Wacław Borowski


Wacław Borowski, uznawany za znaczącą postać w polskiej sztuce, przyszedł na świat 6 sierpnia 1885 roku w Łodzi, gdzie również spędził swoje ostatnie dni, opuszczając ten świat 9 kwietnia 1954 roku.

Był nie tylko malarzem, ale także grafikiem, litografem oraz scenografem, co czyni go wszechstronnym twórcą, którego dorobek artystyczny wciąż inspiruje wielu współczesnych artystów. Jego kariera artystyczna obejmowała liczne techniki i dziedziny, a jego prace są na stałe wpisane w historię polskiego malarstwa.

Życiorys

Wacław Borowski przyszedł na świat 6 sierpnia 1885 roku w Łodzi, w rodzinie Hipolita oraz Julii z Garbolewskich. Po ukończeniu gimnazjum, w latach 1905–1909, rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie miał zaszczyt uczyć się pod okiem Józefa Mehoffera. W latach 1909–1913 przebywał w Paryżu, gdzie poświęcał czas na kopiowanie dzieł starych mistrzów w Luwrze. Jego podróże artystyczne prowadziły następnie do Włoch, gdzie dążył do poznania tajników renesansu w jego historycznej kolebce.

W kolejnych latach, od 1914 do 1919, Borowski mieszkał w Szwajcarii, gdzie kontynuował rozwijanie swojej kariery artystycznej. W 1920 roku, z patriotycznych pobudek, wstąpił jako ochotnik do armii polskiej, by walczyć w wojnie polsko-bolszewickiej. W 1922 roku był jednym z założycieli warszawskiego Stowarzyszenia Artystów Polskich „Rytm”, gdzie propagował ideę nowego klasycyzmu, a nawet przez długi czas pełnił funkcję prezesa tego ugrupowania. Do stowarzyszenia należała również jego żona, Irena Pokrzywnicka – utalentowana malarka i projektantka mody, z którą rozstał się w 1932 roku.

W 1926 roku artysta przystąpił do Stowarzyszenia Artystów Grafików „Ryt”, a od 1932 roku był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Borowski zasłynął jako jeden z najważniejszych polskich artystów klasycyzujących w latach 20. i 30., a jego twórczość opierała się na renesansowych zasadach kompozycji, równocześnie będąc pod wpływem środowiska artystycznego Paryża, zwłaszcza twórczości André Deraina oraz Henri Matisse’a. W czasie przynależności do grupy Rytm związał się bliską przyjaźnią z Eugeniuszem Zakiem, z którym wypracował własny styl, charakteryzujący się idyllicznym wyrazem oraz lirycznym nastrojem, z formą stylizowaną na włoskich mistrzów Quattrocenta. Krytycznie podchodził do impresjonizmu, skłaniając się raczej ku kubistycznej geometryzacji.

Oprócz malarstwa sztalugowego, Borowski zajmował się także malarstwem monumentalnym. W 1925 roku pokrył polichromią Salę Obiadów Czwartkowych na Zamku Królewskim w Warszawie, a także wykonał polichromię kaplicy w Miłosławiu oraz liczne wnętrza warszawskich kamienic. W obrębie jego twórczości znajdują się m.in. prace na zlecenie kawiarni Ziemiańskiej przy ulicy Mazowieckiej. Realizował także projekty dekoratorskie wnętrz na statkach pasażerskich MS Piłsudski i MS Batory. Warto również zaznaczyć, że był autorem wielu scenografii teatralnych, szczególnie związanych z Teatrem Polskim w Warszawie.

Jako ilustrator współpracował m.in. z pismem „Pani”. Jego doświadczenia obejmowały także projektowanie banknotów dla Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Wspomniana seria banknotów, inspirowana tytułem „Wodzowie Polski”, miała się składać z pięciu nominałów od 10 do 500 złotych, jednak wybuch II wojny światowej zaprzepaścił te plany.

Warto zaznaczyć, że artysta brał udział w Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury podczas igrzysk olimpijskich w Los Angeles w 1932 roku, prezentując obraz olejny „Łuczniczki”, za który otrzymał wyróżnienie honorowe.

Po zakończeniu życia, Wacław Borowski znalazł spoczynek w części rzymskokatolickiej Starego Cmentarza w Łodzi, a jego symboliczny grób umiejscowiony jest na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera c-10-3).

Twórczość

Malarstwo

W twórczości Wacława Borowskiego istotną rolę odgrywa malarstwo, które można podzielić na kilka znaczących dzieł. Jego prace obejmują unikalne tematy i style, które odzwierciedlają jego artystyczną wrażliwość.

  • Diana (1929),
  • Martwa natura z draperią (1930),
  • Łuczniczka (1931),
  • W pracowni (1932),
  • W lesie (1932),
  • Młodość (1932),
  • Rybak (1938).

Banknoty

Oprócz malarstwa, Borowski był także zaangażowany w projektowanie banknotów, co stanowi ciekawą część jego dorobku artystycznego. Jeszcze jedną warstwą jego działalności jest współpraca z instytucjami finansowymi, co zasługuje na osobne wyróżnienie.

Ordery i odznaczenia

W dorobku Wacława Borowskiego znajdują się liczne odznaczenia i wyróżnienia, które przyznawane są za szczególne zasługi i osiągnięcia.

  • wielki oficer Orderu Świętego Sawy, Jugosławia,
  • komandor Orderu Feniksa, Grecja.

Przypisy

  1. Wacław Borowski 1897 - 1954 w BillionGraves GPS Headstones [online], billiongraves.com [dostęp 06.08.2024 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: BOROWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 03.02.2020 r.]
  3. Banknoty polskie. Niezwykła historia kraju i pieniądza 1929–1939. Część 16 – Wielki kryzys na świecie i w Polsce. Cykl przygotowany przez „Gazetę Wyborczą” we współpracy z magazynem historycznym „Mówią wieki”. Warszawa 2006.
  4. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 24. [dostęp 02.07.2021 r.]

Oceń: Wacław Borowski

Średnia ocena:4.74 Liczba ocen:8