Ner


Ner to wspaniała rzeka znajdująca się w centralnej Polsce, przepływająca przez regiony województwa łódzkiego oraz wielkopolskiego. Charakteryzuje się ona malowniczym przebiegiem na Wysoczyźnie Łaskiej oraz w Kotlinie Kolskiej, a jej długość wynosi 134 km.

W dolnym odcinku rzeka płynie przez obszar pradoliny, gdzie dawniej znajdowały się tereny o podmokłym dnie doliny. Obecnie te miejsca są uregulowane i wykorzystywane jako łąki, co przyczyniło się do zmiany i adaptacji tego naturalnego ekosystemu. Maksymalne wahania stanów wody w dolnym biegu Nar osiągają wartość 3,5 metra.

Warto zaznaczyć, że istnieją różne teorie dotyczące pochodzenia nazwy rzeki. Zgodnie z niektórymi badaniami, jej etymologia może sięgać prabałtosłowiańskiego rdzenia *nur / *nyr, co oznacza „mokry” lub „wilgotny”. Istnieje także hipoteza, która łączy tę nazwę z plemieniem Neurów, wspomnianym przez Herodota.

Ner w Łodzi

Ner jest najszerszą rzeką, która przebiega przez Łódź. W obrębie miasta można ją zaobserwować w dwóch głównych odcinkach. Pierwszy odcinek ma długość około 11 km i rozciąga się w południowo-wschodniej części Łodzi. Rozpoczyna się on od pierwotnych źródeł w dawnych Nery, w rejonie Mileszek, przy ulicy Pomorskiej. Rzeka ta kontynuuje swój bieg ulicą Rokicińską, wzdłuż której widoczne są rowy, będące pozostałością po dawnych korytach rzeki. Na otwartym odcinku Ner pojawia się w Hucie Szklanej, przy ulicy Kolumny, przepływa przez ulicę Gościniec i opuszcza miasto w pobliżu Giemzowa. Następnie kieruje się przez obszary gminy Brójce oraz Rzgów.

Drugi odcinek rzeki, o długości 11,5 km, zlokalizowany jest w zachodniej części Łodzi. Ner wkracza do miasta w parku im. 1 Maja, gdzie przecina ulicę Zastawną. Z tego miejsca kontynuuje swój bieg południowym obrzeżem miasta, przepływając przez obszary takie jak Ruda Pabianicka, Chocianowice, Charzew, Łaskowice oraz Lublinek. Rzeka opuszcza Łódź w okolicach ulicy Biwakowej, kierując się dalej do Konstantynowa, a następnie w stronę Poddębic, Dąbia, aż w końcu uchodzi do Warty w pobliżu wsi Majdany.

Dorzecze

Obszar Łodzi jest domem dla cieku wodnego Ner, który ma wiele bocznych dopływów. Pośród nich wyróżniają się jego prawy dopływ Jasień, a także lewostronne cieki jak Gadkę i Dobrzynkę. Warto również zwrócić uwagę na rzeki, które wpadają do Neru po jego opuszczeniu Łodzi, a mianowicie Łódka oraz Jasieniec, które zasilają jego wody w okolicach Konstantynowa.

Należy podkreślić, że na granicy Łodzi i gminy Pabianice do Neru wpływają praktycznie wszystkie ścieki pochodzące z Łodzi. Dotychczasowych metod oczyszczania, które koncentrowały się głównie na usuwaniu grubszych zanieczyszczeń przy pomocy systemu krat, już nie stosuje się. W roku 2000 nastąpił znaczący postęp dzięki uruchomieniu Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi, która efektywnie oczyszcza wszystkie ścieki, dzięki czemu stan jakości wody rzeki uległ znaczącej poprawie.

Według prognoz, przyszłość Neru zapowiada się jeszcze lepiej po wprowadzeniu wszystkich zaplanowanych urządzeń technologicznych. Istnieje nadzieja, że rzeka będzie miała przynajmniej III klasę czystości, co z kolei stworzy odpowiednie warunki do życia biologicznego w wodach tego cieku.

Pomijając już wcześniej wymienione dopływy, warto również nadmienić inne mniejsze cieki, które zasilają Ner. Należą do nich Zalewka, Bełdówka, Pisia (ujście w Małyniu), Pisia (ujście poniżej Bałdrzychowa) oraz Gnida.

Znaczenie gospodarcze

W roku 1843 Ludwik Geyer, podróżując po dolinie Jasienia, dostrzegł potencjał gospodarczy tego regionu, docierając do Neru. Mimo początkowych nadziei, jego ocena okazała się mylna, co skutkowało sprzedażą gruntu w 1865 roku braciom Loevenberg. Na tychże terenach, Artur Mejster zrealizował w 1874 roku ambitny projekt budowy farbiarni oraz wykańczalni tkanin jedwabnych, która do dziś znana jest jako „Pierwsza”.

Właściwą stawę do rozwoju tej okolicy wniósł przedsiębiorczy Stefański, który nabył bogate stawy oraz łąki usytuowane w lesie nad Nerem. Otwarcie restauracji oraz wypożyczalni łódek przyniosło nowe życie regionowi. Stawy Stefańskiego o powierzchni 11,5 ha, stały się znaczącą atrakcją dla mieszkańców Łodzi, przyczyniając się do przekształcenia Rudej Pabianickiej w letniskowo-rekreacyjne zaplecze miasta.

W latach 60. XX wieku, pojawił się plan na budowę zbiornika wodnego o imponującej powierzchni 225 ha w obrębie Neru, w okolicy planowanego lotniska Lublinek. Nowy zbiornik, nazywany Charzewskim, miałby być aż dwudziestokrotnie większy od Stawów Stefańskiego, umożliwiając zaspokojenie rekreacyjnych potrzeb wielu łodzian.

Miasta przez które przepływa Ner

Rzeka Ner jest niezwykle istotnym ciekiem wodnym w Polsce, który przepływa przez różnorodne tereny i miejscowości. Wśród miast, przez które ta malownicza rzeka się wije, znajdują się między innymi:

  • rzgów,
  • łódź,
  • konstantynów łódzki,
  • lutomiersk,
  • poddębice,
  • dąbie.

Przypisy

  1. Ner w serwisie rzekipolski.info.
  2. Ryszard Bonisławski. Rzeka Ner. „Z biegiem łódzkich rzek”, 2008 r.
  3. a b c Ner, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 18.11.2018 r.]
  4. Witold Mańczak, Praojczyzna Słowian, Warszawa 1981 r., s. 18.

Oceń: Ner

Średnia ocena:4.52 Liczba ocen:6