Zajezdnia Muzealna Brus

---

Historia

Historia Zajezdni Muzealnej w Brusie sięga 17 grudnia 1910 roku, kiedy to nawiązano połączenie z Konstantynowem Łódzkim. W tym dniu Łódzkie Wąskotorowe Elektryczne Koleje Dojazdowe uruchomiły zajezdnię, której kompleks był usytuowany w gminie Brus, w okolicach Łodzi. Na terenie zajezdni zbudowano halę postojowo-remontową, która zawierała pięć kanałów, a także budynki mieszkalne, biurowe, magazynowe, kuźnię oraz halę maszyn służącą do zasilania linii tramwajowej energią elektryczną.

Warto podkreślić, że hala postojowa, która powstała, była jednym z pierwszych obiektów w Łodzi wykonanych w technice żelbetowej. Rok 1918 przyniósł rozbudowę jednego z budynków mieszkalnych. Dziesięć lat później natomiast zmodernizowano podstację i wydłużono halę postojową, a drewniane słupy trakcyjne zastąpiono nowoczesnymi, kratownicowymi konstrukcjami. Kolejne przekształcenia w układzie przestrzennym zajezdni miały miejsce na przełomie lat 60. i 70. XX wieku, kiedy to podwyższono budynek administracyjny oraz rozbudowano torowisko.

W chwili inauguracji zajezdni do eksploatacji skierowano wagony typu GE58, znane jako „berlinki”, oraz nieco nowsze doczepy GE i U104, które służyły przez następne 50 lat. W latach 50. XX wieku do Brus trafiły dwa wagony Lilpop III z 1939 roku oraz jeden wagon Herbrand GE58, który również powstał w 1910 roku. W latach 1959-1961 przeprowadzono gruntowną wymianę taboru na nowy, wprowadzając do użytku zastępującą serię 5N, która była użytkowana aż do 1991 roku.

W międzyczasie, w 1990 roku, na zajezdnię trafiło osiem używanych wagonów GT6 z niemieckiego Bielefeld oraz przegubowce typu 803N z Chocianowic, które obsługiwały linie do momentu zakończenia przewozów przez zajezdnię. Kluczowym momentem w historii zajezdni miało miejsce 1 kwietnia 1994 roku, gdy powołano spółkę Tramwaje Podmiejskie Sp. z o.o., która zarządzała zajezdnią przez następne 18 lat. W tym czasie, tabor składał się głównie z wagonów GT6 i 803N, które były jednymi z najstarszych pojazdów w łódzkiej sieci tramwajowej. W 2010 roku rozpoczęto sprowadzanie z Grudziądza wagonów serii GT6. Ostateczne zakończenie pracy przewozowej zajezdni miało miejsce 31 marca 2012 roku, gdy MPK Łódź przejęło obsługę linii 43.

Rok 2012 przyniósł nowe perspektywy dla zajezdni. W styczniu tego roku na ręce Hanny Zdanowskiej złożono list intencyjny, który miał na celu przekształcenie zajezdni na cele muzealne. Pod pismem tym podpisali się przedstawiciele Klubu Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji RP, a także senator Ryszard Bonisławski. Oczekiwania i plany dotyczące przyszłości zajezdni były na bieżąco omawiane z urzędnikami, a w grudniu 2012 roku pani prezydent publicznie zadeklarowała utworzenie tej placówki.

Na przełomie kwietnia i maja 2013 roku do Brus dotarły pierwsze historyczne tramwaje i autobusy, a w lipcu zajezdnia została po raz pierwszy udostępniona dla zwiedzających, co oznaczało nowy rozdział w jej długiej historii.

Ekspozycje muzealne

Na obszarze zajezdni można znaleźć różnorodne ekspozycje muzealne, które obejmują zarówno wnętrza, jak i przestrzenie na zewnątrz. Ekspozycje wewnętrzne usytuowane są w historycznym budynku administracyjnym, który dodaje unikalnego uroku całemu miejscu.

Oprócz tego, na zewnątrz, umiejscowiona jest wystawa wagonów tramwajowych oraz autobusów, które przez lata służyły mieszkańcom Łodzi w ramach publicznego transportu. Te pojazdy stanowią cenny element historii miejskiego transportu, a ich prezentacja pozwala zwiedzającym lepiej zrozumieć rozwój komunikacji w regionie.

Zajezdnia jest otwarta dla wszystkich chętnych od lutego do listopada. Jest to znakomita okazja, aby na własne oczy zobaczyć te wyjątkowe eksponaty.

W szczególności warto zwrócić uwagę na dni otwarte, które są organizowane przez KMST w Łodzi. W tym czasie wstęp na teren zajezdni jest bezpłatny.

---

Oceń: Zajezdnia Muzealna Brus

---