Uniwersytet Łódzki

---

Historia

Rozpoczęcie działalności Uniwersytetu Łódzkiego miało miejsce pod przewodnictwem prof. Teodora Viewegera, który był rektorem Wolnej Wszechnicy Polskiej. Uczelnia, pierwotnie funkcjonująca jako Państwowy Uniwersytet – Wolna Wszechnica, w późniejszym czasie stała się znana jako Uniwersytet Łódzki.

Pierwszymi rektorami byli wybitne postacie z polskiego świata nauki: Tadeusz Kotarbiński, Józef Chałasiński oraz Jan Szczepański. Uczelnia została formalnie powołana do życia na mocy dekretu z datą 24 maja 1945 roku, obowiązującą od 11 czerwca 1946. W momencie powstania dysponowała trzema wydziałami: humanistycznym, matematyczno-przyrodniczym oraz prawno-ekonomicznym.

W roku akademickim 1945/1946 struktura Uniwersytetu rozszerzyła się i obejmowała six wydziałów: Wydział Farmaceutyczny, Wydział Humanistyczny, Wydział Lekarski, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Wydział Prawno-Ekonomiczny i Wydział Stomatologiczny, a w tej grupie pracowało 530 zatrudnionych, podczas gdy liczba studentów wyniosła 7147, co stanowiło 12,7% ogółu studentów w Polsce.

Na początku istnienia uniwersytetu zorganizowano także studentką organizację samopomocową, znaną jako Bratnia Pomoc Studentów Uniwersytetu Łódzkiego, której kuratorem był prof. Borys Łapicki. W miarę jak uczelnia się rozwijała, pojawiały się nowe wydziały.

W wyniku rozporządzenia Rady Ministrów z 24 października 1949 roku, powstał system akademii medycznych w Polsce, co doprowadziło do wyodrębnienia Akademii Medycznej w Łodzi z Uniwersytetu, obecnie funkcjonującej jako Uniwersytet Medyczny w Łodzi.

W 1956 roku, Uniwersytet Łódzki zyskał także struktury po Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach, przekształconej na PWSP w Łodzi w 1947 roku. Z kolei WSP w Katowicach został ponownie otwarty w 1950 roku, będąc protoplastą Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

W 1961 roku do Uniwersytetu włączono Wyższą Szkołę Ekonomiczną, co przyczyniło się do powstania Wydziału Ekonomicznego. Struktura wydziałów ulegała dalszym zmianom, co zaowocowało utworzeniem Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego w 1964 roku.

Istotnym wydarzeniem była strajk studentów w 1981 roku, który pociągnął za sobą zmiany w systemie szkolnictwa wyższego oraz przyczynił się do rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS).

Po zmianach ustrojowych w Polsce w 1991 roku, Uniwersytet Łódzki przyjął Instytut Wychowania Fizycznego i Sportu, wcześniej podlegający AWF w Warszawie. Instytut został włączony do nowo utworzonego Wydziału Nauk o Wychowaniu.

Kolejne lata przyniosły powstanie Wydziału Zarządzania w 1994 roku oraz wydziałów matematyki i fizyki z chemii w 1996 roku, z których utworzono różne katedry.

Instytut Studiów Międzynarodowych, który rozpoczął działalność w 1994 roku, został przekształcony w Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych w 2000 roku. Natomiast w 2001 roku z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi wyodrębniono Wydział Nauk Geograficznych oraz Wydział Biologii i Ochrony Środowiska.

W miarę ekspansji uczelni zaczęły powstawać zamiejscowe ośrodki dydaktyczne, których obecnie funkcjonuje pięć: w Kutnie, Ostrołęce, Piotrkowie Trybunalskim, Sieradzu oraz w Skierniewicach. Od 1998 roku działa również filia UŁ w Tomaszowie Mazowieckim.

Uniwersytet dysponuje również budynkiem dawnej Szkoły Zgromadzenia Kupców przy ulicy Narutowicza 68, który wcześniej był siedzibą Wydziału Chemii, a obecnie pełni rolę rektoratu.

