Aleja Władysława Bartoszewskiego, znana także jako Trasa Górna, to istotny element infrastruktury transportowej w Łodzi, który zlokalizowany jest w byłej dzielnicy Górna. W 2010 roku podpisano umowę na budowę tej drogi, mającej na celu poprawę komunikacji w południowej części miasta. Prace budowlane rozpoczęły się w roku 2012, a wykonawcą tych działań została firma Mosty Łódź. Mimo początkowych planów ukończenia inwestycji w maju, realizacja przedłużyła się o kilka miesięcy, a ostateczne oddanie alei do użytku miało miejsce w nocy z 31 sierpnia na 1 września 2014 roku. Całkowity koszt zakończonej inwestycji przekroczył 400 milionów złotych. Cała przestrzeń alei znajduje się w szlaku drogi krajowej nr 91.
Pierwotnie, po otwarciu Trasy Górnej, funkcjonowała ona jako droga krajowa nr 1. Sytuacja uległa zmianie w wyniku uruchomienia 40-kilometrowego odcinka autostrady A1, łączącej Łódź Północ z Tuszynem, tworząc tym samym wschodnią obwodnicę Łodzi. W wyniku tych zmian drogi krajowe, gdzie jest to możliwe, stopniowo przekształcane są na nowe, równoległe odcinki autostrad o tym samym numerze. Dlatego też, od 1 lipca 2016 roku, dawna "jedynka" została zastąpiona przez dużą krajową drogę nr 91, która teraz przebiega przez Łódź.
Tymczasem, przed powstaniem Trasy Górnej, droga krajowa nr 1 biegła od skrzyżowania Jana Pawła II, Pabianicka, Galileusza, przez: Pabianicką, rondo Lotników Lwowskich, Paderewskiego, aż po Rzgowską. Równocześnie, urzędnicy od lat poszukiwali efektywnych rozwiązań, które usprawniłyby przejazd pomiędzy Nowym Rokiciem a Starymi Chojnami, gdyż dotychczasowy odcinek krajowej jedynki w tym rejonie miał niewielką długość (6 km w porównaniu do nowego odcinka, który liczy 4 km). Przebudowa, jaką umożliwiło wydłużenie alei Jana Pawła II, prowadziła również do skutków rozbudowy sieci drogowej do ul. Rzgowskiej.
Aleja Bartoszewskiego to typowa droga miejska, przystosowana do szybkiego ruchu pojazdów. Oferuje dwujezdniowy układ, a na jej całej długości znajduje się jeden węzeł, który pozwala na bezkolizyjny wjazd na planowaną Trasę Śląską, przebiegającą wzdłuż linii kolejowej. Wykonane zostały również dwa przejazdy podziemne – jeden przy ul. Pabianickiej, drugi przy ul. Rzgowskiej. Z uwagi na zagrożenia hałasu, duża część alei otoczona jest ekranami dźwiękochłonnymi, na które skarżą się niektórzy mieszkańcy pobliskich bloków, twierdząc, iż są one zbyt niskie. Aleja Bartoszewskiego została przewidziana również z myślą o pieszych oraz rowerzystach; na całej długości drogi istnieje chodnik (po obu stronach) oraz ścieżka rowerowa (jedna strona: [Pabianicka – Demokratyczna] – bliżej centrum, [Demokratyczna – Rzgowska] – bliżej granicy).
Ostatecznie, szerokość pasa drogowego przy alei Bartoszewskiego wynosi około 40 metrów, co znacząco różni ją od wcześniej wąskich ulic w tym rejonie. W związku z tym, wiele prywatnych terenów musiało zostać włączonych w obręb budowy. Ulice, które kolidowały z inwestycją, zostały podzielone na dwie części, a aleja Bartoszewskiego stanowi ich granicę, pozostawiając jedynie najistotniejsze fragmenty, które dziś stanowią jej przecznice.
Przebieg
Realizacja przebudowy alei Władysława Bartoszewskiego w Łodzi była zadaniem niezwykle złożonym, które objęło szereg istotnych zmian infrastrukturalnych. W szczególności zmodernizowano skrzyżowanie Pabianicka z Janem Pawła II, gdzie pod ul. Pabianicką poprowadzono podziemny przejazd. System ten obejmuje po dwa pasy ruchu w obu kierunkach, co znacząco poprawia płynność ruchu w tym rejonie.
