Karol Szwanke

---

Życiorys

Karol Szwanke urodził się w rodzinie ewangelickiej, jako syn Fryderyka i Anny. Jego edukacja rozpoczęła się w Łodzi, gdzie maturę uzyskał z opóźnieniem, związanym z relegowaniem go ze szkoły za aktywny udział w protestach na rzecz wprowadzenia języka polskiego jako języka wykładowego. Kontynuował naukę na studiach medycznych w Dorpacie, znanym dzisiaj jako Tartu w Estonii, gdzie w 1913 roku ukończył studia z wyróżnieniem, zdobywając tytuł lekarza.

Po krótkim okresie pracy w Wołkowysku na Białorusi, został powołany do armii carskiej podczas I wojny światowej. Zdołał jednak przejść do legionów dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego, gdzie awansował na stopień kapitana. Po zakończeniu wojny osiedlił się w Wiedniu, gdzie skupił się na specjalizacji w położnictwie i ginekologii.

Karol Szwanke był również aktywnym uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej, a po jej zakończeniu wrócił do pracy w Łodzi. W 1927 roku osiedlił się na stałe w Ciechanowie, obejmując stanowisko dyrektora szpitala komunalnego przy ul. Płońskiej. Zyskał reputację jako wrażliwy i oddany lekarz, zawsze gotowy udzielić pomocy w trudnych sytuacjach.

W obliczu wybuchu II wojny światowej, w 1939 roku, pracował w szpitalu, operując rannych zarówno w dzień, jak i w nocy. Po ewakuacji do Warszawy, kontynuował pracę w szpitalu ewangelickim. W październiku tego samego roku powrócił do Ciechanowa, gdzie jako Polak pochodzenia niemieckiego nadal zarządzał placówką. Angażował się w ruch oporu, potajemnie szkolił siostry szpitalne oraz udzielał pomocy Żydom, stając w obronie prześladowanych, co było niezwykle odważne wobec reżimu niemieckiego.

Później, po wkroczeniu wojsk sowieckich, został aresztowany przez NKWD, jednak szybko zwolniono go. W 1945 roku zorganizował nowy szpital przy ul. Sienkiewicza. Wraz z żoną Heleną Sabiną, mimo iż nie mieli własnych dzieci, wychowywali dwie dziewczynki, przyczyniając się do społeczności lokalnej.

Na skutek różnych intryg oraz szykan ze strony politycznych czynników, Karol Szwanke zmuszony został w 1954 roku do przeprowadzenia się z Ciechanowa. Ostatecznie osiedlił się w Przasnyszu, gdzie został przyjęty z szacunkiem przez środowisko lekarskie oraz lokalną społeczność. Po pięciu latach w Przasnyszu zmarł nagle w wyniku wylewu krwi do mózgu. Jego ciało początkowo pochowano w Ciechanowie, przy ul. Płońskiej, a ceremonię pogrzebową otoczyła ogromna manifestacja lokalnej społeczności.

Po śmierci żony, prochy doktora przeniesiono na cmentarz Powązkowski w Warszawie, w kwaterze 63-5-1/2, co potwierdza trwałość jego pamięci w sercach tych, którym poświęcał swoje życie i umiejętności.

---

Oceń: Karol Szwanke

---