Wydziały

Uniwersytet Łódzki to jedna z kluczowych instytucji akademickich w Polsce, oferująca różnorodne kierunki studiów. W skład jego struktury wchodzą liczne wydziały, które umożliwiają studentom rozwijanie swoich pasji i umiejętności w wielu dziedzinach. Oto lista niektórych z nich:

• Wydział Biologii i Ochrony Środowiska,
• Wydział Chemii,
• Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny,
• Wydział Filologiczny,
• Wydział Filozoficzno-Historyczny,
• Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej,
• Wydział Matematyki i Informatyki,
• Wydział Nauk Geograficznych,
• Wydział Nauk o Wychowaniu,
• Wydział Prawa i Administracji,
• Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych,
• Wydział Zarządzania.

Oprócz tradycyjnych wydziałów, uczelnia oferuje również Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne. Te innowacyjne programy łączą w sobie oferty różnych wydziałów, takich jak Wydział Filologiczny, Wydział Filozoficzno-Historyczny oraz Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych.

Uniwersytet od lat rozwija swoje programy studiów, co zaowocowało powołaniem magisterskich Międzywydziałowych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych. Studenci tych kierunków mają możliwość swobodnego wyboru specjalizacji, takich jak biologia, chemia, fizyka, informatyka oraz matematyka, co przyczynia się do jeszcze większego rozwoju ich kompetencji.

W roku akademickim 2003/2004 uczelnia mogła pochwalić się ogromną liczba 41 tysięcy studentów. Na Uniwersytecie Łódzkim pracuje również 2205 pracowników naukowych, w tym znacząca liczba profesorów tytularnych i doktorów habilitowanych.

Uczelnia pozostaje aktywna w dziedzinie studiów doktoranckich, kształcąc około 860 doktorantów. Dodatkowo, w Uniwersytecie Łódzkim oferowane są programy umożliwiające uzyskanie podwójnych dyplomów, w szczególności z zakresu zarządzania oraz translatoryki we współpracy z renomowanymi uczelniami zagranicznymi.

Warto także podkreślić, że Uniwersytet Łódzki prowadzi wiele projektów wspierających edukację na odległość, jak również uczestniczy w międzynarodowych programach. Pracownicy uczelni aktywnie biorą udział w takich inicjatywach jak Socrates-Erasmus oraz TEMPUS.

Uniwersytet posiada także bogaty zasób ośrodków naukowo-badawczych, które wspierają badania w różnorodnych dziedzinach. Przykładami tych ośrodków są Ośrodek Badań Europejskich oraz Ośrodek Naukowo-Badawczy Problematyki Kobiet.

Dodatkowo, kształcenie obcokrajowców odbywa się w najstarszym w Polsce Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców, które aktualnie przyjmuje ponad 290 studentów.

Funkcjonująca Biblioteka Uniwersytecka jest jedną z największych w kraju, gromadzącą około 3 miliony woluminów, co ma ogromne znaczenie dla studentów i kadry akademickiej.

Uniwersytet nawiązał współprace z 84 instytucjami z 25 krajów, co podkreśla jego otwartość na międzynarodowe kontakty. W ramach tej współpracy, uczelnia angażuje się w różne inicjatywy i projekty międzynarodowe, co stanowi istotny element jej działalności.

W ubiegłych latach, Uniwersytet Łódzki poszerzył swoje możliwości, oferując różnorodne usługi, takie jak Centrum Szkoleniowo-Konferencyjne. To nowoczesne centrum dysponuje licznymi salami konferencyjnymi oraz miejscami noclegowymi, co czyni go idealnym miejscem na organizację różnorodnych wydarzeń naukowych.

