Widzewska Galeria Ekslibrisu w Łodzi

---

Historia wystaw

Od 1990 roku Widzewska Galeria Ekslibrisu w Łodzi gościła wiele interesujących wystaw, które ukazywały różnorodność ekslibrisów. Wśród nich wyróżniamy: „Podbój kosmosu na ekslibrisach w 33 rocznicę startu pierwszego sputnika 4 października 1957–1990”, „Orły na ekslibrisach 11 listopada 1990 z okazji Święta Niepodległości” czy ekslibrisy Andrzeja Kota.

W 1991 roku odbyły się takie wystawy jak: „Ekslibrisy numizmatyczne z kolekcji Stanisława Bulkiewicza”, „Kobieta na ekslibrisach” z pracami Stanisława Bulkiewicza, Wojciecha Cieślaka, Henryka Górskiego oraz M. Z. Wojalskiego z wystawą autorską Wojciecha Cieślaka. Warto wspomnieć o „Ekslibrisy dzieci i dla dzieci” oraz „Łódzkie ekslibrisy,” które powstały dzięki współpracy z wyżej wymienionymi twórcami.

Rok 1992 przyniósł wystawę „Wystawa autorska Bogusława Szczepańczyka”, „Motywy kwiatowe na ekslibrisach”, „Ekslibris familijny” oraz „Motywy łódzkie na ekslibrisach”, która była częścią Światowego Spotkania Łodzian. Dodatkowo, na wystawie zaprezentowano „Ekslibrisy typograficzne Tadeusza Wacława Budynkiewicza z Lublina.

W 1993 roku Galeria zorganizowała „Ekslibrisy kolejowe” z kolekcji Wojciecha Cieślaka oraz „Ekslibrisy dla Ew” z okazji Dnia Kobiet, który został otwarty 12 marca 1993 roku. A kolejno „Ekslibrisy Jana Tadeusza Czecha” oraz „Ekslibrisy Zbigniewa Dolatowskiego” zostały również wystawione w tamtym czasie.

W 1994 roku uwagę przykuły „Ekslibrisy Leszka Frey Witkowskiego”, „Ekslibrisy japońskie z kolekcji Masakatsu Yoshida”, oraz „Ekslibrisy Juliusza Szczęsnego Batury”. Tematyka wystaw wyróżniała także ekslibrisy bibliotek publicznych.

„Ekslibrisy przyrodnicze”, „Ekslibrisy medyczne” oraz „Ekslibris krajoznawczy” stały się widoczne w 1995 roku, zaś w kolejnym roku, 1996, zorganizowano wystawę „Ekslibrisy Kazimierza Zbigniewa Łońskiego”. Dodatkowo, „Architektura Łodzi i innych miast na ekslibrisach” oraz wystawa „Ekslibrisy dzieci” przyciągnęły uwagę ogólnopolskiego konkursu.

W latach 1997 i 1998 tematyka muzyki oraz motywy związane z samochodami, a także zabytki Łodzi znalazły swoje miejsce w Galerii. Wystawia „Ekslibrisy i małe formy grafiki Heleny Sawickiej” oraz ekslibrisy przedstawiające pisarzy i poetów na początku lat 2000 spotkały się z dużym zainteresowaniem.

Jubileuszowe wystawy, takie jak „Diabeł na ekslibrisach” w 2005 roku, czy „500-lecie polskiego ekslibrisu” w 2016 roku, a także uczczenie twórczości Hanny Zdanowskiej, Prezydent miasta Łodzi poprzez wystawy „Gosia Seweryn: Ekslibrisy i grafika” czy „Człowiek Ziemia Kosmos” wkrótce przyciągnęły rzesze miłośników sztuk graficznych.

Ponadto, w Galerii zorganizowane były wystawy, które dotyczyły postaci ważnych dla kultury polskiej, w tym Aleksandra Tansmana, Tadeusza Kotarbińskiego, a także znakomitych polskich generałów jak Kazimierz Pułaski.

W ciągu tych lat Galeria nie tylko przyciągała artystów i kolekcjonerów, lecz również miłośników ekslibrisów, podczas otwarć wystaw spotykając się ze znanymi osobistościami, którzy przyczynili się do jej rozwoju, jak Jan Mela, Bohdan Kieszkowski oraz wielu innych.

