YMCA Łódź to lokalny oddział Związku Młodzieży Chrześcijańskiej Polska YMCA, który wpisuje się w szerszą strukturę globalnego aliansu organizacji YMCA działającego na całym świecie.
Głównym zadaniem YMCA jest realizowanie różnorodnych aktywności, które obejmują działalność edukacyjną, sportową, charytatywną oraz wychowawczą.
Historia
II Rzeczpospolita
YMCA w Polsce zostało założone 8 grudnia 1923 roku. Równolegle z rozwojem ognisk (oddziałów) w różnych miastach, również w Łodzi zorganizowane zostało ważne miejsce, które miało na celu wspieranie społeczności. Na czoło tej inicjatywy wysunął się Aleksander Leśniewicz, który pełnił rolę dyrektora regionalnego. Pierwsza siedziba YMCA w Łodzi zlokalizowana była w budynku przy ul. Piotrkowskiej 243.
W latach 1932–1935 powstał nowy gmach, zaprojektowany przez Wiesława Lisowskiego. Warto wspomnieć, że w 1936 roku obiekt wzbogacił się o pierwszą krytą pływalnię w Łodzi. W przededniu II wojny światowej ten nowoczesny budynek uchodził za jeden z najlepiej wyposażonych gmachów YMCA w całej Europie. W tamtym okresie przez organizację kierował Amerykanin H.J. Rounds.
Niestety, rozwój YMCA Łódź został gwałtownie przerwany przez wybuch II wojny światowej, a w budynku, znanym już wtedy jako Dietrich–Eckart–Strasse, utworzono klub dla niemieckich oficerów.
Polska Ludowa
Po zakończeniu II wojny światowej YMCA Łódź została reaktywowana w 1945 roku, przy czym organizacja zaczęła również oferować kursy przysposobienia zawodowego. W wyniku dalszych działań, w 1949 roku dobudowano od zachodniej strony nową salę teatralną, której projekt wykonał Stanisław Kowalski.
Po wojnie w polskich budynkach YMCA miały miejsce różnorodne wydarzenia muzyczne, w tym jazzowe, a w łódzkiej siedzibie funkcjonował Jazz Klub Melomani. Niestety, w 1949 roku w wyniku decyzji władz zlikwidowano wszelką działalność jazzową. W łódzkiej YMCA dokonano dramatycznych zniszczeń; spalono całą bibliotekę, a nagrania potłuczono.
Warto dodać, że zawodnicy YMCA Łódź zdobyli jako pierwszy zespół mistrzostwo Polski w siatkówce mężczyzn w 1929 roku, a koszykarze uczynili to w 1948 roku. Niestety, w grudniu 1949 roku polska YMCA została rozwiązana, a jej majątek znacjonalizowano.
Budynek łódzkiej „Imki” stał się domem dla Młodzieżowego Domu Kultury. Z dniem 1 września 1964 roku zmieniono nazwę na Pałac Młodzieży im. Juliana Tuwima. W powstałej wówczas sali teatralnej mieścił się Teatr Rozmaitości, który nie istniał jako niezależna jednostka, lecz służył jako scena dla okazjonalnych przedstawień teatralnych. Z biegiem lat stał się wręcz drugą sceną dla zawodowego Teatru 7.15.
Pałac Młodzieży realizował wiele zajęć pozalekcyjnych, oferując pracownie techniczne, teatralne, taneczne, naukowe oraz sekcje sportowe. W 1975 roku powstał tu Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Krajki”, który odzwierciedlał kulturę i tradycję Chorągwi Łódzkiej ZHP.
III Rzeczpospolita
YMCA Łódź wznowiła swoją działalność w 1990 roku. Budynek przy ul. Moniuszki został formalnie odzyskany przez organizację w 1993 roku. Konflikty finansowe i braki porozumienia pomiędzy władzami miejskimi a kierownictwem YMCA, dotyczące funkcjonowania Pałacu, doprowadziły do przeniesienia jego działalności do nowo budowanego obiektu w zachodniej części Łodzi, na osiedlu Retkinia.
