 1995 | Dąbrowa | _ | |||
„16” | 2 kwietnia 2017 | 2 lutego 2018 | „Rzgowska/Kurczaki” | _ | |||
„20” | 2 grudnia 1996 | 30 września 1998 | Chojny | _ | |||
1 października 1998 | 31 grudnia 2000 | „Niższa/Śląska” | |||||
„24” | 2 listopada 1967 | 31 maja 1970 | dworzec Łódź Kaliska | _ | |||
11 listopada 1970 | 31 sierpnia 1973 | ||||||
1 września 1973 | 31 lipca 1974 | „Bratysławska/Oszczepowa” | „Aleksandrowska/Chochoła” | ul. Chochoła | |||
„25” | 20 lipca 1965 | 3 stycznia 1971 | „Nowotki/Przemyska” | „Aleksandrowska/Szczecińska” | ul. Szczecińska | _ | |
4 stycznia 1971 | 2 maja 1971 | „Aleksandrowska/Szczecińska” („Aleksandrowska/Chochoła”) | ul. Szczecińska (ul. Chochoła) | ||||
3 maja 1971 | 13 stycznia 1974 | „Aleksandrowska/Chochoła” | ul. Chochoła | ||||
14 stycznia 1974 | 30 listopada 1992 | Widzew | |||||
1 grudnia 1992 | 31 grudnia 2000 | Widzew Wschód | |||||
„26” | 3 maja 1971 | 6 lipca 1974 | „Rudzka/Popioły” | „Aleksandrowska/Szczecińska” | ul. Szczecińska | _ | |
7 lipca 1974 | 13 czerwca 1995 | „Rudzka/Skrajna” |
Dodatkowo inne linietramwajowe i autobusowe mają swoje miejsce w historii, na przykład:
- „Łódź – Aleksandrów” – od 1910 do 1951,
- różne linie autobusowe MPK w przeszłości.
_ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nr linii | Okres kursowania | Relacja | Odcinek kursowania | Źródła | |||
od | do | z pętli… | w kierunku pętli… | od | do | ||
„74 bis” | 12 lipca 1971 | 6 marca 1974 | pl. Norberta Barlickiego | „Wersalska/Szczecińska” | ul. Traktorowa | ul. Szparagowa | _ |
„76” | 23 listopada 1970 | 11 lipca 1971 | „Grabieniec/Teresy” | ul. Grabieniec | _ | ||
13 maja 1972 | 29 grudnia 1972 | „Teresy (Fabryka Domów)” | ul. Grabieniec | ||||
„78” | 1 czerwca 1969 | 31 maja 1973 | dworzec Łódź Kaliska | Teofilów Przemysłowy | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Kwiatowa | _ |
1 czerwca 1973 | 19 lipca 1974 | „Karolewska/Krzemieniecka (Zakłady Przemysłu Dziewiarskiego «Femina»)” | |||||
20 lipca 1974 | 30 czerwca 1977 | ul. Traktorowa (ul. Kwiatowa) | |||||
1 lipca 1977 | 1 maja 1978 | dworzec Łódź Żabieniec | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | |||
ul. Kaczeńcowa | ul. Szparagowa | ||||||
1 lutego 1983 | 29 lutego 2004 | pl. Wolności | Teofilów | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | ||
1 marca 2004 | 1 kwietnia 2017 | Aleksandrów Łódzki | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | |||
ul. Rydzowa | granica miasta | ||||||
2 kwietnia 2017 | 3 lutego 2018 | dworzec Łódź Żabieniec | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ||||
„78A” | 1 marca 2004 | 1 kwietnia 2017 | pl. Wolności | „Rojna/Szczecińska” | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | _ |
„81” | 2 października 1972 | 14 sierpnia 1977 | Doły | Teofilów Przemysłowy | ul. Szparagowa | _ | |
15 sierpnia 1977 | 13 września 1981 | „Brzezińska/Śnieżna (Zakłady Przemysłu Pończoszniczego «Feniks»)” | |||||
14 września 1981 | 7 października 1990 | ul. Kaczeńcowa (ul. Szparagowa) | |||||
8 października 1990 | 27 października 1997 | ul. Traktorowa (ul. Szparagowa) | |||||
28 października 1997 | 31 stycznia 2000 | „Szczecińska (cmentarz)” | ul. Traktorowa | ||||
