Teofilów (Łódź)


Teofilów to jedno z osiedli Łodzi, usytuowane w zachodniej oraz częściowo południowo-zachodniej strefie Bałut. Jego budowa miała miejsce w latach 1964–1977, przy zastosowaniu tzw. wielkiej płyty, dzięki staraniom Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Lokator”.

Osiedle powstało głównie na terenach, które niegdyś należały do wsi Grabieniec, choć jego nazwa pochodzi od innej wsi, Teofilów, położonej na północ od współczesnej ulicy Aleksandrowskiej. To fascynujące, jak historia lokalizacji wpływa na dzisiejsze nazewnictwo i tożsamość obszarów miejskich.

Charakterystyka osiedla

Teofilów to osiedle charakteryzujące się różnorodnością zabudowy, gdzie dominują pięciokondygnacyjne bloki mieszkalne, a także wyższe, bo dziesięcio- oraz jedenasto-kondygnacyjne wieżowce. W zachodniej części osiedla można znaleźć również tradycyjne domy jednorodzinne, z przeważającą zabudową szeregową. Czym wyróżnia się Teofilów spośród innych osiedli? Przede wszystkim dużą ilością terenów zielonych, takich jak parki, skwery, szpalery drzew wzdłuż ulic oraz zieleń między blokami. Poza tym, istotnym atutem są liczne obiekty usługowe, jak targowiska, pawilony handlowe oraz minimalna ilość niezagospodarowanych terenów, takich jak wolne narożniki ulic.

Warto zaznaczyć, że osiedle Teofilów zostało zaprojektowane w oparciu o utopijną wizję linearnego miasta autorstwa Arturo Soria y Mata. Projekt ten pozwala wyodrębnić w układzie osiedla cztery kluczowe strefy:

  • strefa przemysłowa, usytuowana na północ od ulicy Aleksandrowskiej,
  • strefa komunikacyjna, z główną arterią – ulicą Aleksandrowską, która obsługuje zarówno ruch samochodowy, jak i tramwajowy,
  • strefa mieszkalna, zlokalizowana na południe od ulicy Aleksandrowskiej,
  • strefa zieleni i rekreacji, która rozciąga się na południe od obszarów mieszkalnych, obejmująca zróżnicowane tereny, od łąk nad rzeką Jasieniec, poprzez ogródki działkowe, aż po tereny sportowe przy ulicy Tomasza Judyma.

W centralnej części osiedla znajduje się ulica Aleksandrowska, która dzieli całość na dwie zasadnicze części:

  • Teofilów Przemysłowy – obejmuje obszar pomiędzy torami PKP na wschodzie a ulicami Szczecińską na zachodzie i Liściastą na północy. Tutaj ulokowane są istotne instytucje, takie jak XV Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza oraz Zespół Szkół Edukacji Technicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Znajdują się tu także hotele i duże przedsiębiorstwa, m.in. Rossmann i ABB Elta.
  • Teofilów Mieszkaniowy – położony na południe od ulicy Aleksandrowskiej. Z tego obszaru wyodrębnia się trzy podosiedla: Teofilów A, B oraz C, a także osiedle Rogatka oraz domy szeregowe między ulicami Wici a Szczecińską.

Od 1978 roku osiedlami administruje Spółdzielnia Mieszkaniowa „Teofilów”, która powstała w wyniku wydzielenia się z Robotniczej Spółdzielni Mieszkaniowej „Lokator”. W skład jej zasobów wchodzi 203 budynki mieszkalne z ponad 15 300 lokalami oraz kilka pawilonów usługowych, zajmujących obszar 115 ha. Całość zamieszkuje około 30 000 osób.

Na terenie Teofilowa znajdują się również placówki sportowo-rekreacyjne, takie jak kompleks wodno-wypoczynkowy „Wodny Raj”, który wyposażony jest w niewielki skatepark. Działa tutaj także Klub Sportowy „Elta” Łódź, a jego siedziba znajduje się przy ulicy Rojnej 46a.

Warto również przypomnieć, że do około 1980 roku, w rejonie skrzyżowania ulic Rojnej i Jana Dylika istniał cmentarz ewangelicki, na którym chowano kolonistów niemieckich, mieszkańców Teofilowa i Grabieńca, do końca II wojny światowej.