Od 2012 roku uczelnia prowadzi także przedszkole dla dzieci pracowników oraz studentów, co świadczy o zaangażowaniu w wsparcie społeczności akademickiej. Niezwykle istotnym aspektem działania Uniwersytetu Łódzkiego są również inicjatywy skierowane do absolwentów, takie jak wirtualny Klub Absolwenta oraz program „Absolwent VIP”.

Uczelnia dysponuje znakomitym zapleczem lokalowym, w tym 82 budynkami dydaktyczno-administracyjnymi oraz 11 domami studenckimi mogącymi pomieścić ponad 4 tysiące studentów.

Osiągnięcia

Uniwersytet Łódzki od lat dokonuje znaczących osiągnięć, które mają pozytywny wpływ na jego pozycję w kraju oraz na arenie międzynarodowej. Oto niektóre z ważnych rezultatów, które uczelnia osiągnęła w ostatnich latach:

• 2013: Uniwersytet zajął 100. miejsce w prestiżowym rankingu stu najlepszych instytucji naukowych z dwudziestu wschodzących rynków, co czyni go 4. uczelnią w Polsce. Ranking został opracowany przez brytyjski tygodnik „Times Higher Education”.
• 2012: Studenci Wydziału Fizyki Uniwersytetu zdobyli I miejsce w ogólnopolskim konkursie HTC Tomorrow Talks, co podkreśla ich talent i innowacyjność.
• W tym samym roku, uczelnia została uznana za jedną z pięciu w kraju, otrzymując tytuł Dobra Uczelnia – Dobra Praca, co jest potwierdzeniem jej zaangażowania w kształcenie i przygotowanie studentów do rynku pracy.
• Wyróżniającym się studentem Uniwersytetu Łódzkiego jest Paweł Rogaliński, który zdobył I nagrodę w europejskim konkursie organizowanym przez Europejską Partię Ludową w Parlamencie Europejskim
• Dodatkowo, uczelnia zajęła 91. pozycję w rankingu GreenMetric, który ocenia najbardziej ekologiczne uczelnie na świecie, co świadczy o jej dbałości o środowisko.
• 2011: Według rankingu magazynu Perspektywy, Uniwersytet Łódzki zajął 6. miejsce wśród najlepszych uczelni akademickich w Polsce.
• 2007: Uczelnia znalazła się wśród 500 najlepszych uczelni na świecie według rankingu magazynu The Times, potwierdzając tym samym swoją wysoką jakość kształcenia.
• 2006: W tym roku Uniwersytet Łódzki zajął 501 miejsce w światowym rankingu TopUniversities.com, co świadczy o jego rosnącej renomie na międzynarodowej scenie edukacyjnej.

Osiągnięcia te pokazują, jak Uniwersytet Łódzki nieprzerwanie dąży do podnoszenia standardów edukacji i badań naukowych, a także do aktywnego uczestnictwa w globalnych inicjatywach.

Poprawa bazy dydaktycznej

W ostatnich latach obserwujemy dynamiczny rozwój Uniwersytetu Łódzkiego, co bez wątpienia wiąże się ze wzrostem liczby studentów i wykładowców. Rozbudowując bazę dydaktyczną, uczelnia dąży do stworzenia lepszych warunków dla nauki i pracy. W ramach tej inicjatywy przeprowadzono liczne remonty starych budynków wydziałowych, które miały na celu modernizację obiektów, które istnieją na uczelni od co najmniej kilkudziesięciu lat.

Wśród ukończonych projektów należy wymienić wyremontowane budynki takich wydziałów jak: Biologii i Ochrony Środowiska (przy ul. Banacha), Ekonomiczno-Socjologicznego (przy ul. POW), Filozoficzno-Historycznego (przy ul. Kamińskiego), Matematyki i Informatyki (przy ul. Matejki), Nauk o Wychowaniu (przy ul. Pomorskiej), a także Prawa i Administracji (przy ul. Składowej).

Nowe życie zyskały również budynki pofabryczne zlokalizowane pomiędzy ul. Kopcińskiego i Narutowicza, które zostały dostosowane dla Wydziału Nauk Geograficznych. Obecnie trwają prace remontowe w gmachu Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej, usytuowanym przy ul. Pomorskiej.