„81 bis” | 11 marca 1974 | 3 listopada 1974 | Marysin | Teofilów Przemysłowy | ul. Kaczeńcowa | _ | |
4 listopada 1974 | 10 listopada 1974 | nowy cmentarz żydowski | |||||
11 listopada 1974 | 14 sierpnia 1977 | Doły | |||||
15 sierpnia 1977 | 13 września 1981 | „Brzezińska/Śnieżna (Zakłady Przemysłu Pończoszniczego «Feniks»)” | |||||
14 września 1981 | 7 października 1990 | ul. Szparagowa (ul. Kaczeńcowa) | |||||
8 października 1990 | 28 lutego 1993 | ul. Szparagowa (ul. Traktorowa) | |||||
„84” | 1 czerwca 1974 | 17 października 1976 | dworzec Łódź Żabieniec | „Wersalska/Szczecińska” („Sianokosy/Stalingradzka”) | ul. Traktorowa | _ | |
18 października 1976 | 16 listopada 1980 | „Teresy/Szpinakowa (przesypownia cementu)” | |||||
17 listopada 1980 | 27 października 1997 | Radogoszcz Zachód | „Wersalska/Szczecińska” („Sianokosy”) | ||||
28 października 1997 | 31 sierpnia 2013 | „Szczecińska (cmentarz)” | |||||
1 września 2013 | 7 sierpnia 2016 | Aleksandrów Łódzki | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | |||
ul. Szparagowa | granica miasta | ||||||
8 sierpnia 2016 | 1 kwietnia 2017 | „Szczecińska (cmentarz)” | ul. Szczecińska | ||||
„84A” | 1 września 2013 | 7 sierpnia 2016 | Radogoszcz Zachód | „Szczecińska (cmentarz)” | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | _ |
8 sierpnia 2016 | 1 kwietnia 2017 | Zielony Romanów | ul. Romanowska | ul. Szczecińska | |||
„87” | 1 marca 1993 | 27 października 1997 | „Brzezińska/Śnieżna (Zakłady Przemysłu Pończoszniczego «Feniks»)” | „Wersalska/Szczecińska” | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Szparagowa | _ |
28 października 1997 | 31 stycznia 2000 | „Szczecińska (cmentarz)” | |||||
1 lutego 2000 | 1 kwietnia 2017 | „Stokowska (Centrum Handlowe «M1»)” | |||||
„89” | 5 lipca 2000 | 1 kwietnia 2017 | Radogoszcz Wschód („Świtezianki”) | ul. Traktorowa | _ | ||
„96” | 1 listopada 1994 | 27 maja 2001 | Olechów (os. Słowiańskie) | „Rojna/Szczecińska” | _ | ||
„96A” | 6 czerwca 2005 | 30 czerwca 2005 | pl. Wolności | _ | |||
1 sierpnia 2005 | 11 września 2005 |
Na przestrzeni lat system komunikacyjny przechodził liczne zmiany, które uwzględniały zarówno zmniejszanie jak i wydłużanie tras, co związane było z rozwojem miejskim i wzrastającymi potrzebami transportowymi mieszkańców.
_ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Nr linii | Okres kursowania | Relacja | Odcinek kursowania | Źródła | |||
od | do | z pętli… | w kierunku pętli… | od | do | ||
„B” | 18 lutego 1967 | 3 marca 1968 | pl. Wolności | „Traktorowa/Łanowa” | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | ul. Traktorowa | _ |
4 marca 1968 | 6 kwietnia 1973 | „Rojna/Grabieniec” | |||||
7 kwietnia 1973 | 19 lipca 1974 | „Rojna/Wici” | ul. Kwiatowa | ||||
20 lipca 1974 | 31 stycznia 1983 | ul. Traktorowa (powrót: ul. Kwiatowa) | |||||
1 lutego 1983 | 1 listopada 1983 | pl. Henryka Dąbrowskiego | ul. Kaczeńcowa | ||||
2 listopada 1983 | 30 listopada 1988 | Widzew Wschód | ul. Kaczeńcowa lub ul. Traktorowa | ||||
1 grudnia 1988 | 22 grudnia 1992 | „Rojna/Szczecińska” | |||||
23 grudnia 1992 | 31 października 1994 | Olechów (os. Słowiańskie) | |||||
„B bis” | 27 października 1969 | 29 listopada 1970 | pl. Henryka Dąbrowskiego | „Grabieniec (FTiAT «Elta»)” | ul. Kwiatowa | _ | |
