Władysław Witold Kędra, urodzony 16 listopada 1918 roku w Łodzi, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiej muzyki. Znany jako utalentowany pianista oraz ceniony pedagog muzyczny, swoje umiejętności artystyczne rozwijał z pasją i determinacją.
W ciągu swojej kariery zdobył wiele wyróżnień, w tym V nagrodę podczas IV Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, który odbył się w 1949 roku. Jego osiągnięcia przyczyniły się do popularyzacji muzyki klasycznej w Polsce i za granicą.
Niestety, Władysław Kędra zmarł 26 listopada 1968 roku w Warszawie, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w świecie muzyki.
Życiorys
Młodość i wojna
Władysław Kędra był synem Ryszarda. Swoją edukację muzyczną rozpoczął w Łodzi, gdzie początkowo uczył się prywatnie. W 1924 roku stał się uczniem znanej pianistki Heleny Kijeńskiej. W okresie od 1933 do 1937 roku studiował w renomowanym Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej, gdzie kształcił się w klasie fortepianu pod kierunkiem profesora Antoniego Dobkiewicza. Dodatkowo uczęszczał na kursy w Konserwatorium Paryskim oraz korzystał z nauk znanego pianisty Ignacego Jana Paderewskiego.
W okresie II wojny światowej brał udział w konspiracyjnym ruchu artystycznym, organizując koncerty w Warszawie, mimo że na stałe mieszkał w Lublinie. W 1944 roku udało mu się uciec z niemieckiego transportu deportacyjnego, a w 1945 roku powrócił do Łodzi.
Kariera pianistyczna
Po zakończeniu wojny Władysław Kędra brał udział w dwóch prestiżowych konkursach muzycznych. W 1946 roku osiągnął status finalisty Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Genewie. Dwa lata później, w 1949 roku, wystąpił na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina, zdobywając V nagrodę. Te osiągnięcia otworzyły mu drzwi do międzynarodowej kariery, w ramach której każdego roku dał kilkadziesiąt koncertów zarówno w Europie, jak i w USA.
W 1955 roku został uhonorowany wyróżnieniem Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za swoje zaangażowanie w propagowanie współczesnej muzyki polskiej w kraju oraz zagranicą. W 1957 roku zdecydował się na przeprowadzkę do Wiednia, gdzie rozpoczął pracę pedagogiczną w Akademie für Musik und darstellende Kunst.
Zmarł w 1968 roku na skutek choroby nowotworowej. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest cmentarz Powązkowski, w Alei Zasłużonych.
Repertuar i dyskografia
W swoim repertuarze artysta posiadał najważniejsze dzieła Fryderyka Chopina, a także kompozycje, które stworzyli inni wielcy twórcy, tacy jak Stanisław Moniuszko, Ferenc Liszt, Felix Mendelssohn-Bartholdy, Claude Debussy, Dmitrij Szostakowicz oraz George Gershwin.
Władysław Kędra zrealizował wiele nagrań, które zapisały się w historii muzyki. Wśród jego płyt można wyróżnić:
- Liszt, Władysław Kędra – Utwory Fortepianowe – Piano Recital, Polskie Nagrania Muza, 1962,
- Władysław Kędra Plays Piano Favourites, Polskie Nagrania Muza, 1966,
- Franz Liszt – Władysław Kędra – Berühmte Klavierwerke, ETERNA, 1967,
- Gershwin – Władysław Kędra, Warsaw Philharmonic Orchestra, Jan Krenz – Piano Concerto In F Major / Rhapsody In Blue, Heliodor, 1967,
- Franz Liszt, Władysław Kędra / Orchestra Simfonica A Filarmonicii Din Varsovia, Stanisław Wisłocki – Concert Nr. 2 Pentru Pian Și Orchestră / Rapsodia Ungară Nr. 2 · La Campanella · Parafrază De Concert Din „Rigoletto” · Vis De Iubire, Electrecord,
- Fryderyk Chopin, Władysław Kędra – Dzieła Wszystkie – Complete Works, Polskie Nagrania Muza, SX 0076,
- Liszt – Władysław Kędra, Filharmonia Narodowa, Jan Krenz – I Koncert Fortepianowy Es-dur, II Koncert Fortepianowy A-dur, SX 0137,
- Władysław Kędra – Music of Spain, Polskie Nagrania Muza, XL0254.
Filmografia
Władysław Kędra był znanym twórcą filmowym, którego prace na długo zapadły w pamięć widzów. Jego filmografia zapisuje się w historii polskiego kina dzięki różnorodnym projektom, wśród których wyróżnia się:
- „Żelazowa Wola” (1948), Przedsiębiorstwo Państwowe „Film Polski”, reżyseria Eugeniusz Cękalski.
Ordery i odznaczenia
W kategorii odznaczeń i medalów Władysław Kędra zdobył uznanie za swoje osiągnięcia. Oto niektóre z wyróżnień, które mu przyznano:
- krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 11 lipca 1955,
- medal 10-lecia Polski Ludowej, otrzymany 19 stycznia 1955.
Upamiętnienie
W latach 1987–2006 w Akademii Muzycznej w Łodzi odbywał się Konkurs Chopinowski imienia Władysława Kędry, który w 2002 roku zyskał ogólnopolską rangę. Obecnie uczelnia ma zaszczyt organizować Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny imienia Władysława Kędry, który dedykowany jest dla uczniów Szkół Muzycznych II stopnia.
Przypisy
- Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. 22.07.1955 r. [dostęp 05.07.2024 r.]
- Władysław Kędra – ambasador Łodzi [online], Akademia Muzyczna w Łodzi [dostęp 13.07.2022 r.]
- Kędra Władysław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 13.07.2022 r.]
- Władysław Kędra – Discography. discogs.com. [dostęp 19.04.2016 r.]
- Żelazowa Wola. chopin.nifc.pl. [dostęp 19.04.2016 r.]
- Ogólnopolski Konkurs Chopinowski im. Władysława Kędry. amuz.lodz.pl. [dostęp 19.04.2016 r.]
- Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. Władysława Kędry dla Szkół Muzycznych II stopnia. amuz.lodz.pl. [dostęp 19.04.2016 r.]
- Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KĘDRA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 07.11.2019 r.]
- Dybowski 2005, s. 162.
- Dybowski 2005, s. 162–163.
- Dybowski 2005, s. 163.
- Wysocki 1987, s. 59.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Marta Gryniewicz | Tamar Eytan | Anna Helena Szymborska | Iwona Wojciechowska | Eugeniusz Wałaszek | Maurycy Mędrzycki | Jerzy Kaczmarek (aktor) | Jacek Lusiński | Waldemar Krygier | Lilianna Mitelman | Grzegorz Kempinsky | Wojciech Lepianka | Barvinsky | Maria Ryl | Kazimierz Przystański | Lola Prusac | Szymon Szerman | Marek Jabłoński | Asster | Irena TomaszewskaOceń: Władysław Kędra