Czesław Leon Skonka, który przyszedł na świat 11 kwietnia 1931 roku w Łodzi, był wybitną postacią w dziedzinie ekonomii oraz literatury. Jako ekonomista, Skonka wniósł wiele do wiedzy o gospodarce, ale jego dorobek nie ograniczał się jedynie do teorii. Rola, jaką odegrał w popularyzowaniu krainy Pomorza Gdańskiego, czyniąc go obszarem bliskim jego sercu, jest nie do przecenienia.
Połączenie pasji do pisarstwa z zaangażowaniem w działania krajoznawcze sprawiło, że pozostawił po sobie istotny ślad w świadomości społecznej, kształtując tym samym pamięć o regionie, którego był częścią. Zmarł 21 czerwca 2019 roku w Gdańsku, gdzie spędził wiele lat swojego życia, a jego wkład w życie społeczne i kulturalne Pomorza będzie pamiętany przez długie lata.
Życiorys
Czesław Skonka urodził się w 1931 roku w Łodzi, jako syn Stefana i Zofii z domu Palmowskiej. Miał dwoje rodzeństwa, w tym siostrę Krystynę oraz brata Leszka. W czasie II wojny światowej przebywał w wiejskich okolicach, w miejscowościach Brzeziny i Paprotnia, niedaleko Łodzi.
Po zakończeniu wojny, ukończył XIII Liceum Ogólnokształcące dla Pracujących w Łodzi, a maturę zdał w trybie korespondencyjnym w Liceum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu w 1953 roku. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej, w listopadzie tego samego roku, osiedlił się w Gdańsku.
W nowym mieście podejmował różne prace, w tym m.in. zatrudnienie w Gdańsku jako robotnik wStoczni Gdańskiej. Poza tym pełnił rolę instruktora kulturalnego w hotelach robotniczych oraz zajmował się turystyką. Równocześnie podjął studia zaoczne z zakresu ekonomii w Katedrze Geografii Ekonomicznej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie, które zakończył w 1964 roku. W kwietniu 1954 roku został członkiem Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.
Czesław Skonka spędził swoją karierę zawodową w przedsiębiorstwach państwowych, gdzie pełnił m.in. funkcję wicedyrektora Pewexu. Od 1955 roku aktywnie współpracował z prasą, publikując w takich wydaniach jak „Dziennik Bałtycki”, „Kaszëbë”, „Głos Wybrzeża”, „Turyście” oraz „Literach”. Dodatkowo, był korespondentem Warszawskiej Turystycznej Agencji Prasowej. W 1991 roku założył czasopismo „Pieśń skrzydlata”, poświęcone historiom hymnów narodowych.
Oprócz tego, Czesław był twórcą i pierwszym redaktorem (w latach 1958–1966) czasopisma PTTK „Jantarowe Szlaki”. Przez długi czas pełnił rolę prezesa Stowarzyszenia Miłośników Tradycji „Mazurka Dąbrowskiego”, był też współpracownikiem Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie oraz przewodniczącym komisji krajoznawczej Zarządu Wojewódzkiego PTTK w Gdańsku. Na swoim koncie miał liczne odczyty oraz organizację sesji popularnonaukowych zarówno w Polsce, jak i za granicą, m.in. w Dreźnie, Kijowie, Berdyczowie oraz Wiedniu.
Był również inicjatorem i twórcą około 20 izb pamięci narodowej, z których niektóre przekształcono w muzea. Był członkiem Związku Piłsudczyków RP, a także Towarzystwa Pamięci Józefa Piłsudskiego Okręg Gdański. Jego wkład w rzeczywistość narodową został doceniony, otrzymując tytuł ppłk ZP RP w dniu 18 marca 2015 roku.
Zmarł w Gdańsku, a jego pogrzeb odbył się 25 czerwca 2019 roku nacmentarzu Łostowickim (kwatera 136-1-7).
Publikacje
Czesław Skonka to autor licznych publikacji, które zgłębiają historię i kulturę Pomorza. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego znaczących dzieł:
- „Izba Pamięci Wincentego Pola w Gdańsku – Sobieszewie. Kronika dziesięciolecia 1974–1984” (1985),
- „Jan III Sobieski na Pomorzu Gdańskim” (1985),
- „Śladami Wincentego Pola” (1989),
- „Śladami Józefa Piłsudskiego w Gdańsku” (1989),
- „Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu” (1990),
- „Śladami generała Hallera. W 75 lecie zaślubin Polski z morzem” (1995),
- „Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę…” (1996),
- „Na szlakach Błękitnego Generała. W 80-lecie przybycia Błękitnej Armii z Francji do Polski (1919–1999) i zaślubin Polski z morzem (1920–2000)” (2000),
- „Śladami Stefana Żeromskiego na Pomorzu. W 75-lecie śmierci pisarza (1925–2000)” (2001),
- „Śladami Zaślubin Polski z Morzem” (2002),
- „Słownik biograficzny Hallerów i hallerczyków” (2004),
- „Za Gdańsk i brzeg morza…” (2005),
- „Hallerczycy Pomorza i ich potomkowie” (2006),
- „Saga rodu Hallerów” (2008),
- „Pomorskie ślady Marszałka Józefa Piłsudskiego” (2008),
- „Kamieniec. Śladami twórcy „Mazurka Dąbrowskiego” (2008).
Każda z tych publikacji przyczynia się do zachowania dziedzictwa kulturowego regionu oraz upamiętnienia ważnych postaci historycznych.
