Marzena Woźniak-Łabieniec, urodzona 9 kwietnia 1969 roku w Łodzi, to uznawany literaturoznawca oraz profesor nauk humanistycznych. Obecnie pracuje w Zakładzie Literatury Polskiej XX i XXI wieku Uniwersytetu Łódzkiego, gdzie uczestniczy w kształceniu młodych adeptów nauk literackich.
Jako inicjatorka i przewodnicząca Komisji Badań Genetycznych i Dokumentacyjnych nad Literaturą działającej przy Łódzkim Oddziale Polskiej Akademii Nauk, Marzena Woźniak-Łabieniec prowadzi istotne prace badawcze. Specjalizuje się w analizie cenzury z okresu PRL, edytorstwie oraz badaniach archiwalnych, które dotyczą wariantywności tekstów literackich.
Dodatkowo, jej zainteresowania obejmują lirykę dwudziestowieczną i współczesną, zwłaszcza w kontekście relacji z tradycją literacką. To zaangażowanie w badania oraz licznie podejmowane inicjatywy czynią ją jedną z kluczowych postaci w polskim literaturoznawstwie.
Życiorys
Marzena Woźniak-Łabieniec rozpoczęła swoją akademicką drogę w latach 1988–1993, studiując filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim oraz teologię w Instytucie Teologicznym afiliowanym przy ATK. Już w czasie studiów aktywnie uczestniczyła w działalności Związku Akademickiego Civitas Academica.
Ukończyła studia w 1993 roku, zdobywając tytuł magistra na podstawie pracy pt. Pojęcie nicości w poezji Bolesława Leśmiana. Pięć lat później, w 1998 roku, obroniła doktorat pod kierunkiem prof. dr hab. Jerzego Poradeckiego, którego tematem była Poeta i metafizyka. O twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza.
W latach 1998–2007 pracowała jako adiunkt w Katedrze Literatury Romantyzmu i Literatury Współczesnej Uniwersytetu Łódzkiego. Od 2007 roku jest związana z nowo utworzoną Katedrą Literatury Polskiej XX i XXI wieku. W 2013 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego, pisząc monografię pt. Obecny nieobecny. Krajowa recepcja Czesława Miłosza w krytyce literackiej lat pięćdziesiątych w świetle dokumentów cenzury.
W latach 2016–2023 pełniła funkcję profesora uczelni. Po zdobyciu tytułu profesora nauk humanistycznych w styczniu 2023 roku, kontynuuje swoją pracę na tym stanowisku. Dodatkowo, w okresie od 2003 do 2012 roku, pełniła funkcję sekretarza oraz redaktora tematycznego czasopisma naukowego „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica”, a od roku 2013 sprawuje urząd redaktora naczelnego.
Jest również członkiem rady naukowej serii Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego„Projekt: Egzystencja i Literatura”. Współpracuje m.in. z Pracownią Badań nad Procesem Twórczym przy Uniwersytecie Jagiellońskim.
W 2018 roku brała udział w grancie Beinecke Visiting Scholar Fellowships w Yale University, USA, gdzie prowadziła badania na temat The reception of the works of Czesław Miłosz in the People’s Republic of Poland in the light of censorship records. Jej działalność edukacyjna obejmowała wykłady na renomowanych uczelniach w Wilnie, Dyneburgu, Lublanie, Wielkim Tyrnowie, Neapolu, Bari, Ostravie oraz Zagrzebiu.
Oprócz tego, publikowała recenzje i artykuły popularnonaukowe w takich czasopismach jak „Twórczości”, „Nowe Książki”, „Przegląd Artystyczno-Literacki”, „Arcanach”, „Arteriach” oraz „Tygodnik Powszechny”.
Publikacje
Książki autorskie
W obszarze literatury, Marzena Woźniak-Łabieniec zasłynęła dzięki licznych publikacjom. Jej praca „Cenzorskie lekcje literatury. Studia o systemowej kontroli słowa w Polsce po 1945 roku” wydana przez Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego w 2022 roku, została wzbogacona o 296 stron przemyśleń na temat cenzury.
Kolejną ważną pozycją jest „Obecny nieobecny. Krajowa recepcja Czesława Miłosza w krytyce literackiej lat pięćdziesiątych w świetle dokumentów cenzury”, opublikowana w 2012 roku, licząca 445 stron. Ta książka szczegółowo analizuje zjawisko wpływu cenzury na międzynarodowy odbiór twórczości Miłosza.
