Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa

Nauka i edukacja

Helena Maria Kijeńska-Dobkiewiczowa, znana również jako Helena Kijeńska, to postać niezwykle istotna w historii polskiej muzyki. Urodziła się 29 września 1880 roku w Łodzi, gdzie również spędziła znaczną część swojego życia, by odejść na zawsze 15 lipca 1962 roku w tym samym mieście.

Była wszechstronnie utalentowaną pianistką oraz pedagogiem, która odegrała kluczową rolę w rozwoju edukacji muzycznej w Polsce. Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa była założycielką i dyrektorką szkoły muzycznej, a także prorektorką Średniej i Wyższej Państwowej Szkoły Muzycznej w Łodzi. W swoich działaniach koncentrowała się na szerzeniu wiedzy oraz pasji związanej z muzyką wśród młodego pokolenia.

Jej praca została doceniona, a należała do laureatek Nagrody Miasta Łodzi w roku 1947, wyróżnioną za całokształt twórczości oraz działalności pedagogicznej w dziedzinie muzyki. Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa pozostaje inspiracją i wzorem dla wielu muzyków oraz nauczycieli muzyki, których losy były z nią związane.

Działalność

Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa była uczennicą wybitnego pianisty i kompozytora, Henryka Melcera-Szczawińskiego. W 1912 roku podjęła decyzję o wykupieniu konserwatorium muzycznego od Marii Bojanowskiej, która prowadziła tę instytucję w latach 1903–1912. Po tym kroku założyła prywatną Szkołę Muzyczną Heleny Kijeńskiej, która działała do 1917 roku. W kolejnych latach, w latach 1917–1922, przekształciła ją w Liceum Muzyczne, a potem, od 1922 roku, w Konserwatorium Muzyczne, które zlokalizowane było przy ul. Traugutta 9 w Łodzi.

Szkoła Kijeńskiej zdobyła renomę dzięki specyficznemu podejściu do edukacji muzycznej, umożliwiając naukę również młodzieży pochodzącej z klasy robotniczej. Znaczna część jej uczniów, stanowiąca praktycznie połowę całości, mogła cieszyć się bezpłatnym lub częściowo refundowanym kształceniem. W gronie nauczycieli, którzy współpracowali z Kijeńską, znaleźli się znani artyści, tacy jak: Roman Chojnacki, Ada Richter, Róża Schindler-Süss, Kazimierz Sikorski, Kazimierz Wiłkomirski, Jan Maklakiewicz, Feliks Wróbel, Leonard Kowalski, Grażyna Bacewicz, Henryk Melcer-Szczawiński, Egon Petri, Józef Turczyński, Marian Dąbrowski, Antoni Dobkiewicz, Adela Comte-Wilgocka i wielu innych. Dzięki ich wysiłkom, szkoła kształciła około 200 uczniów rocznie.

Wśród najbardziej znanych absolwentów tej instytucji wymienia się: Grażynę Bacewicz, Witolda Bacewicza oraz Władysława Kędra.

Podczas II wojny światowej, kiedy to okupanci zamknęli jej konserwatorium, Helena Kijeńska organizowała tajne nauczanie. W tym okresie, wyposażenie oraz bibliotekę jej szkoły przeniesiono do pałacu Karola Poznańskiego przy ul. Gdańskiej 32, gdzie funkcjonowała Städtische Musikschule dla młodzieży niemieckiej w latach 1940–1944.

W styczniu 1945 roku Kijeńska wznowiła swoją działalność muzyczną. Zaledwie miesiąc później, w lutym 1945 roku, rząd polski podjął decyzję o upaństwowieniu jej szkoły, powołując Kazimierza Wiłkomirskiego na funkcję rektora. Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa uzyskała stanowisko prorektora oraz możliwość pracy jako profesor gry na fortepianie, a także otrzymała miejsca zamieszkania w pałacu. Równocześnie przekazała szkole wszystkie zebrane do tej pory materiały, w tym instrumenty, bibliotekę oraz nuty.

Życie prywatne

Rodzicami Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej byli Alojzy Kijeński oraz Zenobia z domu Maciatowicz. W 1924 roku wyszła za mąż za Antoniego Dobkiewicza, muzyka i profesora Akademii Muzycznej. Po latach intensywnej pracy społecznej i edukacyjnej, Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa znalazła spoczynek na Starym Cmentarzu w Łodzi, przy ul. Ogrodowej, kwaterze 2 – f.

Odznaczenia

Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa była zasłużoną osobą, która otrzymała wiele wyróżnień za swoje osiągnięcia. W jej dorobku odznaczeń znajdują się:

  • złoty Krzyż Zasługi w 1931 roku,
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w latach 1946-1949.

Przypisy

  1. Lista odznaczonych łodzian, „Dziennik Łódzki” (57), bc.wbp.lodz.pl, 10.10.2023 r.
  2. Magdalena M. Kaczmarek, Zbiory Konserwatorium Muzycznego Heleny Kijeńskiej w Bibliotece Akademii Muzycznej w Łodzi, „Bibliotheca Nostra: śląski kwartalnik naukowy”, 3, 2013, s. 75–106.
  3. Zofia Z. Ottawa-Rogalska, Lwy spod ratusza słuchają muzyki: wspomnienia o Helenie Ottawowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, ISBN 978-83-04-02368-0 [dostęp 28.08.2022 r.]
  4. Nagrody Miasta Łodzi [online], BIP ŁÓDŹ [dostęp 03.10.2021 r.]
  5. Zespół Szkół Muzycznych im. Stanisława Moniuszki w Łodzi: Historia [online], muzyczna.lodz.pl [dostęp 03.10.2021 r.]
  6. Program indeksacji aktów stanu cywilnego i metryk kościelnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 04.10.2021 r.]
  7. Piotr P. Soszyński, Helena Kijeńska i Antoni Dobkiewicz – twórcy łódzkich tradycji pianistycznych, [w:] Krystyna K. Juszyńska (red.), Pianistyka łódzka, Łódź 2008, ISBN 978-83-60929-12-4, OCLC 993877734 [dostęp 03.10.2021 r.]
  8. Stanisław Dybowski, Słownik pianistów polskich, Selene, 2003, ISBN 83-910515-5-2, OCLC 830494425 [dostęp 04.10.2021 r.]
  9. Smendzianka / Moryto / Pruszkowski / Schiller / Mrożek / Aleksandrowicz / Zelwerowicz. pismo warszawskich uczelni artystycznych ZIMA – PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 03.10.2021 r.]
  10. Stefański K., Pałac Karola Poznańskiego: siedziba Akademii Muzycznej w Łodzi. Łódź 2008, s. 69.
  11. „Kurier Popularny”, 22.01.1948, nr 22, s. 7.
  12. Zbigniew Piąstka, W cieniu alei cmentarnych, Łódź 1990, s. 49.

Oceń: Helena Kijeńska-Dobkiewiczowa

★★★★★
Średnia ocena:4.84 Liczba ocen:11