Ulica Rzgowska w Łodzi to jeden z kluczowych szlaków komunikacyjnych, który prowadzi z miasta ku Rzgowowi. Znajduje się w malowniczej dzielnicy Górna, co czyni ją ważnym elementem lokalnej infrastruktury. Rozpoczyna się ona na pl. Reymonta i kieruje się aż do granic Łodzi, gdzie styka się ze Starową Górą, przechodząc w ulicę Szeroką.
Ulica ta zyskała na znaczeniu po zakończeniu budowy nowej trasy, nazywanej roboczo 'Trasa Górna', a obecnie al. Bartoszewskiego. Ich otwarcie miało miejsce w nocy z 31 sierpnia na 1 września 2014 roku. Przed tą inwestycją, odcinek Rzgowskiej od skrzyżowania z Paderewskiego/Broniewskiego do granic miasta był częścią drogi krajowej nr 1. Nowa trasa, mająca długość 4 km, została usytuowana około 300 m od granicy administracyjnej i przejęła fragment ruchu od Rzgowskiej.
Do dnia 1 lipca 2016 roku, kiedy to otworzono 40-kilometrowy odcinek autostrady A1 (łączący Łódź Północ z Tuszynem) jako wschodnią obwodnicę Łodzi, numer drogi krajowej nr 1 zmienił się na 91. Warto zauważyć, że ul. Rzgowska kiedykolwiek była drogą krajową na długości około 4,0 km, obecnie natomiast przestała być klasyfikowana jako krajowa na znacznej części swojego przebiegu.
Wzdłuż ulicy Rzgowskiej, na długości około 3 km, poprowadzone jest torowisko tramwajowe. Na odcinku od placu Niepodległości do paderewskiego/Broniewskiego tory tramwajowe są umieszczone w jezdni, podczas gdy na dalszym odcinku do ul. Kurczaki, infrastruktura tramwajowa biegnie w pasie zieleni pomiędzy jezdniami. Na skrzyżowaniu Rzgowska/Kurczaki, w północno-wschodnim narożniku, znajduje się krańcówka tramwajowa 'Kurczaki' (przystanek nr 1001).
Rzgowska jest ważnym połączeniem komunikacyjnym w mieście, łączącym centrum z dzielnicą Górna. Ostatnia jej część stanowi trasę wyjazdową w kierunku Katowic, co czyni ją istotną dla podróżujących tranzytem przez Łódź do węzłów (S8) 'Rzgów' oraz (A1) 'Tuszyn'.
Przebieg
Ulica Rzgowska to istotny element infrastruktury w Łodzi, liczący aż 357 numerów. Na samym początku przebiega w kierunku południowo-wschodnim, aby następnie nieznacznie skręcić w stronę południa, a w końcowej części zmienia kierunek na południowy zachód.
obszary SIM | administracyjne |
---|---|
Górniak | Górniak |
Chojny | Chojny-Dąbrowa |
Stare Chojny | Chojny |
W początkowej części ulicy, od placu Reymonta do skrzyżowania z ulicami Broniewskiego i Paderewskiego, można zauważyć liczne punkty handlowo-usługowe, które przyciągają mieszkańców oraz odwiedzających. W przeciwieństwie do tej części, odcinek znajdujący się za ww. skrzyżowaniem wygląda znacznie skromniej, zarówno pod względem architektonicznym, jak i rozwoju zurbanizowanego.
Pasy jezdni na ulicy Rzgowskiej są rozdzielane torami tramwajowymi, co sprawia, że ulica przekształca się w trasę wylotową z miasta. Rzgowska cechuje się także licznymi obniżeniami i wzniesieniami terenu, co może wpływać na bezpieczeństwo użytkowników dróg.
Na szczególną uwagę zasługuje odcinek przy skrzyżowaniu z ul. Dachową, który uznawany jest za jeden z najbardziej niebezpiecznych. Prędkość jadących tam pojazdów oraz bliskość przejścia dla pieszych stanowią poważne zagrożenie, zwłaszcza że przejście znajduje się w niewielkiej odległości od wyjazdu spod wiaduktu. W celu zwiększenia bezpieczeństwa, w tym miejscu zainstalowano sygnalizację świetlną, co powinno pomóc w regulacji ruchu i zwiększeniu widoczności dla pieszych.
