Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi


Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi to strategiczna arteria o długości około 6 kilometrów, która przebiega w kierunku południowym. Jej początek znajdziemy przy ul. Północnej, w pobliżu zbiegu z ul. Franciszkańską, która należy do Starego Miasta.

Kontynuując trasę ulicą Jana Kilińskiego, docieramy do ul. Śląskiej. Ta uliczna arteria łączy różne dzielnice Łodzi, a jej koniec prowadzi w kierunku Chojnego, co czyni ją istotnym punktem komunikacyjnym w mieście.

Historia ulicy

Historia ulicy sięga lat 1824–1828, kiedy to dokonała się regulacja ulicy w ramach tworzenia osady przemysłowej, mającej na celu osiedlenie tkaczy lnu i bawełny. Ta nowa osada zaczęła funkcjonować pod nazwą Łódka.

Ulica pierwotnie była znana jako Widzewska, jednak w okolicach roku 1920 nadano jej imię płk. Jana Kilińskiego. W drugiej połowie XIX wieku, ulica Jana Kilińskiego zyskała na znaczeniu. To właśnie przy niej kończył bieg pociąg z Koluszek, który od 1865 roku dostarczał bawełnę, a stamtąd tkaniny były przewożone na teren imperium rosyjskiego.

W sąsiedztwie ulicy wybudowano cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Ponadto, przy ul. Tuwima powstał gmach Poczty Głównej, dedykowanej w 1903 roku, a obok ulicy Narutowicza znajdował się luksusowy hotel Polonia. Z kolei naprzeciw dworca kolejowego w okresie międzywojennym zrealizowano projekt Domu Pomnika Józefa Piłsudskiego, obecnie znanego jako Łódzki Dom Kultury.

W czasie II wojny światowej, nazwa ulicy została zmieniona na Buschlinie. Po zakończeniu konfliktu, Łódź powróciła do nazewnictwa sprzed okupacji niemieckiej.

Tramwaje

Na ulicy wytyczono dwie linie tramwajowe, które łączyły Dworzec Kolei Fabryczno-Łódzkiej z cmentarzem przy ulicy Ogrodowej oraz z placem Kościelnym. Funkcję pierwszej zajezdni tramwajowej pełniła „remiza”, usytuowana przy ulicy Tramwajowej. Była to przez długi czas jedyna zajezdnia dla tramwajów miejskich w Łodzi.

W roku 1928 zbudowano drugą zajezdnię, zlokalizowaną na skrzyżowaniu ulic Dąbrowskiej (obecnie Dąbrowskiego) i Kilińskiego, której otwarcie miało miejsce 20 czerwca 1928 roku. Niestety, obie zajezdnie nie pełnią już swoich pierwotnych funkcji.

Obiekty (w tym zabytki)

Ulica Kilińskiego w Łodzi jest bogata w różnorodne obiekty, w tym wiele zabytków, które odzwierciedlają historię i architekturę tego miasta. Znajduje się tutaj m.in. pałac Roberta Biedermanna, mieszczący się pod adresem ul. Kilińskiego 2, zbudowany w latach 1878–1879. Jest on obecnie siedzibą spółki „Atlas”, a jego status konserwatorski to nr rej. A/96 z 20.01.1971.

Na ulicy Kilińskiego 24 znajduje się Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Immanuel”. Kolejnym wartym uwagi obiektem jest Kamienica Pinkusa Brzezińskiego, zlokalizowana pod numerem 49, która figuruje w rejestrze zabytków jako nr A/142 z 20.06.2013. Zaledwie kilka kroków dalej, przy Kilińskiego/Narutowicza 38, można zobaczyć Hotel Polonia Palast, słynny obiekt budowany w latach 1910–1912, który ma status A/352 z 31.03.1994.

W tej samej okolicy znajduje się Park im. Stanisława Moniuszki oraz Sobór prawosławny pw. św. Aleksandra Newskiego, który powstał w latach 1880–1884 i jest zarejestrowany pod nr A/117 z 20.01.1971.

Ważnym elementem krajobrazu architektonicznego jest również Park im. Henryka Sienkiewicza, założony w latach 1894–1897, z zarejestrowanym nr A/302 z 6.12.1984. Na skrzyżowaniu ul. Kilińskiego 82/Tuwima 21 stoi kamienica czynszowa Mojżesza Szmula Bronowskiego, wybudowana w latach 1938–1942, z nr rej. A/39 z 17.07.2007.