W ramach inwestycji utworzony został węzeł typu trąbka prawostronna, co ułatwi dostęp do planowanej Trasy Śląskiej. Ten węzeł zapewnia bezkolizyjny wjazd z dwóch kierunków Trasy Górnej oraz umożliwia zjazd z Trasy Śląskiej jedynie w prawo w kierunku ul. Pabianickiej. Ważnym elementem nowego układu jest również most kolejowy, który znajduje się tuż za wiaduktem. Ten most, prowadzący na linii kolejowej nr 25, stwarzał drogownikom liczne wyzwania, ponieważ PKP narzuciło krótki termin realizacji jego budowy.
W okolicach ul. Romana, jezdnie dolne i górne zaczynają się łączyć oraz dzielić, chociaż przez około 500 m są one na tym samym poziomie, oddzielone jedynie wysepką z barierkami. Dodatkowo, po północnej stronie skrzyżowania z ul. Demokratyczną został wybudowany most niosący ruch nad rzeką Olechówką. W obrębie trasy ul. Siostrzanej i ul. Demokratycznej, na kierunku do centrum, powstał specjalny punkt ważenia pojazdów, zrealizowany na wydzielonej powierzchni.
Jest również zakręt w obrębie przestrzeni między ul. Siostrzaną a ul. Rzgowską, gdzie droga zmienia kierunek z południowego wschodu na całkowity wschód. W tym miejscu, tuż przed zakrętem, zrealizowany został przygotowany podział różnic w poziomie jezdni. To rozwiązanie jest podobne do przekształcenia, które pojawiło się na początkowym skrawku. Warto zaznaczyć, że jest to pierwsze w Łodzi trzypoziomowe skrzyżowanie, wprowadzające nadziemny, bezkolizyjny lewy skręt z ul. Rzgowskiej w aleję Bartoszewskiego. Na ten moment dolne fragmenty są zamknięte, czekając na zakończenie prac związanych z wydłużeniem Trasy Górnej.
Nazwa
W roku 2016 w Łodzi miała miejsce istotna zmiana dotycząca nazewnictwa lokalnych ulic. Droga, znana wcześniej jako Trasa Górna, była pierwszą w mieście, która funkcjonowała pod tą nazwą przez okres dwóch lat. Inspiracją do jej pierwotnej nazwy była dawna dzielnica, z której ta droga się wywodzi.
Na sesji Rady Miejskiej, która miała miejsce 19 lipca 2016 roku, łódzcy radni zaproponowali, aby nadać tej ulicy imię Władysława Bartoszewskiego. Propozycja ta, mimo intencji nadania ulicy pełniejszego znaczenia, spotkała się z mieszanymi reakcjami. Wśród radnych oraz mieszkańców Łodzi nie brakowało głosów krytycznych. Przeciwnicy nowego patrona argumentowali, iż Władysław Bartoszewski nie powinien być kojarzony z tą drogą, twierdząc, że jego postać nie pasuje do kontekstu. Dodatkowo, niektórzy mieszkańcy, przywiązani do pierwotnej nazwy, nie widzieli potrzeby wprowadzania zmian.
Ostatecznie, pomimo oporów, decyzja o nadaniu nowej nazwy zapadła 31 sierpnia tego samego roku. Reakcje mieszkańców na tę zmianę były nadal zróżnicowane; bardzo wiele osób przyzwyczajonych do dawnej nazwy kontynuowało jej używanie, co prowadziło do sytuacji, w której nazwa ‘Trasa Górna’ wciąż funkcjonowała w powszechnej mowie.
Po ogłoszeniu nowej nazwy, nieaktualne tabliczki Systemu Informacji Miejskiej zostały szybko zdemontowane, jednak wprowadzenie nowych oznaczeń wymagało dodatkowego czasu. Nazwy przystanków komunikacji miejskiej zostały zaktualizowane dopiero 2 kwietnia 2017 roku, jako część szerszej reformy komunikacyjnej, która obejmowała również porządkowanie przystanków.
Komunikacja miejska
W rejonie Trasy Górnej działają różne środki transportu zbiorowego, które są zarządzane przez MPK-Łódź. Poniżej przedstawiamy szczegóły dotyczące linii autobusowych:
Na trasie między Pabianicką a Demokratyczną oraz Siostrzaną znajduje się autobusowa linia 93, która kursuje między Dworem Łódź Kaliską a Instytutem CZMP. Z kolei linia 75A/B zlokalizowana na odcinku pomiędzy Demokratyczną a Siostrzaną łączy Dwór Łódź Widzew z Chocianowicami IKEA. Dodatkowo kursuje tu zmiana linii H, która dowozi pasażerów do zakładu Hydro, prowadząc trasę w kierunku pętli Chojny Graniczna z Rzgowskiej do Siostrzanej. W odwrotnym kierunku, czyli do Dworu Łódź Chojny, linia ta kursuje jedynie od Granicznej do Rzgowskiej.
