Anna Lanota, znana również jako Chana Rottenberg, była wybitną postacią w polskim edukacji i dziennikarstwie. Urodziła się 11 stycznia 1915 roku w Łodzi, gdzie spędziła swoje wczesne lata.
Jej życie zakończyło się 12 lipca 2008 roku w Warszawie, jednak wpływ, jaki wywarła na społeczność, pozostaje niezatarte.
Lanota była nie tylko nauczycielką, ale także dziennikarką, co pozwoliło jej na dzielenie się wiedzą oraz wartościami z szerokim gronem odbiorców.
Życiorys
Anna Lanota przyszła na świat w Łodzi w żydowskiej rodzinie, będąc dzieckiem Szlomy (Stanisław, 1888-1942) oraz Jehudit, z domu Pilicer (1888-1942). W 1937 roku ukończyła studia na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Przed rokiem 1939 pracowała jako nauczycielka w Towarzystwie Opieki nad Sierotami Żydowskimi „Centos” w Otwocku.
W latach 1939–1941 Anna pełniła funkcję wychowawczyni w domu dziecka, który mieścił się we Lwowie. Od 1941 roku przebywała w Warszawie, gdzie aktywnie uczestniczyła w ruchu komunistycznym. W tym okresie zaangażowała się w akcje związane z drukiem oraz dystrybucją pisma „Głos Warszawy”. Służyła w Armii Ludowej, odznaczając się w stopniu podporucznika i uczestnicząc w powstaniu warszawskim. Była również kierownikiem koła instruktorek w Wydziale Żeńskich Jednostek Wojskowych Sztabu Głównego AL.
Warszawę opuściła 2 września 1944 roku, będąc w ciąży. Jej mąż, Edward Lanota, zginął tragicznie 26 sierpnia 1944 roku, podczas bombardowania kamienicy przy ul. Freta 16, w której przebywało część sztabu Armii Ludowej.
Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęła pracę w piśmie „Głos Ludu”, a następnie dołączyła do Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” oraz „Sztandaru Ludu”. W 1948 roku objęła stanowisko redaktor naczelnej nowego czasopisma „Przyjaciółka”, które prowadziła aż do roku 1960. W okresie od 1960 do 1975 roku była związana z pismem „Wiedza i Życie”. Po tym czasie przeszła na emeryturę.
Anna Lanota spoczywa na cmentarzu żydowskim ulicy Okopowej, pozostawiając niezatarte ślady w historii polskiej literatury oraz działalności społecznej.
Życie prywatne
Anna Lanota, w swoim życiu prywatnym, była żoną Edwarda Lanota, który żył w latach 1905-1944. Para doczekała się córki, Małgorzaty, która przyszła na świat w 1945 roku.
Publikacje
W dorobku literackim Anny Lanoty znajduje się szereg wyjątkowych publikacji, które przynoszą cenne informacje oraz refleksje. Oto niektóre z jej autorstwa:
- Tarcza i miecz,
- Droga przez las (1951),
- Chłopiec i dziewczyna (1953),
- Starzy i młodzi (1955),
- Wypisy z literatury pięknej dla kół studiowania historii ruchu robotniczego (1955),
- Słowo do rodziców o wychowaniu seksualnym (1960-1962),
- Pomagamy w wyborze zawodu (1963-1969, współautorki: Danuta Barzach, Janina Bierzwińska),
- Rodzicom ku uwadze. Rozmowy o wychowaniu (1964-1966, współautorka: Danuta Barzach),
- Miejskie warstwy pośrednie we współczesnym społeczeństwie kapitalistycznym (1964, tłumaczenie, autor: Anušavan Agafonovič Arzumanân),
- Zdasz maturę i co dalej? Rozważ, zastanów się, dobrze wybierz (1967),
- Skąd się biorą dzieci? Poradnik dla rodziców i nauczycieli przedszkoli (1978, współautorka: Ida Merżan),
- „Orleniem” na koniec świata (1982).
Każda z tych prac przyczynia się do lepszego zrozumienia wielu aspektów życia społecznego oraz wychowawczego, a także podejmuje ważne tematy dotyczące młodzieży i rodziny.
Odznaczenia
Anna Lanota, w swojej karierze, otrzymała liczne odznaczenia, które podkreślają jej osiągnięcia oraz zaangażowanie w pracę zawodową i społeczną.
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1955, przyznany za zasługi w dziedzinie prasy i dziennikarstwa),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1952, na wniosek Zarządu Głównego Ligi Kobiet, za wybitne zasługi w pracy zawodowej i społecznej),
- Złoty Krzyż Zasługi (1949, przyznany również na wniosek Zarządu Głównego Ligi Kobiet za wkład w działalność społeczną i zawodową).
Przypisy
- Przyjaciółka – pierwszy rocznik. bufetprl.com, 15.09.2013 r. [dostęp 08.03.2018 r.]
- Anna Lanota. cemetery.jewish.org.pl. [dostęp 10.03.2018 r.]
- Anna Lanota. nekrologi-baza.pl. [dostęp 08.03.2018 r.]
- Małgorzata Hajdo. Wizerunek kobiety jako matki, pracownika i działaczki społecznej prezentowany na łamach prasy kobiecej w latach 1948-1956. „Dzieje Najnowsze”. Nr 38/3, s. 1, 2006.
- Antoni Przygoński Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, wyd. Warszawa 2008, s. 347.
- Słownik dziennikarstwa Lubelszczyzny.
- a b c d e Elżbieta Ciborska Leksykon polskiego dziennikarstwa, wyd. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010, s. 298.
- M.P. z 1955 r. nr 95, poz. 1219.
- M.P. z 1952 r. nr 28, poz. 403.
- M.P. z 1949 r. nr 18, poz. 229.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stefan Pągowski | Magdalena Przybysz-Stawska | Ewa Marynowicz-Hetka | Grażyna Pomian | Idaliana Kaczor | Franciszka Baumgarten | Mieczysław Wroński (chemik) | Teresa Kukołowicz | Sławosz Uznański | Mirosław Cygański | Marek Janiak | Ewa Ziegler-Brodnicka | Aharon Kacir | Paweł Starosta | Krzysztof Kwiatkowski (pedagog) | Jadwiga Czarnecka | Alicja Szymczak | Józef Macjon | Halina Augustyniak | Marek SmurzyńskiOceń: Anna Lanota