Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi

---

Historia

W latach 1824–1828, na obszarze położonym na południe od Nowego Miasta, powstała nowa osada przemysłowa. Jej celem było osiedlenie tkaczy, zarówno lnu, jak i bawełny, a całość nazwano Łódka. Osada rozciągała się wzdłuż traktu piotrkowskiego oraz rzeki Jasień, obejmując również wieś rządową Wólka, Zarzew oraz Widzew.

Podczas regulacji ulicy Piotrkowskiej w obrębie nowej osady zaplanowano trasę siedmiu nowych przecznic. W ramach tych działań powstała ulica, której nadano nazwę Zarzewska, jak również Górny Rynek, znany współcześnie jako Plac Reymonta. Pierwszy raz nowa ulica została uwidoczniona na planie sporządzonym przez geometrę Jana Leśniewskiego w 1825 roku.

Nazwy ulicy

• Zarzewska (bądź czasem Starozarzewska) – 1826–1915,
• Boehmische Linie – 1915–1918,
• Zarzewska – 1918–1920,
• Napiórkowskiego – 1920–1940 (końcowa część ulicy do roku 1940 dalej z nazwą Zarzewska). Ulica została nazwana w 1920 roku na cześć Aleksandra Napiórkowskiego, który zginął w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Przy tej ulicy do wybuchu wojny mieszkał Napiórkowski wraz z żoną – Alicją Napiórkowską, zasłużoną nauczycielką,
• Boehmische Linie – 1940–1945,
• Napiórkowskiego – 1945–1952,
• majora Stefana Przybyszewskiego – 1952–1990 (w 1976 roku przedłużona do obecnej długości),
• Stanisława Przybyszewskiego – od 1990 roku.

Ulica Przybyszewskiego stanowi interesujący przykład zmiany nazwy w odpowiedzi na okoliczności polityczne. Proces zmiany był przeprowadzony w sposób umiejętny, aby nie zakłócać dotychczasowych przyzwyczajeń mieszkańców, ponieważ zachowano zarówno nazwisko, jak i pierwszą literę imienia patrona ulicy.

Ważne obiekty na przebiegu ulicy

Na ulicy Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi znajduje się szereg istotnych obiektów, które odzwierciedlają historię i kulturę tego miejsca. Oto niektóre z nich:

• Park im. Władysława Reymonta,
• nr 9: dom, w którym w czerwcu 1941 roku przybyła pierwsza grupa lotników angielskich,
• nr 10: willa Eugeniusza Geyera – zbudowana na przełomie XIX i XX wieku, odznacza się renesansowym stylem. Dziś w jej wnętrzach mieści się Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna,
• nr 12: budynek dawnej fabryki Rassalskich, która powstała w 1926 roku. Ignacy Rassalski, jej właściciel, specjalizował się w produkcji lin i powrozów używanych w transporcie oraz przemyśle. Fabryka była jedną z największych w Polsce w swoim okresie,
• nr 16: dawne kino Wolność, znane przed wojną i w czasie jej trwania jako Palladium,
• nr 24: dawny dom Adolfa Steinerta,
• nr 28: budynek dawnego browaru Jerzego Keilicha, który powstał w 1890 roku. Warto zaznaczyć, że jego rodzina również prowadziła browar oraz fabrykę octu na ulicy Orlej 25. Jerzy Keilich niestety zginął tragicznie w wypadku samochodowym 17 lipca 1937 roku na przejeździe kolejowym w Lublinku,
• róg ulic Przybyszewskiego i Kilińskiego – w tym miejscu znajdowała się dawniej fabryka Adama Ossera,
• nr 70: kamienica oraz zabudowania pofabryczne, które niegdyś tworzyły fabrykę Gustawa Fiszera, specjalizującego się w produkcji trutek na muchy i ozdób do trumien.

---

Oceń: Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi

---