Na skrzyżowaniu Bartoszewskiego i Pryncypalnej wyznaczone są trasy dla autobusów linii 63 (z Dworu Łódź Chojny do Piastów Kurak) oraz 93.
Przy skrzyżowaniu Bartoszewskiego z Demokratyczną biegają autobusy linii 62 (z Dworu Łódź Chojny do Bionanopark), 75A/B oraz 93. W miejscu, gdzie Bartoszewskiego krzyżuje się z Siostrzaną, również znajdują się trasy autobusów linii 75A/B, 93 oraz H.
Na przecięciu Bartoszewskiego z Pabianicką i Jana Pawła II spotykają się linie autobusowe 50A/B/C, które kursują między pl. Niepodległości a Stara Gadka, Rzgów Tuszyńska, lub CT Ptak Outlet, linie 52 (Dw. Łódź Kaliska – Komorniki), 63, 93 oraz tramwaje 11B (Chocianowice IKEA – Helenówek), 17 (Chocianowice IKEA – Telefoniczna Zajezdnia) i 41 (pl. Niepodległości – Pabianice). W bezpośredniej bliskości tego skrzyżowania, około 200 m na zachód, znajduje się przystanek kolejowy Łódź Pabianicka.
Na trasie Bartoszewskiego i Rzgowskiej przemieszczają się autobusy linii 56 (z Piastów Kurak do Rzgowa Tuszyńska / CT Ptak Outlet), 93 oraz H.
Przedłużenie do autostrady A1
W wrześniu 2020 roku miało miejsce istotne wydarzenie, które z pewnością wpłynie na poprawę komunikacji w Łodzi. Zawarte zostało porozumienie, zgodnie z którym miasto podjęło się wyzwania budowy nowego połączenia. Projekt ten ma na celu połączenie już istniejącego węzła trasy z ulicą Rzgowską oraz ulicą Kalinowskiego.
W ramach tego samego porozumienia, województwo zobowiązało się do modernizacji aktualnej drogi powiatowej, co przyczyni się do dalszej poprawy infrastruktury drogowej w regionie.
Przeszłość
Przed rozpoczęciem budowy Trasy Górna, na jej miejscu, od skrzyżowania Pabianicka i Jana Pawła II, biegła osiedlowa ulica Galileusza o długości około 400 metrów, która zakręcała w kierunku ul. Zaolziańskiej. Obecnie ulica Galileusza formalnie przestała istnieć, gdyż została wykreślona z ewidencji dróg publicznych.
Również po drugiej stronie Trasy, w miejscu, gdzie teraz znajduje się pierwsze trzypoziomowe skrzyżowanie w Łodzi, znajdowała się prosta krzyżówka, która nie była nawet wyposażona w sygnalizację świetlną. To miejsce łączyło lokalną ulicę Ustronną, mającą długość około 2,2 km, która obejmowała odcinki od Rzgowskiej przez Demokratyczną aż do Granicznej, co stanowiło granicę administracyjną pomiędzy Łodzią a Starową Górą.
Ulica Ustronna była podzielona na dwa segmenty, a jej przedłużeniem w kierunku ul. Demokratycznej jest ul. Trybunalska, natomiast od strony granicy – ul. Szczytowa. Aktualnie ul. Ustronna jest krótsza o 350 metrów, a jej główny fragment biegnie równolegle do Trasy Górna, z odległością wynoszącą około 190 metrów między nimi. Ustronna kończy się przestrzenią do zawracania, która znajduje się tuż przed ul. Przednią oraz ekranami akustycznymi umiejscowionymi wzdłuż alei Bartoszewskiego.
Przyszłość
Nowa trasa Śląska ma na celu częściowe odciążenie ul. Paderewskiego, która obecnie obsługuje ruch na szlaku krajowym nr 14. Dystans od Pabianickiej do Rzgowskiej na tym odcinku wynosi 3 km, a nowa droga ma to skrócić o 0,5 km. W przyszłości nowa infrastruktura, składająca się z jednego pasa w każdą stronę, połączy aleję Bartoszewskiego z aleją Ofiar Terroryzmu 11 Września. Potencjalnie inwestycja zakończy się na zakręcie między ulicami Kotoniarską a Wełnianą, biegnąc wzdłuż dobrze utrzymanej Kotoniarskiej, która ma szerokość 6 m i długość 900 m, kończącej się na rondzie Zbigniewa Zakrzewskiego (ul. Tomaszowska/al. Ofiar Terroryzmu 11 Września).