Ponadto, w ostatnich latach powstały zupełnie nowe obiekty, w tym budynek Wydziału Zarządzania (przy ul. Matejki) oraz nowa aula Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego (przy ul. Rewolucji 1905 r.). Nowe skrzydło Wydziału Filozoficzno-Historycznego, we współpracy z Instytutem Historii, zostało zrealizowane przy ul. Kamińskiego. Dodatkowo, zmodernizowano również bibliotekę uniwersytecką przy ul. Matejki, która teraz oferuje nowocześniejszą przestrzeń do nauki.

Warto również wspomnieć o nowym budynku Wydziału Prawa i Administracji, który powstał w latach 2007–2008, stał się on jednym z najbardziej reprezentacyjnych obiektów uczelni, zlokalizowanym w charakterystycznym kształcie paragrafu, symbolizującym nauki prawnicze. W międzyczasie zakończono budowę pawilonu Biologii Molekularnej, zlokalizowanego w pobliżu zbiegu ulic Pomorskiej i Matejki.

Ważnym krokiem była również rewitalizacja budynku po byłym technikum chemicznym przy ul. Tamka 12, gdzie obecnie znajduje się większa część Wydziału Chemii, w tym katedry: Chemii Organicznej, Chemii Stosowanej oraz administracja wydziału. W mieście zmodernizowano także nowy gmach Wydziału Filologicznego (przy ul. Pomorskiej).

We wrześniu 2011 r. zakończono remont starych pofabrycznych obiektów przy ul. Pomorskiej, gdzie swoją siedzibę znalazło Liceum Uniwersyteckie, które powstało w 2009 roku. W grudniu tego samego roku oddano do użytku nową Stację Terenową Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska w Spale.

Uczelnia nie zapomniała także o poprawie warunków do uprawiania sportu i rekreacji. Na terenie uniwersytetu, przy ul. Styrskiej, znajduje się centrum sportowe, które obejmuje stadion lekkoatletyczny z syntetyczną bieżnią, korty tenisowe, krytą pływalnię oraz kilka sal do sportów drużynowych i indywidualnych, takich jak koszykówka, siatkówka, judo czy tenis stołowy.

W minionych latach podjęto także szereg działań mających na celu remont akademików, co znacząco wpłynęło na komfort życia studentów. Takie inwestycje w infrastrukturę dydaktyczną i socjalną są kluczowe dla przyszłości uczelni i jej studentów.

Zabytki

Uniwersytet Łódzki, znany z ciągłego rozwijania i modernizowania swojej bazy dydaktycznej, w ostatnich latach zainwestował w remonty oraz sprzedaż wielu starych obiektów, zostawiając miejsce dla nowych struktur. Niezależnie od tego, uczelnia dysponuje znaczącymi zabytkami, które odzwierciedlają jej historię.

Jednym z takich wyjątkowych obiektów jest Pałac Alfreda Biedermanna w Łodzi, zbudowany w latach 1910–1912. Znajdujący się w malowniczym parku na skrzyżowaniu ulic Franciszkańskiej oraz Północnej, ten trzykondygnacyjny budynek zachwyca swoim stylem, nawiązującym do siedemnasto-wiecznych francuskich pałaców. Jego fasada skierowana jest w stronę ulicy Franciszkańskiej, a z budynku prowadzą dwa tarasy do pięknego ogrodu.

W obrębie najbardziej reprezentacyjnej części znajdują się istotne dla uczelni wydarzenia, a także Muzeum UŁ, które przyciąga wielu miłośników kultury i historii.

Kolejnym znaczącym miejscem, które warto wspomnieć, jest budynek byłej Szkoły Zgromadzenia Kupców, zrealizowany w 1907 roku. Po wielu latach zaniedbań i przemyślnych remontach, od 2015 roku mieści on rektorat uczelni, stanowiąc ważny element administracyjny Uniwersytetu Łódzkiego.

