Łódzki Ogród Botaniczny

---

Lokalizacja

Ogród Botaniczny usytuowany jest w zachodniej części Łodzi, a dokładniej w dzielnicy Polesie, pod adresem ul. Krzemieniecka 36/38. Obiekty wejściowe do ogrodu znajdują się przy ul. Krzemienieckiej, w miejscu, gdzie krzyżuje się ona z ul. Konstantynowską. Dodatkowo, dostęp do ogrodu możliwy jest także poprzez ul. Retkińską oraz ul. Kusocińskiego.

Historia

W 1946 roku, na terenie szkółek miejskich, które obecnie zajmuje Ogród Botaniczny, rozpoczęto realizację planów związanych z jego utworzeniem. 19 września prof. Jan Muszyński oraz prof. Jakub Mowszowicz wyznaczyli 1,3 ha terenów na Ogród Roślin Leczniczych, co stało się podstawą powstania ogrodu, który znamy dzisiaj. Pierwsze otwarcie dla zwiedzających miało miejsce tego samego dnia.

Rok 1947 okazał się kluczowy dla przyszłości Ogrodu Botanicznego w Łodzi. Ogłoszono wówczas konkurs na zaprojektowanie obiektu o powierzchni 75 hektarów. Prowadzący projekt, Władysław Niemirski i Alfons Zielonko, zdobyli pierwszą nagrodę, jednak projekt nie został zrealizowany.

W 1953 roku powstała samodzielna jednostka, znana jako Miejski Ogród Botaniczny w Łodzi. Jednak to dopiero w 1967 roku rozpoczęto budowę w obecnej formie, korzystając z projektu inż. Henryka Tomaszewskiego z Biura Projektów Budownictwa Komunalnego w Łodzi. Proces ten zakładał podział terenu na kwatery, wyrównanie przestrzeni oraz rozwinięcie stawów i alpinarium, a także budowę szklarni.

Dnia 19 lipca 1973 roku nastąpiło oficjalne otwarcie pierwszego etapu ogrodu, który obejmował powierzchnię około 20 ha. Wówczas zaprezentowane zostały takie sekcje jak florą polska, alpinarium oraz częściowa systematyka roślin zielnych, a także fragment przestrzeni zieleni parkowej. W kolejnych latach stopniowo udostępniano następne części, mimo iż Ogród początkowo był bezpłatny, zmiany w polityce biletowej wprowadzono w latach 80. z powodu problemów związanych ze zniszczeniami i kradzieżami.

Nieodłącznym elementem Ogrodu jest Palmiarnia, położona w Parku Źródliska, która jest uzupełniana przylegającym do niej Ogródkiem Dydaktycznym. Aktualnie Ogród Botaniczny w Łodzi funkcjonuje jako jednostka budżetowa Urzędu Miasta Łodzi, podlegająca bezpośrednio Wydziałowi Ochrony Środowiska i Rolnictwa.

Pierwsze plany dotyczące utworzenia ogrodu zostały zawarte w projektach Parku Ludowego na Zdrowiu, opracowanych w latach 30. XX wieku przez Stefana Rogowicza, ówczesnego dyrektora Plantacji Miejskich.

Działy i kolekcje roślinne

Łódzki Ogród Botaniczny jest domem dla ponad 3500 roślin, które zostały zarówno zgromadzone, jak i wyhodowane w obrębie jego granic. Rośliny te są prezentowane w dziewięciu starannie zorganizowanych działach tematycznych, z których każdy oferuje unikalne doświadczenia oraz poznawanie różnorodności świata roślin.

