Mirosław Jan Stasik

---

Edukacja i początki kariery

Dr Mirosław Jan Stasik zdobył swoje wykształcenie medyczne, kończąc studia na Akademii Medycznej w Łodzi. Jego dalsza edukacja obejmowała kursy z toksykologii na Uniwersytecie Surrey, co pozwoliło mu poszerzyć wiedzę w tej specjalistycznej dziedzinie. Następnie uzyskał tytuł doktora medycyny na renomowanym Uniwersytecie w Heidelbergu.

W latach 60. XX wieku, doktor Stasik zrealizował specjalizację w zakresie chorób wewnętrznych. W tym samym czasie zdecydował się dołączyć do zespołu naukowego Instytutu Medycyny Pracy im. J. Nofera w Łodzi, gdzie pełnił rolę kierownika nowego oddziału ostrych zatruć. Jego praca w tym instytucie miała kluczowe znaczenie dla ustanowienia podstaw informacji toksykologicznej w Polsce.

W tym okresie doktor Stasik dokonał znaczącego wkładu w naukę, publikując jedną z pierwszych na świecie prac klinicznych dotyczących ostrej toksyczności tetraetyloołowiu u ludzi. Substancja ta, przez wiele lat pełniła rolę środka przeciwstukowego w benzynie, była powszechnie stosowana do momentu wycofania jej z użycia w 2005 roku.

Dalsza kariera

Od początku lat 70. XX wieku Mirosław Jan Stasik osiedlił się w Niemczech Zachodnich, z wyjątkiem dwuletniego okresu, podczas którego odbył staż w Instytucie Toksykologii na Uniwersytecie w Würzburgu oraz uczył się na studiach uniwersyteckich w Wielkiej Brytanii. W tym czasie kierował ośrodkiem toksykologii i epidemiologicznych badań nad karcynogenezą, funkcjonującym w departamencie medycyny pracy koncernu chemicznego Hoechst AG we Frankfurcie nad Menem.

Celem tych intensywnych badań było określenie potencjału rakotwórczego szeregu substancji, w tym niektórych amin aromatycznych, takich jak dichlorobenzydyna oraz pochodne aniliny, a także takich związków jak tlenek etylenu i formaldehyd.

W latach 80., w ramach działalności zawodowej, Stasik pełnił rolę delegata koncernu Hoechst na prestiżowe konferencje naukowe organizowane przez Chemical Industry Institute of Toxicology w Research Triangle Park, a także brał udział w sympozjach naukowych, które miały miejsce w Center for Environmental Epidemiology na Uniwersytecie Pittsburskim. Jako ekspert, był również konsultantem i członkiem rozmaitych europejskich gremiów naukowych z siedzibą w Brukseli.

W okresie od 1989 do 2003 roku, po nawiązaniu współpracy z Instytutem Medycyny Pracy i Ochrony Środowiska Uniwersytetu im. J. Gutenberga w Moguncji, kontynuował swoje badania nad rakotwórczymi aminami aromatycznymi. Podjął też współpracę z Katedrą Histologii i Embriologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Największe osiągnięcia

Badając proste aryloaminy, Mirosław Jan Stasik dostrzegł, że 4-chloro-o-toluidyna (4-COT) oraz chlorodimeform, substancje wykorzystywane jako surowce do produkcji wielu barwników i pigmentów, mogą wywoływać raka pęcherza moczowego u ludzi. To odkrycie miało ogromne znaczenie, ponieważ skłoniło Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem do zaklasyfikowania 4-COT jako prawdopodobnie rakotwórczej dla ludzi, co w konsekwencji doprowadziło do ograniczenia jej produkcji oraz stosowania.

Klaus Norpoth, w swoim podręczniku medycyny, uwzględnił Stasika w gronie 15 światowych badaczy, którzy przez ostatnie dwa wieki identyfikowali substancje rakotwórcze. Stasik jest jedynym Polakiem na tej prestiżowej liście, obok takich postaci jak Percivall Pott (1775), Ludwig Rehn (1895), John Creech oraz Maurice Johnson (1974), a jego wkład w badania nad rakotwórczością datuje się na rok 1987.

Stasik to również autor i współautor licznych publikacji naukowych wydawanych w renomowanych czasopismach polskich, angielskich, niemieckich i japońskich. Jego prace pojawiały się także w Encyklopedia of Occupational Health and Safety w czterech edycjach, publikacjach Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz w Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry.

W ciągu swojej kariery prezentował wyniki swoich badań na międzynarodowych kongresach organizowanych przez International Commission on Occupational Health, co stanowi potwierdzenie jego znaczącej roli w dziedzinie nauk o zdrowiu. Od 1997 roku prowadził filię Towarzystwa Naukowego Jabłonowskich w Wiesbaden, co podkreśla jego zaangażowanie w promowanie wiedzy oraz badań w obszarze zdrowia publicznego.

Fundacja 4-COT

W 2001 roku, razem z żoną, dr Lilianą Stasik, Mirosław Jan Stasik powołał do życia Fundację 4-COT, której stał na czele jako prezes. Fundacja ta jest ściśle związana z Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi, co podkreśla jej znaczenie w dziedzinie badań medycznych.

Jednym z głównych celów tej organizacji jest wspieranie młodych polskich naukowców poprzez sponsorowanie ich staży naukowo-badawczych w Europie Zachodniej oraz Ameryce Północnej. Dzięki takim inicjatywom, Fundacja 4-COT przyczynia się do rozwoju kariery badawczej młodych talentów w renomowanych instytucjach zagranicznych.

---

Oceń: Mirosław Jan Stasik

---