Palmiarnia Łódzka

---

Historia

W drugiej połowie XIX wieku, kiedy Łódź przeżywała intensywny rozwój przemysłowy, otwierano nie tylko fabryki włókiennicze, ale również pałace dla fabrykantów oraz ogrody roślin tropikalnych. Okres kryzysu gospodarczego lat 20. XX wieku spowodował, że wiele oranżerii zostało zlikwidowanych, a ich cenne rośliny trafiły do miejskich szklarni. Część z tych zbiorów pochodziła z czasów I wojny światowej, kiedy to uciekający z Łodzi carscy urzędnicy pozostawili je za sobą.

Z biegiem lat powiększające się kolekcje roślin zaczęły przekraczać możliwości szklarnianych przestrzeni. W odpowiedzi na ten problem, w 1955 roku zdecydowano się na przekształcenie budynku dawnej stołówki zlokalizowanej w Parku Źródliska. W ramach tego przedsięwzięcia podniesiono dach oraz głęboko osadzono donice z najwyższymi roślinami w gruncie. Po zakończeniu remontu, w dniu 1 września 1956 roku, palmiarnia została otwarta dla publiczności.

W 1970 roku przeprowadzono kolejną modernizację, której celem było ponowne podwyższenie dachu w związku z dynamicznie rosnącymi roślinami, które zaczynały napierać na jego powierzchnię. W tym okresie również wykonano przeszkloną górną kondygnację budynku.

Ostatni remont miał miejsce w latach 1999–2003. Inicjatywa jego przeprowadzenia wyszła od Wydziału Ochrony Środowiska oraz łódzkich przyrodników, a także dyrekcji Łódzkiego Ogrodu Botanicznego, który współtworzy z palmiarnią odrębną jednostkę. Prace te były konieczne z uwagi na zły stan techniczny budowli. Starą konstrukcję obudowano nową, przeszkloną, stalową strukturą, w której zamontowano po raz pierwszy w Polsce tzw. zintegrowaną ścianę grzewczą – innowacyjny system, łączący instalację grzewczą z warstwą osłonową. Projekt stworzyli Przemysław Cymerman oraz Jacek Dynarek z zespołem Galbeksu, a dostawcą kurtyny była niemiecka firma Gartner. Po zakończeniu tych prac rozebrano stare mury, aby umożliwić zachowanie najstarszych roślin, które były głęboko zakorzenione w ziemi. Koszt całkowity tej budowy wyniósł aż 31,6 mln zł.

Nowoczesny obiekt nie tylko poprawił warunki dla roślin, ale także znacznie podniósł komfort zwiedzania. Na terenie palmiarni wytyczono alejki wyłożone kostką, z których jedna prowadzi przez malowniczy mostek. Oprócz tego powstały przyjemne zatoczki z ławkami dla odwiedzających oraz efektownie zaaranżowane oczka wodne, strumień i grota utworzona z oryginalnych tufów wulkanicznych. Umożliwiono również prowadzenie zajęć edukacyjnych w dedykowanej sali dydaktycznej. Goście mogą odpocząć w przestronnym hallu oraz zrelaksować się w kawiarence na piętrze, z pięknym widokiem na kolekcję roślin śródziemnomorskich. Na terenie palmiarni znajdują się także akwaria z rybami a w kwiaciarni można nabyć egzotyczne rośliny.

21 marca 2013 roku, w pierwszy dzień kalendarzowej wiosny, przed wejściem do Palmiarni miało miejsce uroczyste odsłonięcie pomnika Wróbelka Ćwirka, który jest już siódmą rzeźbą stworzoną w ramach projektu Łódź Bajkowa.

Rośliny

Palmiarnia została starannie podzielona na trzy odrębne sekcje: pawilon śródziemnomorski, tropikalny oraz przestrzeń dedykowaną kaktusom. Każda z tych stref charakteryzuje się innymi warunkami klimatycznymi, którymi zarządza komputer. To zaawansowane rozwiązanie technologiczne automatycznie steruje nawet otwieraniem i zamykaniem okien, co zapewnia optymalne warunki dla roślin.

Przed każdym pomieszczeniem znajduje się elektroniczna tablica, na której można sprawdzić aktualną temperaturę i wilgotność powietrza w następnej części obiektu.

W pawilonie, który odwzorowuje klimat śródziemnomorski, można podziwiać ponad 130-letnie palmy, a także cytrusy, wawrzyny, rozmaryny, laury, laurowiśnie, gardenie, mirty, araukarie oraz lawendy. W drugiej sekcji znajdują się rośliny tropikalne, w tym bromelie, liany, palmy kokosowe, pandany, figowce, filodendrony, a także duża kolekcja storczyków i paproci.

Ostatnia część palmiarni skrywa bogaty zbiór roślin pustynnych, takich jak kaktusy i inne sukulenty, w tym kilkumetrowe opuncje, aloesy, pałczaki, kliwie, kalle oraz sansewierie.

W palmiarni uprawiana jest imponująca liczba około 4,5 tysiąca okazów roślin, które należą do ponad 1100 taksonów, reprezentujących 65 rodzin botanicznych. Wśród nich znajdują się:

• kaktusowate,
• wilczomleczowate,
• gruboszowate,
• begoniowate,
• obrazkowate (gatunki z rodzaju filodendron i anturium),
• marantowate,
• pieprzowate (w tym 45 taksonów z rodzaju peperomia),
• storczykowate (ponad 300 taksonów),
• paprotniki (42 gatunki).

Kolekcja palm liczy 18 gatunków, z których niektóre osiągają wysokość aż 18 m. Wiek najsłynniejszych sagowców oceniany jest na około 90 lat.

Ogródek dydaktyczny

W drugiej połowie września 2006 roku otwarto dla publiczności ogródek dydaktyczny, usytuowany tuż obok palmiarni. Jego charakter znacznie przypomina ogród angielski. Na obszarze o powierzchni 3,5 tys. m² znajdują się m.in. sekwoje, metasekwoje, a także dawidia chińska, znana potocznie jako drzewo chusteczkowe. Można tam również spotkać kryptomerię japońską, unikalne odmiany sosen oraz świerków, a także miłorzęby dwuklapowe. Dodatkowo, w ogródku zgromadzono kolekcję wrzosów, wrzośców, rododendronów i azalii.

Ogródek dydaktyczny ma swoją historię, która sięga lat 20. XX wieku, kiedy to zlokalizowany był w Parku Źródliska. Początkowo znajdował się w gestii wydziału oświaty łódzkiego magistratu, a później został przekazany Uniwersytetowi Łódzkiemu. W 2005 roku nastąpił jego transfer do Łódzkiego Ogrodu Botanicznego. W trakcie prac renowacyjnych zmodyfikowano układ alejek, a także wybudowano fontannę, altankę oraz umieszczono zabytkowe latarnie, co znacznie podniosło estetykę tego miejsca.

Ogródek dydaktyczny jest dostępny wyłącznie dla odwiedzających palmiarnię, a wejście do niego prowadzi przez pawilon, gdzie prezentowane są twardolistne rośliny.

---

Oceń: Palmiarnia Łódzka

---