Emilia Fiszer

---

Życiorys

Emilia Fiszer, wykształcona intelektualistka, ukończyła w 1902 roku Zakład Naukowy Żeńskiego imienia Jadwigi Kotwickiej w Warszawie. Rok później zdobyła tytuł domowej nauczycielki, co dawało jej uprawnienia do nauczania języka polskiego w prywatnych domach. W latach 1907–1911 kontynuowała swoje studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1911 roku przeniosła się na Uniwersytet Paryski, gdzie studiowała na Faculté des sciences de Paris. Uzyskała dyplom licencjata w 1915, a potem, w 1922 roku, zakończyła studia filozoficzne na Sorbonie, broniąc pracę zatytułowaną Sur la discontinuité de la matière (pol. O nieciągłości materii). W 1936 roku obroniła doktorat na podstawie swojej pracy Unité et intelligibilité (Jedność a poznawalność) na Uniwersytecie Paryskim.

W swoim życiu zawodowym Fiszer miała zaszczyt pracować w Bibliotece Polskiej oraz Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu. Zajmowała się katalogowaniem zbiorów oraz opieką nad mickiewiczowskimi dokumentami. Od listopada 1936 roku zaczęła przygotowywać dla Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie raporty bibliograficzne dotyczące nowości na rynku księgarskim we Francji. W tym samym roku została zatrudniona jako pomocnica kustosza w Muzeum Adama Mickiewicza, gdzie prowadziła katalogi zbiorów oraz organizowała wystawy przy współpracy z Czesławem Chowańcem. Ponadto, pełniła rolę kustoszki wystaw i brała udział w redakcji naukowych katalogów wystaw organizowanych przez Bibliotekę Polską.

W czerwcu 1938 roku Fiszer została adiunktem bibliotecznym w Bibliotece Narodowej Józefa Piłsudskiego w Warszawie, równocześnie otrzymując urlop do odwołania w celu pełnienia obowiązków w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Dodatkowo, angażowała się w działania Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu i publikowała artykuły w polskich czasopismach dotyczących filozofii.

Zaraz przed wybuchem II wojny światowej, w 1939 roku, była aktywna w Biurze Pomocy Ofiarom Wojny w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Po okupacji Paryża przez Niemców w maju 1940 roku, uczestniczyła w ewakuacji zbiorów bibliotecznych. Po przeprowadzce do Grenoble, współpracowała z polską grupą intelektualistów, gdzie prowadziła wykłady oraz angażowała się w działalność konspiracyjną polskiego ruchu oporu we Francji. Po zlikwidowaniu polskiego ośrodka w Grenoble, wróciła do Paryża w połowie 1944 roku, by ponownie zająć się odbudową Biblioteki Polskiej.

Emilia Fiszer była także jednym z propagatorów myśli filozoficznej księdza Augustyna Jakubisiaka. Współpracowała przy wydawaniu jego czasopisma „La pensée antitotalitaire. Organe de la défense de l’individu”, w którym pisała artykuły. Po śmierci Jakubisiaka w 1945 roku, zaangażowała się w wydawanie jego spuścizny oraz była członkinią Komitetu Wydawniczego Dzieł Księdza Augustyna Jakubisiaka. Dzięki jej wysiłkom, ukazały się trzy tomy jego prac, które wcześniej znajdowały się w rękopisie.

Życie prywatne

Rodzina Emilie Fiszer pochodziła ze Strasburga i wyznawała wiarę ewangelicko-augsburską. Jej ojciec, Ludwik Fiszer, był księgarzem oraz właścicielem firmy księgarsko-wydawniczej. Matką była Melania z domu Miks. Para miała sześcioro dzieci: Melanię Emilię, Emilię Hildę, Ludwika Adama, Stefanię Frydę, Alicję Janinę oraz Kazimierza Oskara.

Emilia Fiszer zmarła w swoim służbowym mieszkaniu w Bibliotece Polskiej w Paryżu i została pochowana na cmentarzu w Montmorency.

Publikacje

Emilia Fiszer, uznawana za wybitną osobowość w dziedzinie fizyki, dokonała wielu znaczących publikacji, które miały istotny wpływ na rozwój tej nauki. Oto trzy kluczowe prace, które warto wyróżnić:

• sur la discontinuité de la matière (1922),
• unité et intelligibilité (1936),
• le Physicalisme et les tendences actuelles de la Physique (1940).

---

Oceń: Emilia Fiszer

---