Paweł Klecki

---

Życiorys

Naukę gry na skrzypcach rozpoczął, gdy miał zaledwie 9 lat. Jego pierwsza nauczycielka to Róża Schindler-Süss. W wieku 15 lat miał okazję występować podczas otwarcia Łódzkiej Orkiestry Symfonicznej. W czasie I wojny światowej znalazł się na froncie, a lata 1915–1919 spędził grając w Łódzkiej Orkiestrze Symfonicznej. W tym okresie studiował również kompozycję pod skrzydłami Juliusza Wertheima oraz dyrygenturę u Emila Młynarskiego. Ponadto w latach 1918–1921 wciąż rozwijał swoją wiedzę na temat filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Był uczestnikiem wojny polsko-radzieckiej w latach 1920-1921.

W 1921 roku przeniósł się do Berlina, gdzie kontynuował naukę u Juliusza Wertheima oraz Friedricha Ernsta Kocha na Hochschule für Musik. W 1923 roku miał miejsce jego debiut jako dyrygenta, a od 1925 roku współpracował z Berlińską Orkiestrą Filharmoniczną oraz innymi orkiestrami niemieckimi. W roku 1933 wyemigrował z Niemiec do Włoch, gdzie przez pewien czas uczył kompozycji i orkiestracji w Scuola Superiore di Musica w Mediolanie. W latach 1937–1938 pełnił rolę dyrygenta w Filharmonii Charkowskiej. Po wybuchu II wojny światowej osiedlił się w Szwajcarii, gdzie w 1947 roku przyjął obywatelstwo tego kraju.

W 1940 roku rozpoczął współpracę z Orchestre de la Suisse Romande w Genewie, a w 1943 roku objął kierownictwo festiwali muzycznych w Lozannie. W roku 1946, na zaproszenie Arturo Toscaniniego, uczestniczył w koncertach, które miały na celu uświetnienie otwarcia Teatro alla Scala po wojnie, dyrygując między innymi Uwerturą Antoniego Szałowskiego. Jego debiut w Londynie miał miejsce w 1947 roku, kiedy to stanął za pulpitem dyrygenckim London Philharmonic Orchestra.

W latach 1954–1955 współpracował z Royal Liverpool Philharmonic Orchestra, koncertując zarówno w Europie, jak i Ameryce Południowej (m.in. w 1955 z Israel Philharmonic Orchestra). Od 1958 roku osiedlił się w Stanach Zjednoczonych, gdzie najpierw prowadził Philadelphia Orchestra, a od 1958 do 1963 roku Dallas Symphony Orchestra. W latach 1964–1966 pełnił podobną rolę w Bernie, a następnie od 1966 do 1970 roku był dyrektorem generalnym Orchestre de la Suisse Romande. Jego działalność artystyczna obejmowała również koncerty w Polsce z Orkiestrą Filharmonii Narodowej oraz z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia.

Napisał około 30 utworów, w tym trzy symfonie oraz dwa koncerty (na skrzypce i fortepian). Choć jego prace były wykonywane, większą część życia poświęcił dyrygenturze. Zmarł tragicznie podczas próby z Royal Liverpool Philharmonic Orchestra.

W 2023 roku w Muzeum Miasta Łodzi zrealizowano wystawę poświęconą jego osobie, zatytułowaną „Paweł Klecki i muzyka Łodzi”.

Ważniejsze kompozycje

Paweł Klecki był niezwykle płodnym kompozytorem, którego twórczość obfituje w różnorodne formy muzyczne. Jego ważniejsze dzieła obejmują szeroki wachlarz utworów zarówno na instrumenty solowe, jak i orkiestrę.

• Kwartet smyczkowy a-moll op. 1 (1923),
• Cztery pieśni op. 2 na głos i fortepian (1923),
• Trzy pieśni nocne op. 3 na głos i fortepian (1923),
• Trzy preludia op. 4 na fortepian (1923),
• Trzy pieśni op. 6 na głos i fortepian (1923),
• Sinfonietta e-moll op. 7 na orkiestrę (1923),
• Fantazja c-moll op. 9 na fortepian (1924),
• Kwartet smyczkowy nr 2 c-moll op. 13 (1925),
• Osiem pieśni op. 15 na głos i fortepian (1926),
• Trio fortepianowe D-dur op. 16 (1926),
• Symfonia d-moll op. 17 na orkiestrę (1927),
• Symfonia nr 2 g-moll op. 18 na głos i orkiestrę (1927),
• Koncert skrzypcowy op. 19 (1928),
• Wariacje orkiestrowe op. 20 (1929),
• Introduction und Rondo op. 21 na skrzypce i fortepian (1930),
• Koncert fortepianowy op. 22 (1930),
• Kwartet smyczkowy nr 3 d-moll op. 23 (1931),
• Capriccio op. 24 na orkiestrę (1931),
• Muzyka koncertowa op. 25 na orkiestrę (1932),
• Sonata skrzypcowa op. 26 (1933),
• Mała partita op. 27 na fortepian (1933),
• Trio smyczkowe op. 29 (1934),
• Suita liryczna op. 30 na orkiestrę (1938),
• Symfonia nr 3 op. 31 na orkiestrę (1939),
• Trio na flet, skrzypce i wiolonczelę op. 32 (1940),
• Concertino op. 34 na orkiestrę (1940),
• Wariacje na temat E. Jacques Dalcroze’a op. 37 na orkiestrę (1940).

Jego twórczość jest dokumentem bogatej estetyki i różnorodności muzycznej, która była ważnym elementem epoki, w której tworzył. Z zawartych w nim utworów można dostrzec nie tylko jego talent kompozytorski, ale również umiejętność interpretacji różnych stylów muzycznych. Źródło: Instytut Adama Mickiewicza.

---

Oceń: Paweł Klecki

---