Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi

---

Historia

W Łodzi przed powstaniem gmachu sądu istniał zauważalny niedobór przestrzeni, która mogłaby pomieścić instytucję, jaką jest Sąd Okręgowy. Przyczyną tego stanu rzeczy była historia zaborów, gdy siedziba sądowa znajdowała się w Piotrkowie Trybunalskim. Dopiero w wyniku odzyskania niepodległości przez Polskę nastąpiło przeniesienie całości władzy sądowniczej do Łodzi, co było spowodowane decyzją o uczynieniu tej niespotykanie dynamicznej miejscowości nową stolicą województwa.

Pierwsza siedziba Sądu Okręgowego w Łodzi znalazła swoje miejsce przy ulicy Żeromskiego 115, w budynku, który niegdyś był siedzibą Państwowej Szkoły Włókienniczej. W latach 20. XX wieku podjęto decyzję o zaprojektowaniu nowego gmachu sądu, a projektowi przydzielono architekta powiatowego, Józefa Kabanę. Jego pierwsza koncepcja, którą przygotował w 1925 roku, obejmowała kompleks zabudowy, łącząc Sąd Okręgowy z Hipoteką oraz Sądami Grodzkimi.

W 1927 roku doszło jednak do istotnych zmian w projekcie, co wynikało z chęci ograniczenia kosztów. W ramach tych działań zmniejszono planowaną kubaturę obiektów. Mimo to, zachowano w projekcie dotychczasowe instytucje sądowe, a także zaplanowano budynek mieszkalny przeznaczony dla prezesa sądu, prokuratora oraz intendenta. Jednakże ostatecznie zdecydowano się na wybudowanie jedynie gmachu Sądu Okręgowego wraz z mieszkaniami, które powstały w 1930 roku.

Niestety, działalność sądu została wstrzymana podczas II wojny światowej. Po tym trudnym okresie budynek został przekształcony w Sąd Wojewódzki, a następnie powrócił do roli Sądu Okręgowego. Ważnym momentem w historii obiektu miało miejsce 19 listopada 2010 roku, gdy na sąsiedniej działce otwarto drugi gmach sądu, który obsługuje 22 sale rozpraw. Pomieścił zarówno Sąd Okręgowy, jak i Sąd Apelacyjny, stanowiąc tym samym nowoczesną odpowiedź na potrzeby wymiaru sprawiedliwości w Łodzi.

Architektura

Elewacja budynku od strony placu Dąbrowskiego wyróżnia się wyraźnym podziałem na trzy sekcje. Centralny fragment obejmuje główne wejście, które prowadzi do głównej sali sądowej. Elementy te są akcentowane przez ryzalit oraz attykę, która jest ozdobiona reliefem przedstawiającym Sąd Temidy. Relief ten jest podtrzymywany przez pilastry, zakończone palmowymi kapitelami. W części bocznej gmachu znajdują się pozostałe sale sądowe, których elewacje charakteryzują się gładką powierzchnią, a ich attyki zdobione są emblematami lasek liktorskich.

Elewacja budynku od strony ulicy Narutowicza również składa się z trzech części, które są ze sobą połączone arkadami. Na terenie posesji zrealizowano także budynek mieszkalny przeznaczony dla prezesa sądu, prokuratora oraz intendenta. Całość koncepcji architektonicznej, w tym sposób zaprojektowania wnętrza, była dziełem architekta Józefa Kabana.

Gmach reprezentuje modernizm międzywojenny, w którym można dostrzec wpływy klasyczne. Jego architektura stanowi harmonijne połączenie funkcjonalności z estetyką, tworząc przestrzeń, która jest nie tylko użytkowa, ale także efektowna wizualnie.

---

Oceń: Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi

---