Po przeprowadzce kilka miejskich agend znalazło chwilowe miejsce w „Imce”. Jak na rok 2015, obecny stan techniczny budynku jest z dnia na dzień gorszy, a pływalnia jest nieczynna. W znacznej części obiekt stoi pusty, a w pozostałej części odbywa się zarówno działalność statutowa, jak i komercyjna, zazwyczaj związana z wynajmem pomieszczeń, w tym dawnych sal teatralnych, które zostały przekształcone w lokale gastronomiczne.
Warto również zaznaczyć, że budynek zyskał rozgłos w filmach, pojawiając się w takich dziełach jak „Aktorzy prowincjonalni” Agnieszki Holland i „Porno” Marka Koterskiego.
Architektura gmachu
Obiekt o charakterze modernistycznym, będący wynikiem zmodernizowania klasycyzmu, jest zbudowany z prostopadłościennych brył o różnorodnej wysokości, co stanowi wyraz funkcjonalizmu. Część centralna budynku, znajdującego się od ul. Moniuszki, została cofnięta, a po obu stronach znajdziemy ryzality, które nadają mu wyjątkowego charakteru.
Architektura gmachu została wzbogacona o wysokie lizeny oraz podcienia, które usytuowane są od strony północnej. Wewnątrz budynku zaplanowano wiele funkcjonalnych przestrzeni, w tym basen, sale teatralne, bibliotekę z czytelnią, a także pomieszczenia wykładowe oraz klubowe.
Wyjątkowość tego obiektu podkreśla jego status jako jednego z kluczowych dzieł modernistycznych w Łodzi z lat międzywojennych. Niestety, aktualny stan budynku jest niezadowalający; basen przestał być użytkowany, a sam obiekt wymaga pilnego remontu, aby mógł odzyskać swoje dawne funkcje i estetykę.
Zajęcia prowadzone w YMCA Łódź
YMCA w Łodzi oferuje różnorodne zajęcia, które mają na celu zaspokojenie potrzeb różnych grup społecznych. Poniżej przedstawiono listę dostępnych aktywności:
- aerobic,
- sekcja koszykówki,
- kurs rysunku i malarstwa,
- łódzki klub miłośników fantastyki,
- karate dla dzieci (Budokai Kyokushin),
- zajęcia dla kobiet w ciąży oraz dla matek i niemowląt.
YMCA Łódź aktywnie uczestniczy w programie Unii Europejskiej „Młodzież w Działaniu”. Program ten jest ukierunkowany na wspieranie zainteresowania kształceniem pozaszkolnym, a także edukacją pozaformalną, co stanowi istotny element w rozwoju młodzieży.
Przypisy
- Od lat nikt tu nie pływa. Opuszczona pływalnia YMCA [ZDJĘCIA] - zdjęcie nr 1 [online], gazetapl [dostęp 02.01.2021 r.] (pol.).
- a b c Stefański i Ciarkowski 2018, s. 80.
- a b c Stefański i Ciarkowski 2018, s. 79.
- a b c d e f g h Joanna Olenderek: Łódzki modernizm. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2011, s. 78-79. ISBN 978-83-7729-087-3.
- „Głos Robotniczy”, wyd. A, 17.08.1964, nr 194, s. 2.
- „Łódź w Ilustracji”, 07.07.1935, nr 27, s. 2 (zdjęcie portretowe).
- Historia. hzakrajki.prv.pl. [dostęp 06.03.2012 r.]
- Harcerski Zespół Artystyczny „Krajki”. palacmlodziezy.lodz.pl. [dostęp 06.03.2012 r.]
- YMCA w Polsce. ymca.pl. [dostęp 15.02.2012 r.]
- Misja ZMCh „Polska YMCA”. ymca.pl. [dostęp 15.02.2012 r.]
- Rejestr zabytków – województwo łódzkie. nid.pl, 30.06.2013 r. [dostęp 08.08.2013 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Instytucje i organizacje rządowe":
Ratusz w Łodzi | Sąd Apelacyjny w Łodzi | EC1 Łódź – Miasto Kultury | Gmach Sądu Okręgowego w Łodzi | Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi | Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Mikołaja Kopernika w Łodzi | Archiwum Państwowe w Łodzi | Centrum Egzaminów Medycznych | Dom Literatury w Łodzi | Izba Skarbowa w Łodzi | Komenda Wojewódzka Policji w Łodzi | Chorągiew Łódzka ZHP | III Szpital Miejski im. dr. Karola Jonschera w ŁodziOceń: YMCA Łódź