Obecnie Galeria przyciąga licznych widzów, a także uczniów z łódzkich szkół. Marcela Szytenchelma i jego zespół starają się promować sztukę ekslibrisu w każdym możliwym aspekcie, co przyczynia się do jej wyróżnienia w przestrzeni kulturalnej Łodzi.

Galeria w mediach

Wiesław Pierzchała w publikacji zamieszczonej w „Dzienniku Łódzkim” dnia 27 października 2000 roku poświęcił szczególną uwagę Galerii Ekslibrisu, pisząc o magicznych aspektach ekslibrisów. Artykuł ten, zajmujący całą stronę 18, zawierał poza tekstem portret Mirosława Zbigniewa Wojalskiego, twórcy Galerii, oraz reprodukcje prac takich artystów jak Ryszard Bandosz, Juliusz Szczęsny Batura, Bogusław Szczepańczyk, Teofil Jóźwiak oraz Krzysztof Kmieć. W ciągu kolejnych lat Galeria była tematem licznych artykułów w prasie łódzkiej, w tym w „Gazecie Łódzkiej”, gdzie Monika Wasilewska pisała o „Niebanalnych podpisach na książkach” (14 października 2006 r.), jak również Monika Pietras w „Gazecie Lokalnej Widzew”, która relacjonowała o fizyku z książkami (nr 2, grudzień 2006 r.).

Warto wspomnieć o artykule Moniki Wasilewskiej zatytułowanym „Ekslibrisy z kraju Muminków”, opublikowanym w „Gazecie Wyborczej” (dodatek „Co jest grane”) z dnia 5 stycznia 2007 roku, oraz notkach Anny Pawłowskiej dotyczących sztuki wystawowej, które ukazały się w dodatku „Kocham Łódź” z 29 lipca 2011 roku. Miesięcznik „Kalejdoskop” regularnie informuje o wystawach w Galerii, z chwilowymi przerwami w publikacjach od stycznia do sierpnia 2014 roku.

Wyróżniający się w sprawozdaniach dotyczących Galerii był również Stanisław Bulkiewicz, redaktor, który przez długi czas zamieszczał informacje o ekslibrisie w swojej cotygodniowej rubryce „Bazar Zbieraczy” w „Express Ilustrowany”. 7 grudnia 2017 roku w „Dzienniku Łódzkim” ukazał się artykuł Anny Gronczewskiej pt. „Pięćset lat polskich ekslibrisów”, w którym omawiano pierwsze polskie ekslibrisy oraz rocznice związane z ich historią. W artykule znalazły się również odwołania do wystaw, które odbyły się w Miejskiej Galerii Sztuki oraz w Widzewskiej Galerii Ekslibrisu przy ul. M. Gorkiego 16.

Podczas wystaw zaprezentowano ekslibrisy dotyczące Łodzi, w tym prace Kazimierza Zbigniewa Łońskiego, który stworzył setki ekslibrisów praktycznie zainspirowanych łódzkimi zabytkami. Zmieniające się czasy nie zdołały jednak ukrócić tej sztuki; ekslibrisy są wciąż tworzone i stanowią inspirację oraz temat dyskusji w kręgach naukowych.

W kontekście międzynarodowym, 15 listopada 2017 roku w Uniwersytecie Pedagogicznym im. Komisji Edukacji Narodowej odbyła się konferencja poświęcona ekslibrisom, na której Mirosław Zbigniew Wojalski zaprezentował referat „27 lat Widzewskiej Galerii Ekslibrisu z Łodzi”. Podkreślono również ukazanie się pierwszego znaczka pocztowego o tematyce ekslibrisowej, dostępnego do nabycia od września 2018 roku. Na znaczku znajduje się wizerunek pierwszego polskiego ekslibrisu oraz jego reprodukcja z 1517 roku, a kolekcja ta nosi tytuł „Polski ekslibris”.

17 września 2018 roku Galeria otrzymała prestiżową odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, co stanowi wyraz uznania dla jej osiągnięć oraz wkładu w rozwój kultury.

---

Oceń: Widzewska Galeria Ekslibrisu w Łodzi

---