Czesław Chruszczewski

---

Biografia

Czesław Chruszczewski był synem uznanego dziennikarza łódzkiego Stanisława Kempnera-Chruszczewskiego. W trakcie II wojny światowej, pośród zawirowań historycznych, aktywnie uczestniczył w konspiracyjnych działaniach organizacji Polscy Socjaliści oraz Socjalistycznej Organizacji Bojowej. Jego zaangażowanie w ruch oporu doprowadziło go do udziału w powstaniu warszawskim, gdzie odgrywał znaczącą rolę.

Po zakończeniu wojny, Chruszczewski osiedlił się najpierw w Kaliszu, a później na stałe zagościł w Poznaniu. To właśnie tam rozpoczął swoją działalność w redakcji „Expressu Poznańskiego”, a następnie w Polskim Radiu. W ciągu swojego życia, stał się aktywnym działaczem OMTUR, a także PPS. Po 1948 roku związał się z PZPR, gdzie w 1950 roku objął kierownictwo Wydziału Propagandy Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Poznaniu.

Jego zaangażowanie w życie literackie i polityczne było odczuwalne, gdyż był wiceprezydentem Komitetu Europejskiego SF oraz prezesem Poznańskiego Oddziału Związku Literatów Polskich w latach 1975-1981. Chruszczewski zadebiutował literacko w 1958 roku, a w latach 70. jego książki były masowo wydawane. Wiele osób uważa, że jako działacz PZPR stał się jednym z najczęściej publikowanych pisarzy fantastycznych lat 70. XX wieku, zaraz po Stanisławie Lemie.

Był nie tylko pisarzem, ale również autorem scenariuszy do przedstawień zarówno radiowych, jak i telewizyjnych. Warto zaznaczyć, że opracował dwie antologie opowiadań science fiction, a niektóre z jego dzieł były tłumaczone na języki obce, takie jak rosyjski, czeski, węgierski, niemiecki oraz hiszpański. W szczególności jego opowiadanie zatytułowane „Fotel na autostradzie” zostało zaadaptowane na podstawie filmu Gdzie jesteś Luizo (1964) w reżyserii Janusza Kubika.

Chruszczewski był laureatem wielu nagród, w tym nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za całokształt działalności literackiej w zakresie słuchowisk w 1966 roku. Otrzymał również nagrodę specjalną na I Kongresie Europejskim SF w Trieście za całokształt swojej twórczości fantastycznonaukowej w 1972 roku oraz nagrodę główną na Międzynarodowym Spotkaniu Pisarzy SF w Poznaniu za książkę Rok 10 000 w 1973 roku. Uznanie zdobył także na kongresach SF Eurocon II w Grenoble w 1974 roku oraz Eurocon III w Poznaniu w 1976 roku, gdzie otrzymał nagrody za swoje twórcze osiągnięcia w literaturze SF.

Jednakże, mimo iż wiele z tych nagród można by uznać za hołd dla prominentnego działacza, należy podkreślić, że wielu krytyków i czytelników miało do jego twórczości stosunek wysoce krytyczny, co wzbudzało kontrowersje. Po zakończeniu aktywności zawodowej Chruszczewski znalazł swoje miejsce spoczynku na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu w Alei Zasłużonych (AZ-L-060).

Publikacje książkowe

zbiory opowiadań i scenariuszy

W dorobku literackim Czesława Chruszczewskiego znajdują się różnorodne zbiory opowiadań i scenariuszy, które zachwycają czytelników swoją wyobraźnią i kreacją. Oto niektóre z nich:

• Bardzo dziwny świat (1960),
• Magiczne schody (1965),
• Pacyfik-Niebo (1967),
• Bitwa pod Pharsalos (1969),
• Różne odcienie bieli (1970),
• Rok 10 000 (1973, 1975),
• Dookoła tyle cudów (1973),
• Potrójny czas galaktyki (1976),
• Miasto nie z tej planety (1981).

powieści

Pisarz wyróżnia się również w gatunku powieści, tworząc dzieła, które biorą na warsztat szeroką paletę tematów. W jego twórczości możemy znaleźć:

• Fenomen Kosmosu (1975, 1977, 1979, 1986),
• Gdy niebo spadło na ziemię (1978, 1980),
• Powtórne stworzenie świata (1979).

opracowane antologie

Czesław Chruszczewski nie tylko tworzył własne historie, ale także redagował antologie, które prezentują dorobek innych pisarzy. Warto wspomnieć o:

• Ludzie i gwiazdy – antologia sf pisarzy „krajów demokracji ludowej” (1976),
• Gwiazdy Galaktyki – antologia sf pisarzy węgierskich (1981).

---

Oceń: Czesław Chruszczewski

---