30 listopada 1970 | 31 maja 1971 | „Rojna/Kaczeńcowa” | |||||
„G” | 28 kwietnia 1969 | 31 maja 1969 | dworzec Łódź Kaliska | „Grabieniec (FTiAT «Elta»)” | _ | ||
„H” | 1 czerwca 1971 | 11 lipca 1971 | Radiostacja | „Rojna/Kaczeńcowa” | _ | ||
12 lipca 1971 | 19 lipca 1972 | „Kaczeńcowa (FTiAT «Elta»)” | |||||
20 lipca 1972 | 7 sierpnia 1973 | „Józefa/Niciarniana” | ul. Kwiatowa | ||||
8 sierpnia 1973 | 16 maja 1978 | ul. Traktorowa | |||||
17 maja 1978 | 13 września 1981 | pl. Henryka Dąbrowskiego | |||||
14 września 1981 | 31 stycznia 1983 | „Kaczeńcowa (os. Teofilów)” | ul. Kaczeńcowa (powrót: ul. Traktorowa) | ||||
„N” | 3 lutego 1975 | 9 listopada 1975 | Doły („Wojska Polskiego/Strykowska”) | „Rojna/Wici” | ul. Traktorowa | _ | |
10 listopada 1975 | 2 sierpnia 1981 | dworzec Północny PKS |
_ | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Numer linii | Czas kursowania | Trasa | Odcinek | Źródła | |||
od | do | z pętli… | w kierunku pętli… | od | do | ||
„144” | 1 kwietnia 1985 | 31 marca 1991 | „Łódź/Północna” (pętla tramwajów podmiejskich) | Aleksandrów Łódzki | wiadukt nad linią kolejową nr 15 | granica miasta | _ |
„151” | 1 września 1971 | 19 lipca 1974 | Dąbrowa („Felińskiego/Kadłubka”) | „Rojna/Kaczeńcowa” | ul. Kwiatowa | _ | |
20 lipca 1974 | 30 listopada 1986 | Dąbrowa | „Rojna/Wici” | ul. Traktorowa (powrót: ul. Kwiatowa) | |||
1 grudnia 1986 | 14 grudnia 2005 | Dąbrowa | „Rojna/Szczecińska” | ul. Traktorowa | |||
„153” | 4 marca 1968 | 5 kwietnia 1970 | pl. Wolności | „Rojna/Grabieniec” | ul. Kwiatowa | _ | |
6 kwietnia 1970 | 31 sierpnia 1971 | pl. Henryka Dąbrowskiego | |||||
1 września 1971 | 6 kwietnia 1973 | „Widzew/wiadukt” | „Rojna/Kaczeńcowa” | ||||
7 kwietnia 1973 | 6 kwietnia 1975 | „Rojna/Wici” | |||||
7 kwietnia 1975 | 19 grudnia 1976 | ul. Traktorowa | |||||
20 grudnia 1976 | 28 sierpnia 1977 | Widzew Wschód („Augustów/Zakładowa”) | |||||
29 sierpnia 1977 | 1 października 1988 | Widzew Wschód („Przybyszewskiego/Czajkowskiego”) | |||||
2 października 1988 | 30 listopada 1988 | Olechów (os. Słowiańskie) | |||||
1 grudnia 1988 | 31 grudnia 2000 | „Rojna/Szczecińska” | |||||
1 stycznia 2001 | 27 maja 2001 | „Szczecińska (cmentarz)” | |||||
28 maja 2001 | 29 listopada 2004 | Janów | |||||
30 listopada 2004 | 19 czerwca 2005 | Andrespol | |||||
20 czerwca 2005 | 14 grudnia 2005 | Andrzejów | |||||
„N1” | 15 grudnia 2005 | 1 kwietnia 2017 | Andrespol (Janów) | Aleksandrów Łódzki („Rojna/Szczecińska”) | _ |
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Bednarska w Łodzi | Ulica Bolesława Limanowskiego w Łodzi | Ulica Brzezińska w Łodzi | Ulica Czechosłowacka w Łodzi | Ulica Czerwona w Łodzi | Ulica dr. Stefana Kopcińskiego w Łodzi | Ulica Drewnowska w Łodzi | Ulica Stefana Żeromskiego w Łodzi | Ulica gen. Lucjana Żeligowskiego w Łodzi | Ulica gen. Romualda Traugutta w Łodzi | Ulica Adama Próchnika w Łodzi | Ulica Andrzeja Struga w Łodzi | Ulica Bracka w Łodzi | Stary Rynek w Łodzi | Plac Zwycięstwa w Łodzi | Plac Wolności w Łodzi | Plac Władysława Reymonta w Łodzi | Plac Katedralny w Łodzi | Rondo Solidarności w Łodzi | Aleja Włókniarzy w ŁodziOceń: Ulica Aleksandrowska w Łodzi