Nieopodal tej lokalizacji, przy ul. Kilińskiego 101, znajdują się budynki Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu Łódzkiego, z nr rej. A/34 z 29.03.2007. W skład muzeum wchodzi budynek Dyrekcji Plantacji Miejskich oraz dom mieszkalny, który obecnie pełni rolę pomocniczą.

Inne interesujące miejsca to ul. Kilińskiego 152, gdzie niegdyś mieściła się policja kryminalna, a obecnie znajduje się Prokuratura Okręgowa. Miłośnicy zieleni mogą zrelaksować się w Parku im. Jana Kilińskiego lub na Skwerze im. Władysława Strzemińskiego.

Interesującym obiektem jest również Fabryka Adama Ossera, zlokalizowana pod adresem ul. Kilińskiego 222, która została wzniesiona w 1903 roku (nr rej. A/70 z 19.12.2008). Poza tym, przy ul. Kilińskiego 228, możliwe jest odwiedzenie Kościoła Matki Boskiej Fatimskiej, a pod numerem 245 znajduje się zajezdnia tramwajowa z lat 1928–1929, która również ma swój wkład w historię miasta.

Dawne synagogi

  • Synagoga Szlamy Epsztejna,
  • Synagoga Hersza Szpejberga i Jakuba Zaksa,
  • Synagoga Iczego Walda,
  • Synagoga Hersza Sznejberga,
  • Synagoga Mendela Wieruszewskiego,
  • Synagoga Chaima Birnbauma,
  • Synagoga Lejzera Grosmana,
  • Synagoga Fajwela Fajlłowicza.

Komunikacja miejska

Autobusy dzienne

W Łodzi komunikacja dzienna jest zorganizowana w sposób umożliwiający mieszkańcom i turystom wygodne poruszanie się po mieście. Oto lista najważniejszych linii autobusowych, które kursują w obrębie ulicy Jana Kilińskiego:

  • linie 53A, 53B, 53C, 53D oraz 53E obsługują odcinek od Narutowicza do al. Rodziny Poznańskich, kierując się w stronę dworca Łódź Fabryczna,
  • linia 57 kursuje na odcinku al. Rodziny Poznańskich do Narutowicza, obsługując trasę w kierunku osiedla Piastów-Kurak,
  • linie 75A oraz 75B realizują przewozy między Broniewskiego a Śląską, zmierzając w kierunku dworca Łódź Widzew,
  • linia 77 operuje na trasach Wigury do Fabrycznej oraz Fabryczna do Abramowskiego, kierując się do Starego Rokicia,
  • linie 86A oraz 86B kursują na trasie al. Rodziny Poznańskich do Narutowicza w stronę Retkini.

Autobusy nocne

W nocy również możemy skorzystać z komunikacji miejskiej. Oto dostępne linie nocne:

  • linie N3A oraz N3B łączą przystanki w obrębie Wigury do Broniewskiego.

Tramwaje

Tramwaje w Łodzi to kolejny ważny środek transportu, który umożliwia łatwe poruszanie się po mieście. Oto niektóre z tras tramwajowych w rejonie ulicy Jana Kilińskiego:

  • linia 1 kursuje na trasie od Północnej do Tymienieckiego,
  • linia 5 biegnie z Północnej do al. Rodziny Poznańskich,
  • linia 9 kursuje od Narutowicza do al. Rodziny Poznańskich, kierując się tylko w stronę pętli Olechów,
  • linia 12 obsługuje odcinek od al. Rodziny Poznańskich do al. marsz. Józefa Piłsudskiego,
  • linia 18 funkcjonuje na trasie od al. Rodziny Poznańskich do al. marsz. Józefa Piłsudskiego.

Przypisy

  1. Urząd MiastaU.M. Łodzi, Gminna Ewidencja Zabytków Miasta Łodzi [online] [dostęp 07.07.2021 r.]
  2. „Kronika Miasta Łodzi”; Najbardziej „łódzka” ulica; Widzewska-Kilińskiego, Dariusz Kędzierski, s. 241, 04.2007 r., ISSN 1231-5354.
  3. Kilińskiego Jana. [w:] Baza: Ulice Łodzi [on-line]. wimbp.lodz.pl. [dostęp 23.09.2013 r.]
  4. Łódzkie ulice (Internet Archive). [dostęp 24.03.2012 r.]
  5. a b AnnaA. Rynkowska AnnaA., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, s. 7, ISBN 978-83-939822-4-0.
  6. Ostatni dzień starej zajezdni. Będzie galeria handlowa.

Oceń: Ulica Jana Kilińskiego w Łodzi

Średnia ocena:4.97 Liczba ocen:10