Ratusz w Łodzi


Ratusz w Łodzi to jeden z najstarszych i najcenniejszych murowanych obiektów w tej części Polski, którego budowa rozpoczęła się w 1827 roku. Jego projekt został stworzony przez wybitnego architekta, Bonifacego Witkowskiego, co czyni go nie tylko ważnym punktem na mapie Łodzi, ale także istotnym elementem w historii polskiej architektury.

Budowla ta reprezentuje architekturę klasycystyczną, będąc jednocześnie najstarszym tego typu zabytkiem w Łodzi. Ratusz nie tylko pełnił funkcje administracyjne, ale także stanowił symbol rozwoju miasta w XIX wieku.

Historia

Ratusz został zbudowany na terenie, który obecnie znamy jako Plac Wolności. Jego styl architektoniczny harmonijnie nawiązuje do ewangelickiego kościoła Świętej Trójcy, usytuowanego naprzeciwko, co tworzyło monumentalną bramę wejściową na ulicę Piotrkowską. Po zakończeniu przebudów, których doświadczył kościół w końcu XIX wieku, ratusz pozostawał jedynym budynkiem, który zachował swoja pierwotną formę.

Na szczycie budynku znajduje się czworoboczna wieża, wyposażona w dzwonnicę oraz zegar, który został ufundowany przez lokalnego przedsiębiorcę z Ozorkowa, Schlössera. Zegar ten został uruchomiony w 1834 roku przez zegarmistrza Michała Strangosa, a wieżyczkę ozdabia sygnaturka.

Ratusz był nie tylko siedzibą burmistrza, lecz także pełnił rolę kancelarii, archiwum miejskiego, skarbcem, a także miejscem obrad i aresztu policyjnego. Na dziedzińcu znajdowały się również dwie szopy, które w 1861 roku zostały wyburzone. Na ich miejscu, rok później, powstał pawilon przylegający do Hotelu de Pologne, którego właścicielem był Antoni Engel. W tym pawilonie funkcjonowało biuro Zarządu Policji miasta Łodzi.

Do czasu I wojny światowej ratusz służył jako siedziba lokalnych władz. W listopadzie 1914 roku, w trakcie działań wojennych, z samolotu niemieckiego zrzucono bombę (jak twierdził J. Raciborski, był to granat), która eksplodowała przed gmachem ratusza. Ten wybuch zniszczył wszystkie szyby oraz ramy okienne, a także uszkodził zegar oraz spowodował opadanie części tynku z elewacji budynku.

W wyniku tych zniszczeń ratusz przestał pełnić funkcje administracyjne. Niemiecki zarząd miasta, który objął władzę w 1915 roku, postanowił zlecić gruntowny remont budynku, który nadzorował architekt Kazimierz Stebelski. Prace remontowe prowadzone były z dbałością o zachowanie historycznych wartości obiektu, w oparciu o fotografie z 1888 roku, które znajdowały się w archiwum architekta Hilarego Majewskiego.

Po zakończeniu remontu budynek stał się siedzibą biur Wydziału Podatkowego, Wydziału Zdrowotności oraz Wydziału Ksiąg Ludności, które działały w ratuszu niemal do końca lat 20. XX wieku. W 1927 roku obiekt został zaadaptowany na potrzeby Archiwum Akt Dawnych m. Łodzi, które obecnie działa pod zmienioną nazwą jako Archiwum Państwowe w Łodzi, kontynuując swoją działalność aż do dnia dzisiejszego, z siedzibą dyrekcji oraz częścią najstarszych zbiorów w poprzedniej lokalizacji.

Przypisy

  1. a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 24.04.2014 r.]
  2. Aleksandra Kwapiszewska: R jak Ratusz. eldezet.pl, 05.03.2011 r. [dostęp 11.02.2014 r.]
  3. Józef Raciborski, Dawny ratusz łódzki. Łódź 1928 r., s. 24. (przedruk z „Rocznika Łódzkiego”).
  4. Rynkowska 1970 r., s. 89.

Oceń: Ratusz w Łodzi

Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:15