Na uwagę zasługuje również, że przedłużeniem ul. Kotoniarskiej jest aleja Ofiar Terroryzmu 11 Września, znana na początku jako ul. Śląska. Jest to szeroka droga z dwoma pasami w każdą stronę, oddzielonymi pasem zieleni, która została otwarta w 2007 roku i ma długość ok. 3,4 km. Ta trasa prowadzi do pobliskich zakładów, takich jak Dell, a obecnie kończy się na rondzie Łódzkich Motocyklistów. Z tego miejsca kierowcy mogą kontynuować jazdę aleją Cezarego Józefiaka w stronę węzła Łódź Wschód (A1).
Jednakże budowa zachodniej obwodnicy Łodzi – S14 nadal napotyka liczne trudności. Po zakończeniu tej inwestycji planuje się połączenie węzła Aleksandrów Łódzki z zakrętem przy al. Włókniarzy. Na nowym odcinku mają być dwa pasy w każdym kierunku, co znacząco zwiększy przepustowość. Aleja Włókniarzy ma być poprowadzona od tzw. kolanka w kierunku północno-zachodnim przez osiedle Radogoszcz Zachód oraz północną część Teofilowa Przemysłowego. Przebieg obwodnicy będzie przebiegał przez południowo-zachodni skrawek Lasu Okręglik i w okolicach zgierskiego sąsiedztwa Pieńki, gdzie połączy się z ekspresową S14 przy węźle Aleksandrów Łódzki.
Dzięki temu kierowcy zyskają możliwość płynnego przejazdu od węzła S14 do węzła A1, omijając centrum miasta. Perspektywa pokonania całej trasy o długości 28 km, biegnącej przez Włókniarzy, Jana Pawła II oraz Bartoszewskiego, bez konieczności wykonywania skrętów, stanowi ważny krok w kierunku poprawy komunikacji w Łodzi.
Przypisy
- Wyborcza.pl [online], lodz.wyborcza.pl [dostęp 05.08.2021 r.]
- Górne menu PL NEW - MPK-Lodz Spolka z o.o. [online], mpk.lodz.pl [dostęp 01.03.2018 r.]
- RomanR. Czubiński, Łódź. W poniedziałek otwarcie Trasy Górna. Także dla autobusów [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 30.04.2017 r.]
- Trasa Górna w Łodzi jest gotowa. Krajowa 1 "dłuższa" o 4,5 kilometra, „TVN24.pl” [dostęp 30.04.2017 r.]
- PiotrP. Brzózka, Trasa Górna będzie aleją Władysława Bartoszewskiego, „Dzienniklodzki.pl” [dostęp 30.04.2017 r.]
- JarosławJ. Kosmatka, Aleja Władysława Bartoszewskiego w Łodzi. Jest projekt uchwały [SONDA], „Dzienniklodzki.pl” [dostęp 30.04.2017 r.]
- a b Zobacz plan budowy głównych dróg w Łodzi na najbliższe lata, „Expressilustrowany.pl” [dostęp 30.04.2017 r.]
- Otwarcie al. Ofiar Terroryzmu 11 Września [online], zdit.uml.lodz.pl [dostęp 30.04.2017 r.]
- Naniesiona linia obrazująca w przybliżeniu prawdopodobny przebieg nowej ul. Śląskiej na: openstreetmap.org.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Bałucki Rynek | Ulica 6 Sierpnia w Łodzi | Ulica Stanisława Przybyszewskiego w Łodzi | Plac Komuny Paryskiej w Łodzi | Aleja Gwiazd w Łodzi | Aleja Jana Pawła II w Łodzi | Aleja Włókniarzy w Łodzi | Rondo Solidarności w Łodzi | Plac Katedralny w Łodzi | Plac Władysława Reymonta w Łodzi | Aleja Unii Lubelskiej w Łodzi | Aleja Adama Mickiewicza w Łodzi | Plac Niepodległości w Łodzi | Ulica Zgierska w Łodzi | Ulica Wycieczkowa w Łodzi | Ulica Wschodnia w Łodzi | Ulica Telefoniczna w Łodzi | Ulica Tamka w Łodzi | Ulica Rewolucji 1905 roku w Łodzi | Ulica Retkińska w ŁodziOceń: Aleja Władysława Bartoszewskiego w Łodzi