Maria Płachecka-Gutowska

Medycyna i zdrowie

Maria Magdalena Płachecka-Gutowska, bardziej znana pod swoimi literackimi pseudonimami „Dźwina” oraz „Mulka”, przyszła na świat 1 sierpnia 1920 roku w Łodzi, a odeszła 14 stycznia 2018 roku w Warszawie. Była niezwykle utalentowaną postacią w polskiej służbie zdrowia – lekarką i pielęgniarką, a także professor nauk medycznych z bogatym dorobkiem w różnych dziedzinach.

Jej specjalizacje obejmowały szeroki wachlarz zagadnień, takich jak: internistyka, immunologia kliniczna, medycyna sportowa, schorzenia krwi i układu krwiotwórczego, a także choroby reumatyczne. Jako wykładowca i profesor Akademii Medycznej w Łodzi, zyskała uznanie jako wybitny nauczyciel oraz badacz. Dodatkowo, była zaangażowana w prace naukowe w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie.

Maria Płachecka-Gutowska była również zaangażowana społecznie. Jako członkini Związku Walki Zbrojnej, harcerka i powstaniec warszawski, pełniła rolę sanitariuszki w Armii Krajowej, a później awansowała na stopień podporucznika w Wojska Polskiego. W trakcie swoich działań w czasie II wojny światowej, niezwykle odważnie leczyła rannych, w tym uczestników bitwy nad Bzurą oraz członków Związku Literatów Polskich i Związku Kompozytorów Polskich.

Życiorys

Maria Płachecka-Gutowska była córką Witolda Płacheckiego i Anieli Gadomskiej. Jej rodzina obejmowała także brat Jana oraz siostrę Hannę. W swojej edukacji rozpoczęła naukę w Państwowym Gimnazjum Żeńskim im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi, które obecnie nosi nazwę IV Liceum Ogólnokształcące. Następnie przeniosła się do Żyrardowa, gdzie ukończyła gimnazjum im. Adama Skwarczyńskiego. W 1938 roku uzyskała świadectwo dojrzałości.

W późniejszych latach Maria kształciła się na kilku wyższych uczelniach, w tym na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytecie Ziem Zachodnich, a także na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego. Równocześnie uczęszczała do Warszawskiej Szkoły Pielęgniarek.

W czasie II wojny światowej podejmowała pracę w szpitalu w Żyrardowie. Jej działalność konspiracyjna rozpoczęła się w 1941 roku. W ramach tej działalności, Maria miała za zadanie ustalenie ilości oraz rodzaju sprzętu medycznego produkowanego przez okupantów w Miejskich Zakładach Sanitarnych w Warszawie. Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego, zdołała zdać egzamin z fizjologii, co otworzyło przed nią możliwość współpracy z profesorem Julianem Walawskim w Katedrze i Zakładzie Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Podczas powstania warszawskiego, Maria pracowała w punkcie sanitarnym przy ulicy Wspólnej, a także asystowała przy operacjach wykonywanych przez Eugeniusza Zarzyckiego w Szpitalu Polowym zlokalizowanym przy ulicy Przemysłowej. W wyniku ataków niemieckich, kilka dni po tym incydencie, szpital został przeniesiony na ulicę Czerniakowską.

Po upadku Czerniakowa, Maria została deportowana do obozu przejściowego w Pruszkowie, z którego udało jej się później uciec. Po zakończeniu wojny kontynuowała pracę jako pielęgniarka, a także powróciła do kariery naukowej, obroniła doktorat w 1964 roku oraz wyjechała na roczne stypendium do Paryża.

W 1990 roku otrzymała tytuł profesora nauk medycznych. W 2010 roku przeprowadzono z nią wywiad, który jest zachowany w formie tekstowej jako część Archiwum Historii Mówionej w Muzeum Powstania Warszawskiego.

Maria Płachecka-Gutowska zmarła 14 stycznia 2018 roku w Warszawie, a jej ciało zostało złożone w grobie rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 42H-1-7).

Odznaczenia i wyróżnienia

Maria Płachecka-Gutowska otrzymała liczne odznaczenia, które są świadectwem jej zaangażowania i zasług. Wśród wyróżnień, które zdobyła, znajdują się:

  • medal Wojska,
  • warszawski Krzyż Powstańczy,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • medal 40-lecia Polski Ludowej,
  • Krzyż Walecznych,
  • Krzyż Armii Krajowej.

Przypisy

  1. Maria Z Płacheckich Gutowska, Warszawa, 22.01.2018 r. - nekrolog [online], nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 10.04.2020 r.]
  2. Urząd Dzielnicy Wola m. st. Warszawy - Miejskie Zakłady Sanitarne [online], przewodnik.wola.waw.pl [dostęp 11.04.2020 r.]
  3. Katedra i Zakład Patologii Ogólnej i Doświadczalnej – Warszawski Uniwersytet Medyczny [online], pathology.wum.edu.pl [dostęp 11.04.2020 r.]
  4. a b c d e f g h i j Powstańcze Biogramy - Maria Płachecka [online], www.1944.pl [dostęp 09.04.2020 r.]
  5. a b c Odeszła Profesor Maria Płachecka – Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher [online] [dostęp 09.04.2020 r.]
  6. a b c d Zmarła prof. Maria Płachecka-Gutowska [online], www.zkp.org.pl [dostęp 09.04.2020 r.]
  7. Prof. zw. dr hab. Maria Płachecka-Gutowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 10.04.2020 r.]
  8. Maria Magdalena Płachecka - Gutowska [online], Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego [dostęp 09.04.2020 r.]
  9. a b MariaM. Maślińska MariaM., Professor Maria Płachecka-Gutowska, „Reumatologia”, 56 (1), 2018, s. 63, DOI: 10.5114/reum.2018.74755, ISSN 0034-6233, PMID: 29706672, PMCID: PMC5913733 [dostęp 09.04.2020 r.]

Oceń: Maria Płachecka-Gutowska

★★★★★
Średnia ocena:4.48 Liczba ocen:16