Ordery i odznaczenia
W ciągu swojej kariery Czesław Skonka otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń oraz medali, które świadczą o jego zasługach i zaangażowaniu w działalność na rzecz kraju oraz kultury. Wśród wyróżnień, które otrzymał, można wymienić szczególnie znaczące:
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (15 lipca 1997),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1980),
- Złoty Krzyż Zasługi (1972),
- Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”,
- Medal Rodła,
- Medal Księcia Mściwoja II (2008),
- Medal Aleksandra Janowskiego,
- Medal Mikołaja Kopernika,
- Medal Konstytucji 3 Maja,
- Medal 300-lecia Akademii Zamojskiej,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”,
- Złota Odznaka „Za opiekę nad zabytkami”,
- Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Morza”,
- Złota Honorowa Odznaka PTTK,
- Złota Odznaka „Zasłużony w pracy PTTK wśród młodzieży” (1988),
- Odznaka honorowa „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Turystyki”,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich”,
- Odznaka „Zasłużony Działacz Frontu Jedności Narodu”,
- Odznaka „Za zasługi dla Gdańska”,
- Złota Odznaka Klubu „Spójnia” Gdańsk.
Odznaczenia te są wyrazem uznania dla jego wysiłków i wpływu na rozwój kultury oraz turystyki w Polsce.
Nagrody i wyróżnienia
Czesław Skonka został uhonorowany wieloma prestiżowymi nagrodami za swoją działalność na rzecz kultury i krajoznawstwa. Oto istotne wyróżnienia, które otrzymał w trakcie swojej kariery:
- nagroda „Ziemi” przyznana za długotrwałe zaangażowanie w promowanie lokalnej kultury oraz istotny wkład w powstanie Muzeum Hymnu Narodowego w 2013 roku,
- nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji 10-lecia czasopisma „Pieśń Skrzydlata” w 2001 roku,
- nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za całokształt jego działalności społeczno-kulturalnej w 2004 roku,
- nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 15-lecia czasopisma „Pieśń Skrzydlata” w 2007 roku,
- nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji 20-lecia czasopisma „Pieśń Skrzydlata” w 2011 roku,
- tytuł Zasłużonego Instruktora Krajoznawstwa uzyskany w 1990 roku,
- tytuł Honorowego Obywatela Miasta Skarszewy.
Jego osiągnięcia i zaangażowanie w życie kulturalne są nieocenione, a przyznane mu nagrody stanowią wyraz uznania dla jego pracy na rzecz społeczności lokalnej.
Przypisy
- a b c d e f Michal WegrzyckiM.W. Olsztyn Michal WegrzyckiM.W., Czesław Leon Skonka – Zasłużony Krajoznawca Województwa Pomorskiego | Kwartalnik TURYSTA - PTTK, 26.02.2024 r. [dostęp 04.10.2024 r.]
- a b c d e SKONKA CZESŁAW, działacz społeczny – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 04.10.2024 r.]
- a b Laureaci medalu księcia Mściwoja II [online], bip.gdansk.pl [dostęp 04.10.2024 r.]
- a b Wyszukiwarka Cmentarze w Gdańsku [online], cmentarze-gdanskie.pl [dostęp 04.10.2024 r.]
- a b Czesław Skonka: Nekrologi [online], nekrologi.net [dostęp 21.03.2022 r.]
- Izba Pamięci Izydora Gulgowskiego w Iwicznie już otwarta [online], kaliska.pl [dostęp 21.03.2022 r.]
- a b c d e Wykład Czesława Skonki [online], gdansk.pl [dostęp 21.03.2022 r.]
- Słowo Powszechne; 1987 /24-26.01.1987/ – Tczewska Biblioteka Wirtualna [online] [dostęp 22.03.2022 r.]
- a b c d e Czesław Skonka [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 21.03.2022 r.]
- CzesławC. Skonka CzesławC., Śladami Józefa Piłsudskiego w Gdańsku, Gdańsk: Gdańska Stoczna Remontowa im. Józefa Piłsudskiego, 1989 [dostęp 21.03.2022 r.]
- CzesławC. Skonka CzesławC., Śladami Józefa Wybickiego na Pomorzu, Gdańsk: Wyd. Pomorskie PTTK, 1990 [dostęp 21.03.2022 r.]
- CzesławC. Skonka CzesławC., „Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę...”: miejsca i zabytki w Polsce związane z Józefem Wybickim i gen. Janem Henrykiem Dąbrowskim: 200-lecie narodzin „Mazurka Dąbrowskiego (1797-1997), Gdańsk: Stowarzyszenie Miłośników Tradycji „Mazurka Dąbrowskiego”, 1996 [dostęp 21.03.2022 r.]
- a b 2019: Wspominamy zasłużonych mieszkańców Pomorza, którzy odeszli od nas w minionym roku… [online], Pomorskie.eu, 01.07.2020 r.
- a b Odszedł Wyjątkowy Człowiek Czesław Skonka [online], Pomorskie.eu, 24.06.2019 r.
- Katalog laureatów Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], bip.gdansk.pl [dostęp 04.10.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Krzysztof Ostaszewski | Theodore Besterman | Jerzy Morka | Jan Jacek Sztaudynger | Ryszard Grząślewicz | Jolanta Malinowska | Małgorzata Dąbrowska | Józef Rynkowski | Danuta Mucha | Anna Ślawska-Waniewska | Marek Adamczewski (projektant) | Stanisław Batawia | Krzysztof Baranowski (historyk) | Feliks Rafał Halpern | Bogusława Elżbieta Urbaniak | Jerzy Znosko | Alicja Strzelczyk-Brąszkiewicz | Tadeusz Szymczak | Krystyna Kowalczyk | Stanisław LiszewskiOceń: Czesław Skonka