Historia
Początkowo Rzgowska była jedynie prostą drogą, która przebiegała przez tereny szlacheckie Chojen oraz Starowej Góry. Przemiany, które zaszły w Łodzi w XIX wieku, przekształciły ten trakt w pełnoprawną ulicę. Pierwotnie krótki odcinek prowadził od Górnego Rynku aż do granicy miasta, która wówczas oznaczała ulicę Dąbrowską. W miarę przyłączania nowych terenów, w tym części Chojen, ulica zaczęła się wydłużać, a wokół niej zaczęły powstawać zarówno fabryki, jak i domy mieszkalne.
W wyniku umowy z 1924 roku wytyczono kilka linii tramwajowych, które docierały do przedmieść Łodzi, w tym trasą przez ulicę Rzgowską od Górnego Rynku do kolei na Chojnach, która miała długość 2252 metry. Swoje trasy zaczęły obsługiwać tu tramwaje linii 4 oraz 11, które w początkowym okresie poruszały się po jednym torze. Dopiero w 1927 roku zainstalowano drugą nitkę torów, a także wybudowano nowe odgałęzienia, prowadzące od Rzgowskiej ulicą Dąbrowskiego do ulicy Kilińskiego.
Okres II wojny światowej przyniósł zmiany w nazwie ulicy, która była znana jako Heerstrasse, co oznaczało ulicę Armijną w latach 1939–1945. W latach siedemdziesiątych, na skutek poszerzania ulicy, Rzgowska zmieniła swój bieg na odcinku Komorniki-Kurczaki, by ominąć cmentarz św. Franciszka oraz tzw. „zakręt śmierci”. W 2014 roku, w wyniku budowy Trasy Górna, nastąpiło znaczne odciążenie ruchu na tej ulicy oraz na sąsiedniej, prostopadłej ulicy Paderewskiego.
1873?–1888–1915 | 1915–1918 | 1918–1940 | 1940–1945 | 1945–1955 | 1955–1956 | od 1956 |
---|---|---|---|---|---|---|
Rzgowska | Rzgower Str. | Rzgowska | Heerstr. | Rzgowska | Kaliszewskiego Bolesława | Rzgowska |
Obiekty na przebiegu ulicy
Ulica Rzgowska w Łodzi jest obszarem pełnym historii i przekształceń. Aktualne informacje dotyczące obiektów na przebiegu tej ulicy są niezwykle interesujące, szczególnie w kontekście przeszłych nazw oraz miejsc, które wcześniej znajdowały się w tym rejonie.
Opis poniżej uwzględnia obecny stan ulicy w zestawieniu z jej historycznym aspektem. Zawarte dane pomagają zrozumieć, jak zmieniała się struktura tej przestrzeni na przestrzeni lat.
Numer posesji | Obecnie | W przeszłości |
---|---|---|
2 | punkty usługowe i handlowe |
|
5–9 | plac Niepodległości | plac Leonarda |
8 | _ | Synagoga Jankiela Fersztera |
10 | _ | Synagoga Moszka Krela i Moszka Bergera |
12 | dom z końca XIX wieku | _ |
17a | Zakłady Arelan | Zakłady Leonhardt, Woelker i Girbardt |
17 | Wyższa Szkoła Informatyki | Zakłady Leonhardt, Woelker i Girbardt |
24 | _ | Biuro Oddziału Świadków Jehowy w Polsce |
26/28 | Centrum Logistyczne Monnari oraz inne zakłady usługowe | Fabryka braci Stolarow |
34 | Bank Nordea | Łaźnie Miejskie |
41a | Kościół pw. Matki Boskiej Anielskiej | _ |
47 | kamienica z 1929 roku | _ |
50 | przychodnia i apteka | Restauracja Lajkonik |
52 | kamienica zdobiona muralem hiszpańskiego artysty Louisa Lamberta | kamienica, w której mieszkał m.in. artysta Antoni Starczewski |
68 | Czerwony Rynek | Rynek Hittmana |
74 | punkt usługowy, architektura budynku zachowana do dziś | Kino Sfinks (Orion, Colosseum) – Kinematograf Orion otwarto 23 listopada 1909 roku. W 1912 roku zmienił nazwę na Czary. Później został zamknięty, a w 1924 roku, dzięki Bronisławowi Zygdalewiczowi, wznowił działalność jako Colosseum. Cztery lata później przemianowano go na Sfinks i funkcjonował pod tą nazwą do wybuchu II wojny światowej. Wówczas budynek kupiło Zjednoczenie Badaczy Pisma Świętego w Piotrze, który wykorzystywał go do spotkań i szkoleń. Następnie przejęło go państwo, a sala była wykorzystywana do rozgrywek sportowych, w tym walk bokserskich. |