Władze

W kadencji 2024–2028 kierownictwo Uniwersytetu Łódzkiego przedstawia się następująco: rektorem jest prof. dr hab. Rafał Matera, który pełni rolę osobista odpowiedzialną za najważniejsze decyzje w uczelni.

W skład władz uczelni wchodzą także prorektorzy, którzy pełnią różne funkcje, kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania instytucji:

• dr hab. Dorota Golańska, prof. UŁ – prorektor ds. nauki, I zastępczyni rektora,
• dr hab. Małgorzata Wrzesień, prof. UŁ – prorektor ds. kształcenia,
• dr hab. Katarzyna de Lazari-Radek, prof. UŁ – prorektor ds. umiędzynarodowienia nauki i kształcenia,
• dr hab. Radosław Olszewski, prof. UŁ – prorektor ds. relacji akademickich i kontaktów z otoczeniem, II zastępca rektora,
• dr hab. Krzysztof Pabis, prof. UŁ – prorektor ds. popularyzacji nauki i kształcenia.

Poczet rektorów

Według dostępnych danych, zejście na temat rektorów Uniwersytetu Łódzkiego od roku 1945 do chwili obecnej ukazuje listę osób, które pełniły tę istotną funkcję w historii uczelni.

• Tadeusz Kotarbiński (1945–1949),
• Józef Chałasiński (1949–1952),
• Jan Szczepański (1952–1956),
• Adam Szpunar (1956–1962),
• Stefan Hrabec (1962–1965),
• Józef Stanisław Piątowski (1965–1968),
• Witold Janowski (1968) – p.o.,
• Andrzej Nadolski (1968–1969),
• Zdzisław Skwarczyński (1969–1972),
• Janusz Górski (1972–1975),
• Romuald Skowroński (1975–1981),
• Jerzy Wróblewski (1981–1984),
• Leszek Wojtczak (1984–1990),
• Michał Seweryński (1990–1996),
• Stanisław Liszewski (1996–2002),
• Wiesław Puś (2002–2008),
• Włodzimierz Nykiel (2008–2016),
• Antoni Różalski (2016–2020),
• Elżbieta Żądzińska (2020–2024),
• Rafał Matera (od 1 września 2024).

Każda z tych postaci odegrała znaczącą rolę w kształtowaniu oraz funkcjonowaniu Uniwersytetu Łódzkiego, przyczyniając się do jego rozwoju oraz osiągnięć w obszarze edukacji i badań naukowych.

Poczet prorektorów

W historię Uniwersytetu Łódzkiego wpisało się wielu znaczących prorektorów w latach 1946–1993. Poniżej przedstawiamy listę niektórych z nich:

• Marian Grotowski (1946–1947),
• Eugeniusz Wilczkowski (1947–1949),
• Jerzy Jakubowski (1949),
• Józef Litwin (1950–1955),
• Bernard Zabłocki (1951–1965),
• Adam Szpunar (1955–1956),
• Karol Dejna (1956–1959),
• Hieronim Urban (1956–1959),
• Stefan Hrabec (1959–1962),
• Aleksander Zawadzki (p.o. październik 1960 – lipiec 1961),
• Edward Rosset (1961–1965),
• Józef Stanisław Piątowski (1962–1965),
• Witold Janowski (1965–1968),
• Jerzy Wróblewski (1965–1968),
• Andrzej Nadolski (1965–1968),
• Witold Hahn (1968–1972),
• Zdzisław Skwarczyński (1968–1969),
• Leszko Miastkowski (1968–1972),
• Krystyna Kotełko (1969–1972),
• Cezary Józefiak (p.o. 1975),
• Władysław Welfe (1972–1978),
• Witold Śmiech (1972–1975),
• Romuald Skowroński (1972–1975),
• Janusz Tylman (1975–1981),
• Tadeusz Krzemiński (1975–1981),
• Halina Mortimer-Szymczak (1978–1981),
• Bazyli Bończak (1979–1981),
• Romuald Bartnik (1990–1993).