• Ogród japoński – obszar o wielkości 2 ha, usytuowany w północno-wschodniej części ogrodu, nad dwoma malowniczymi stawami. Można tu zobaczyć rośliny z Japonii, Chin oraz innych rejonów Dalekiego Wschodu,
• Dział systematyki roślin zielnych – rozciągający się na 1,5 ha, także zlokalizowany w północno-wschodniej części Ogrodu,
• Alpinarium – malowniczy teren górzysty, w którym usytuowane są kręte ścieżki oraz bloki skalne. To tutaj można dostrzec wyjątkowe gatunki, takie jak dzwonki karpackie, floks szydlasty, dziewięćsił bezłodygowy, czy rododendrony,
• Dział biologii i morfologii roślin – obejmujący 7 ha wschodniej części Ogrodu, gromadzi około 280 gatunków i odmian drzew oraz krzewów, a także ponad 440 taksonów roślin zielnych,
• Dział kolekcji roślin ozdobnych – zajmujący 2,1 ha, położony w południowo-zachodniej części Ogrodu, gdzie można zobaczyć bogate zbiory róż, różaneczników, a także drzew i krzewów iglastych,
• Dział zieleni parkowej – rozciągający się na powierzchni 9 ha, ulokowany w centralnej części Ogrodu,
• Dział flory polskiej – obszar o powierzchni 9,2 ha, znajdujący się w północno-zachodniej części Ogrodu, na miejscu dawnych szkółek miejskich,
• Dział roślin leczniczych i przemysłowych – najstarszy z działów, demonstrujący mniej efektowne, lecz wartościowe rośliny, z których produkowane są syropy, ekstrakty oraz różnego rodzaju napary,
• Arboretum – największy dział o powierzchni 18,7 ha, zajmujący południową część Ogrodu, gdzie miłośnicy botaniki mogą odkrywać potężne okazy drzew.

Działalność dydaktyczna i społeczna

Ścieżki dydaktyczne

Od roku 2001 na terenie Ogrodu Botanicznego realizowany jest program, w ramach którego przygotowano tematyczne ścieżki dydaktyczne. Każda z nich ma na celu przybliżenie odwiedzającym różnorodnych aspektów przyrody.

W ramach pierwszej ścieżki, zatytułowanej „Z chwastami za pan brat”, uczestnicy mają okazję poznać rośliny, które często postrzegane są jako chwasty. Wśród nich można znaleźć babkę, glistnik jaskółcze ziele oraz pokrzywę, które są powszechnie występującymi gatunkami roślin.

Kolejną interesującą ścieżką jest „Nasze drzewa liściaste”, która prezentuje rodzime gatunki drzew liściastych. Eksploracja tej ścieżki pozwala na spotkanie z takimi drzewami jak dąb szypułkowy, grab pospolity, wierzba biała, klon zwyczajny, klon jawor, brzoza brodawkowata, olsza szara, buk zwyczajny oraz lipa szerokolistna.

„Skały Ogrodu Botanicznego” to ścieżka geologiczna, która pokazuje różnorodność skał i minerałów obecnych w regionie. Można tu zobaczyć piaskowiec, wapienie, gnejsy, dioryty oraz granitoidy, co czyni tę ścieżkę ciekawym doświadczeniem edukacyjnym.

Ścieżka „Czasoprzestrzeń przyrodnicza” przybliża budowę oraz zasady działania różnych typów zegarów słonecznych. W tym miejscu znajduje się sześć różnych zegarów, w tym zegar kwiatowy, obelisk z analemmą i hiperbolami zodiakalnymi oraz interaktywny zegar. Dzięki nim odwiedzający mogą zobaczyć, jak pory roku i dnia wpływają na świat przyrody.

Na ścieżce „Rośliny aromatyczne” zaprezentowane są wybrane gatunki roślin znanych ze swoich aromatycznych właściwości. Rosną tu między innymi lawenda, szałwia, oregano, tymianek oraz rozmaryn, a także przedstawiane są ich zastosowanie oraz ciekawe fakty.

Ostatnia ścieżka, „Rośliny cieniolubne”, pokazuje gatunki roślin, które doskonale rozwijają się w półcieniu, takie jak funkie.

Dyrektorzy i kierownicy Łódzkiego Ogrodu Botanicznego

W Łódzkim Ogrodzie Botanicznym można spotkać wielu wybitnych specjalistów, którzy przyczynili się do jego rozwoju. Na szczególną uwagę zasługuje Jan Muszyński, który pełnił funkcję kierownika Zakładu Farmakognozji i Upraw Roślin Leczniczych.

Wśród innych osób, które miały wpływ na działalność ogrodu, znajduje się Zofia Filarska. Warto również wspomnieć o Janinie Krzemińskiej-Fredzie, która kierowała ogrodem w okresie od 1 stycznia 1970 roku do 31 marca 2008 roku. Jej wyniki i osiągnięcia znacząco wpłynęły na wizerunek i funkcjonowanie tego miejsca.

Po zakończeniu kadencji Janiny Krzemińskiej-Fredy, stanowisko dyrektora objęła Dorota Mańkowska, która kontynuuje prace nad rozwojem ogrodu, starając się wprowadzać nowe inicjatywy oraz ulepszenia.

---

Oceń: Łódzki Ogród Botaniczny

---