W 2002 roku autorstwo 283-stronowej publikacji „Klasyk i metafizyka. O poezji Jarosława Marka Rymkiewicza” ukazuje obrazy metafizyczne w poezji polskiego klasyka. Natomiast „Rymkiewicz. Metafizyka” z 2017 roku, w skondensowanej formie liczącej 128 stron, zgłębia filozoficzne aspekty jego twórczości.
Redakcja książek i numerów czasopism naukowych (wybór)
Woźniak-Łabieniec miała również znaczący wkład w redakcję różnych prac naukowych. Na przykład, w 2020 roku jej dzieło „Przed-tekstowy świat. Z literackich archiwów XIX i XX w.” ukazało się jako 270-stronicowa publikacja, której angielska wersja nosi tytuł „From literary archives of the 19th and 20th century”.
Wnika w temat cenzury w literaturze tom „„Lancetem, a nie maczugą”. Cenzura wobec literatury i jej twórców w latach 1945–1965”, w którym współredaktorem była razem z K. Budrowską, opublikowanym przez Wydawnictwo IBL w 2012 roku. Kolejne istotne dzieło to „Dlaczego Herbert. Wiersze, komentarze, interpretacje”, które ukazało się w zmodyfikowanej edycji w 2004 roku.
Także, „Twórczość Zbigniewa Herberta. Studia” oraz numery czasopism, takie jak „Narrations about Freedom” i „Censorship in the Polish People’s Republic”, pod jej redakcją, przyczyniły się do rozwoju badań dotyczących literatury podejmowanej w dziełach naukowych.
Prace edytorskie (zespołowe)
Współpraca w zakresie edytorstwa zespołowego również jest częścią działalności Marzeny Woźniak-Łabieniec. Jej redakcja „W cieniu totalitaryzmów. Publicystyka rozproszona z lat 1945–1951 oraz teksty z okresu II wojny światowej”, opublikowana w Krakowie w 2018 roku, sięga 880 stron.
Część pierwsza „Wygnanie i powroty. Publicystyka rozproszona z lat 1951–2004”, ukazała się w 2019 roku i liczy 873 strony. Druga część tego samego tytułu, również wydana w tym roku, jest jeszcze bardziej obszerna i ma 1091 stron, dostarczając materiałów z trudnych czasów dla polskiego dziennikarstwa.
Na końcu, „Z archiwum. Wybór publicystyki z lat 1945–2004” oraz edycje korespondencji Gustawa Herlinga-Grudzińskiego z Jerzym Giedroyciem, pokazują jej zaangażowanie w przeszłości literackiej i kulturalnej Polski.
Nagrody
Marzena Woźniak-Łabieniec zdobyła nagrodę Porozumienia Wydawców Książki Historycznej KLIO III stopnia. Wyróżnienie to przyznano w kategorii monografii naukowych w roku 2022.
Przypisy
- Marzena Woźniak-Łabieniec | Nowy Napis [online], nowynapis.eu [dostęp 16.10.2022 r.]
- a b c d dr hab. Marzena Woźniak-Łabieniec, prof. UŁ – Instytut Filologii Polskiej i Logopedii [online] [dostęp 16.10.2022 r.]
- Spotkanie z autorką książki "Rymkiewicz. Metafizyka", prof. Marzeną Woźniak-Łabieniec - Telewizja Polska SA [online], www.tvp.pl [dostęp 16.10.2022 r.]
- Marzena Woźniak-Łabieniec [online], www.uni.lodz.pl [dostęp 16.10.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Waldemar Chmielewski (archeolog) | Krzysztof Jakubowski (geolog) | Anna Wesołowska-Firlej | Sławomir Kaczorowski | Zbigniew Kołaciński | Janusz Kopczyński | Piotr Amsterdamski | Krystyna Konopka | Stanisław Czajkowski (filozof) | Mirosława Czerny | Stefania Warszawska | Halina Klatkowa | Marian Małowist | Anna Burdówna | Bogusław Wódka | Emilia Fiszer | Ignacy Ryszard Danka | Przemysław Smolarek | Jan Kożuchowski | Alicja NapiórkowskaOceń: Marzena Woźniak-Łabieniec