84 | punkt usługowy, modernistyczny styl budynku zachowany do dziś | Kino Roma – Budynek Domu Ludowego przy parafii pw. Przemienienia Pańskiego powstał na początku lat 30. XX wieku. W 1936 roku zainaugurowano działalność kina Nasze, którego nazwę zmieniono na Roma trzy lata później. Kino funkcjonowało do początku lat 90., kiedy to obiekt z 421 miejscami na widowni został zwrócony pobliskiej parafii. |
88 | Kościół pw. Przemienienia Pańskiego | _ |
92/94 | _ | Kino Mewa – Powstało dzięki Teofilowi Tomaszewskiemu w 1929 roku. Po wojnie widownia liczyła 260 miejsc. Budynek kina został zniszczony podczas poszerzania ulicy Rzgowskiej. |
114 | _ | odlewnia żeliwa (połowa XIX wieku); Zakłady Fakora |
156/158 | Cmentarz katolicki św. Franciszka | _ |
240 | Kościół pw. Wojciecha Biskupa Męczennika | _ |
247 | Dwór Benedykta Górskiego z końca XVIII wieku | _ |
247 | Stawy Jana | _ |
281/289 | Instytut „Centrum Zdrowia Matki Polki” | _ |
Znajdujące się tutaj punkty usługowe, historie obiektów oraz ich zmieniające się funkcje pokazują, jak dynamiczny jest rozwój tego fragmentu Łodzi.
Obiekty w okolicach ulicy
W okolicach ulicy Rzgowskiej w Łodzi znajdują się istotne obiekty, które mogą przyciągnąć uwagę mieszkańców oraz turystów. Oto galeria ważnych miejsc, które warto zobaczyć:
- Park im. Władysława Reymonta,
- Park im. Jarosława Dąbrowskiego,
- Parafia św. Faustyny Kowalskiej,
- Klasztor oo. Franciszkanów – ul. Krasickiego 2a,
- Park im. Legionów – ul. Sanocka,
- Fabryka Aleksandra Schichta w Łodzi – ul. Łukasińskiego (aktualnie osiedle Arboretrum),
- Przychodnia Miejska – ul. Lecznicza,
- Park Miejski przy ul. Leczniczej – ul. Lecznicza,
- Park im. 1 Maja.
Te miejsca stają się istotnymi punktami w mieście, oferującymi zarówno odpoczynek, jak i ciekawą architekturę oraz historie lokalnych społeczności.
Przypisy
- File:Mural in Łódź – Rzgowska Street.JPG - Wikimedia Commons [online], commons.wikimedia.org, 11.09.2014 r. [dostęp 11.10.2023 r.]
- Spacerownik; Górna i nie tylko. Ryszard Bonisławski, Joanna Podolska. Wyd. Gazeta Wyborcza.
- a b c d Szlak dziedzictwa filmowego Łodzi. Filmowalodz.pl. [dostęp 27.02.2014 r.]
- Historia komunikacji. mpk.lodz.pl. [dostęp 27.02.2014 r.]
- Kina, których już nie ma. mmlodz.pl, 11.12.2009 r. [dostęp 25.08.2015 r.]
- Baza: Ulice Łodzi. [w:] Bazy on-line [on-line]. wimbp.lodz.pl. [dostęp 24.03.2012 r.]
- Łódzkie ulice. [dostęp 24.03.2012 r.].
- a b c d Michalska i inni, Łódzkie kina : od Bałtyku do Tatr, ISBN 978-83-7729-229-7, OCLC 943687743. Brak numerów stron w książce.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Edwarda Abramowskiego w Łodzi | Ulica Gdańska w Łodzi | Ulica gen. Jarosława Dąbrowskiego w Łodzi | Ulica Janusza Kusocińskiego w Łodzi | Ulica ks. bpa Wincentego Tymienieckiego w Łodzi | Ulica Niciarniana w Łodzi | Ulica Patrice’a Lumumby w Łodzi | Ulica Podmiejska w Łodzi | Ulica Retkińska w Łodzi | Ulica Rewolucji 1905 roku w Łodzi | Aleja Grzegorza Palki w Łodzi | Ulica Zielona w Łodzi | Ulica Przędzalniana w Łodzi | Ulica Polskiej Organizacji Wojskowej w Łodzi | Ulica Hipoteczna w Łodzi | Ulica Kolumny w Łodzi | Ulica Maratońska w Łodzi | Ulica Walerego Wróblewskiego w Łodzi | Ulica Łąkowa w Łodzi | Ulica Lutomierska w ŁodziOceń: Ulica Rzgowska w Łodzi