Każdy z tych prorektorów przyczynił się do rozwoju i umocnienia pozycji Uniwersytetu Łódzkiego w środowisku akademickim oraz w społeczeństwie.

Doktoraty honoris causa naukowców UŁ

Na Uniwersytecie Łódzkim wielu jego pracowników otrzymało tytuł doktor honoris causa z różnych uczelni, co świadczy o ich wybitnych osiągnięciach naukowych oraz roli, jaką odegrali w swoim dziedzinie.

• prof. Jan Dylik – geografia: dr h.c. Uniwersytetu w Caen (1967), dr h.c. Uniwersytetu w Strasbourgu (1967),
• prof. Tadeusz Kotarbiński – filozofia: dr h.c. Uniwersytetu w Sofii, dr h.c. Uniwersytetu w Brukseli (1947), dr h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego (1964), dr h.c. Uniwersytetu we Florencji (1965), dr h.c. Uniwersytetu w Oksfordzie (1968), dr h.c. Uniwersytetu w Bratysławie (1969),
• prof. Jan Szczepański – socjologia: dr h.c. Uniwersytetu w Brnie (1969), dr h.c. Uniwersytetu Warszawskiego (1973), dr h.c. Uniwersytetu Paryż I (Pantheone-Sorbone) (1980),
• prof. Wacław Szubert – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Wrocławskiego (1980), dr h.c. Uniwersytetu w Bordeaux (1983), dr h.c. Uniwersytetu Jagiellońskiego (1987),
• prof. Władysław Welfe – ekonometria: dr h.c. Uniwersytetu w Uppsali (1978), dr h.c. Akademii Ekonomicznej w Krakowie (1995), dr h.c. Uniwersytetu Lyon II (1997), dr h.c. Uniwersytetu Łódzkiego (2005),
• prof. Jolanta Kulpińska – socjologia: dr h.c. Uniwersytetu w Tampere (1985),
• prof. Zygmunt Charzyński – matematyka: dr h.c. Politechniki Łódzkiej (1985),
• prof. Jerzy Wdowczyk – fizyka: dr h.c. Uniwersytetu w Durham (1985),
• prof. Jerzy Wróblewski – prawo: dr h.c. Uniwersytetu w Turku (1986), dr h.c. Uniwersytetu Kraju Basków (1988),
• prof. Leszek Wojtczak – fizyka: dr h.c. Uniwersytetu w Yorku (1989), dr h.c. Uniwersytetu Claude Bernard Lyon I (1991),
• prof. Cezary Kosikowski – prawo: dr h.c. Uniwersytetu im P. J. Safarika w Koszycach (1996),
• prof. Romuald Bartnik – chemia: dr h.c. Uniwersytetu Lyon I (1997),
• prof. Jerzy Dietl – marketing: dr h.c. Uniwersytetu Lyon III (1997),
• prof. Michał Seweryński – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Lyon III (1997),
• prof. Alicja Jaruga – rachunkowość: dr h.c. Uniwersytetu Gdańskiego (1997),
• prof. Maria Olszewska – biologia: dr h.c. Akademii Medycznej w Łodzi (1999),
• prof. Adam Szpunar – prawo: dr h.c. Uniwersytetu Warszawskiego (1999),
• prof. Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska – prawo: dr h.c. Uniwersytetu im. Roberta Schumana w Strasburgu (2003),
• prof. Stanisław Liszewski – geografia: dr h.c. Politechniki Łódzkiej (2011), dr h.c. Uniwersytetu Preszowskiego (2013).

Każdy z tych profesorów przyczynił się do rozwoju nauki w Polsce oraz znacząco wpłynął na swoje dyscypliny, co jest potwierdzeniem ich nieprzeciętnych kwalifikacji i autorytetu między środowiskach akademickich.

---

Oceń: Uniwersytet Łódzki

---