Komunikacja

Ulica Aleksandrowska jest kluczowym odcinkiem drogi krajowej nr 72, stanowiąc główną arterię komunikacyjną dla mieszkańców osiedla Teofilów. Dzięki tej drodze dostęp do centrum miasta jest stosunkowo łatwy. W obrębie osiedla istotną rolę odgrywa ul. Rojna, która biegnie równolegle do Alekasandrowskiej. Inne ważne ulice to: Traktorowa, Kaczeńcowa, Rydzowa oraz Szczecińska, które mają przebieg poprzeczny.

Teofilów jest dobrze skomunikowany z resztą Łodzi dzięki licznie kursującym autobusom i tramwajom, jednak dojazd do tych środków transportu, zwłaszcza w godzinach szczytu porannego i popołudniowego, może stanowić wyzwanie. Dzieje się tak z powodu częstych opóźnień i nieregularności kursowania.

W planach na przyszłość znajduje się budowa południowej obwodnicy osiedla. Jej celem jest połączenie projektowanego przedłużenia ulicy Jana Karskiego z węzłem „Teofilów” na nowej drodze ekspresowej S14.

Na wschodniej granicy Teofilowa usytuowany jest dworzec kolejowy Łódź Żabieniec, który obsługuje wszystkie rodzaje pociągów pasażerskich, zarówno lokalnych, jak i dalekobieżnych, co znacząco ułatwia mieszkańcom dostęp do transportu kolejowego.

Historia

Teofilów ma bogatą historię, sięgającą roku 1867, kiedy to miejscowość ta stała się częścią gminy Radogoszcz w powiecie łódzkim. W okresie międzywojennym, Teofilów również znajdował się w obrębie powiatu łódzkiego, który należał do województwa łódzkiego. W 1921 roku populacja wsi wynosiła zaledwie 65 mieszkańców.

1 września 1933 roku, w granicach gminy Radogoszcz, utworzono gromadę (sołectwo) Teofilów, która obejmowała nie tylko wioskę Teofilów, ale także Piskowiec. Niestety, podczas II wojny światowej, teren ten został włączony do III Rzeszy, co miało istotny wpływ na lokalną społeczność.

Po zakończeniu działań wojennych, Teofilów przez krótki czas pozostawał znów pod administracją powiatu łódzkiego w województwie łódzkim, jednak już 13 lutego 1946 roku, został włączony do Łodzi wraz z całą gminą Radogoszcz.

Teofilów zyskał także rozgłos za sprawą kinematografii. Na terenie tej miejscowości kręcono część scen do popularnego serialu telewizyjnego „Siedem stron świata”, emitowanego w 1974 roku. W czołówce programu można dostrzec kilka ujęć ukazujących osiedle z perspektywy ptaka.

Przypisy

  1. Jakub Mlonka: Bronx Hip-Hop Festival 2016 w Wytwórni [ZDJĘCIA]. [w:] Portal „Dziennika Łódzkiego”. dzienniklodzki.pl > Kultura [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 23.10.2016 r. [dostęp 16.02.2017 r.]
  2. Eliza Gaust: Przypadek Jude (rozmowa z Wiktorem Skokiem, liderem zespołu Jude). [w:] Portal „Miej Miejsce”. miejmiejsce.com > muzyka [on-line]. miejmiejsce.com, 05.2015 r. [dostęp 16.02.2017 r.]
  3. Historia Spółdzielni. [w:] Strona WWW Spółdzielni Mieszkaniowej „Teofilów”. smteofilow.com.pl > Historia Spółdzielni [on-line]. Spółdzielnia Mieszkaniowa Teofilów, 2012. [dostęp 16.02.2017 r.]
  4. Miasto Łódź. System transportowy na rok 2025. Układ drogowo uliczny. Zakład Dróg i Transportu w Łodzi. [dostęp 16.02.2017 r.]
  5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20.12.1945 r. o zmianie granic miasta Łodzi (Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35).
  6. Łódzki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 18, poz. 229.
  7. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.
  8. Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35.

Oceń: Teofilów (Łódź)

Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:16