Kościół Zesłania Ducha Świętego jest ważnym obiektem sakralnym w Łodzi, pełniącym rolę katolickiego kościoła parafialnego. Jego lokalizacja przy ul. Piotrkowskiej 2/2a sprawia, że znajduje się w samym sercu miasta, blisko wielu istotnych punktów.
W bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się plac Wolności, który jest miejscem o bogatej historii oraz wielokrotnych wydarzeniach kulturalnych i społecznych, co dodatkowo podkreśla znaczenie tego kościoła w lokalnej społeczności.
Historia
Kościół Zesłania Ducha Świętego, znany wcześniej jako kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy, został zbudowany w latach 1889-1891. Przy jego projektowaniu zastosowano styl eklektyczny, który łączy cechy neorenesansowe z elementami romańskimi, zwłaszcza w kształcie okien. Współautorami tego projektu byli Bonifacy Witkowski oraz Otto Gehlig.
Obiekt ma formę greckiego krzyża o wymiarach 30 metrów na 29 metrów, zbudowany jest z cegły i zdobiony na zewnątrz przez sześć wieżyczek. Cztery z nich, większe i umiejscowione na narożach, zwieńczone są stożkowymi chełmami, zakończonymi krzyżami, natomiast pośrodku dachu wznosi się kopuła również zakończona krzyżem. Całość zdobiona jest blachą cynkową. Do wnętrza świątyni prowadzą trzy wejścia.
W pierwotnej bryle kościół był podobny do budynku łódzkiego magistratu, znajdującego się po przeciwległej stronie ul. Piotrkowskiej. W latach osiemdziesiątych XIX wieku podjęto decyzję o jego rozbudowie, jednak z braku możliwości zaspokojenia potrzeb wzmocnionej społeczności ewangelickiej w Łodzi, świątynia została całkowicie przebudowana w latach 1889-1892, zgodnie z planami Ottona Gehliga oraz Hilarego Majewskiego.
*Cytat:* Gmina Ewangelicka w Łodzi, a z nią pierwszy kościół powstał w roku 1826. Po 63 latach, z powodu uczuwanej potrzeby, kościół został przebudowany. Kamień węgielny pod przebudowany kościół został położony dnia 26 lipca (7 sierpnia) 1889 roku za panowania Aleksandra III, Cesarza Rosyi i Króla Polskiego… Mamy nadzieję w Bogu, że rozpoczęta w wierze i miłości chrześciańskiej budowla, będzie i pozostanie świętem miejscem, na którem nam i potomkom naszym Słowo Boże zawsze sprawiedliwe i czyste głoszonem będzie. Co daj Boże, Amen!
Ołtarz główny zaprojektował Feliks Paszkowski, a stiuk wykonał Stefan Kiełbasiński w 1946 roku. W centralnej części mensy ołtarza znajduje się tabernakulum, nad którym wznosi się tron z czterech stiukowych kolumienek w stylu korynckim. W kościele znajduje się również chór muzyczny, na którym umieszczono pneumatyczne, 46-głosowe organy romantyczne, wykonane przez firmę Schlag und Söhne, uważane za jedne z największych w całej Łodzi. Stacje Drogi Krzyżowej, wykonane z gipsu, zostały ufundowane w 1946 roku przez Zgromadzenie Kupców w Łodzi.
Warto dodać, że w 1945 roku, za zgodą władz komunistycznych, kościół został przejęty przez Kościół katolicki. Powstała wówczas parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego, która jednocześnie przekształciła świątynię w kościół garnizonowy. Kościół katolicki został poświęcony 1 stycznia 1945 roku przez ks. prałata Jana Zdziowskiego. W 1989 roku parafia rzymskokatolicka wykupiła kościół oraz przyległe budynki od Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.
W okresie lat 2018-2019 przeprowadzono całkowitą renowację elewacji budynku, przywracając jej pierwotny, pomarańczowy kolor.
Przypisy
- Parafia Zesłania Ducha Świętego w Łodzi | Archidiecezja Łódzka [online], www.archidiecezja.lodz.pl, 10.05.2024 r. [dostęp 10.05.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 16.09.2013 r.]
- a b c Archidiecezja Łódzka – parafia Zesłania Ducha Świętego. [dostęp 10.07.2018 r.]
- [bez autora]. Wiadomości bieżące. Protokół.... „Dziennik Łódzki”. Rok VI (nr 178), s. 2, 10.08.1889 r. Łódź: Stefan Kossuth. [dostęp 23.03.2016 r.]
- a b c Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008 r.
- a b c Marek Budziarek: Świątynie Łodzi. Łódź: Piątek Trzynastego, 2005 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół św. Mateusza w Łodzi | Parafia Chrystusa Króla w Łodzi | Kościół i klasztor św. Elżbiety Węgierskiej w Łodzi | Parafia Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Łodzi | Parafia Chrystusa Odkupiciela w Łodzi | Parafia Opieki św. Józefa i Matki Bożej z Góry Karmel w Łodzi | Parafia Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi (rzymskokatolicka) | Parafia św. Józefa w Łodzi (Ruda) | Parafia św. Doroty w Łodzi | Parafia Przemienienia Pańskiego w Łodzi | Kościół Opieki św. Józefa i Matki Boskiej z Góry Karmel w Łodzi | Kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi | Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Łodzi | Kościół w skansenie łódzkiej architektury drewnianej | Kościół św. Teresy w Łodzi | Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Łodzi (Kochanówka) | Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej w Łodzi | Kościół Matki Boskiej Różańcowej i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Łodzi | Kościół św. Anny w Łodzi | Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego w ŁodziOceń: Kościół Zesłania Ducha Świętego w Łodzi