W sercu Łodzi znajduje się Galeria Wielkich Łodzian, znana z pięknych plenerowych rzeźb wykonanych z brązu, które honorują znane osobistości związane z tym miastem. Od swojego powstania w 1999 roku, rzeźby te są umiejscowione przy ulicy Piotrkowskiej, będącej jednym z najważniejszych ciągów komunikacyjnych oraz kulturalnych w Łodzi.
Inicjatorem tej wyjątkowej Galerii jest Marcel Szytenchelm, animator kultury, który jest mocno związany z łódzką społecznością. Jego pomysł na Galerię wpisuje się w dynamiczny rozwój kultury lokalnej, łącząc sztukę z interakcją z mieszkańcami i turystami.
Warto dodać, że rzeźby w Galerii Wielkich Łodzian pełnią nie tylko funkcję upamiętniającą, ale są również przyjazne dla odwiedzających. Zaprojektowane w formie ławek pomnikowych, dają możliwość odpoczynku i relaksu obok wyrzeźbionych postaci, co sprzyja tworzeniu unikalnych doświadczeń oraz zachęca do bliższego zapoznania się z przedstawionymi osobami.
Galeria powstaje dzięki finansowaniu z darowizn od sponsorów oraz prywatnym środkom Marcela Szytenchelma, co pokazuje, jak ważna jest współpraca między sektorem publicznym a prywatnym w zakresie promowania kultury i sztuki w Łodzi.
Kontrowersje
Galeria Wielkich Łodzian stanowi ważny element kultury lokalnej, przypominając mieszkańcom o znanych i cenionych postaciach związanych z miastem. Bartłomiej Wojdak, który piastuje stanowisko dyrektora Biura Promocji Urzędu Miasta Łodzi, dostrzega także turystyczny potencjał tej atrakcji, aczkolwiek wygląd rzeźb wywołuje liczne kontrowersje.
Od dłuższego czasu trwa debata dotycząca jakości pomników, w których autorstwie uczestniczy Marcel Szytenchelm – z wyjątkiem rzeźby znanej jako „Ławeczka Tuwima”. W świecie sztuki panują różne opinie, a krytycy, mianowicie przedstawiciele środowisk plastycznych, określają te dzieła jako nieudane i amatorskie. Zgodnie z uwagami Jarosława Suchana, dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi, rzeźby te w sposób „niedoskonały” nawiązują do estetyki realizmu XIX wieku.
Eva Rubinstein, reprezentująca rodzinną spuściznę Artura Rubinsteina, skierowała protesty do Urzędu Miasta Łodzi oraz Kancelarii Premiera RP, oskarżając pomnik o obrażanie pamięci jej ojca z powodu jego formy oraz niskiej wartości artystycznej. Jej zdecydowane stanowisko spowodowało, że przez sześć lat unikała tego miasta oraz uroczystości, które były poświęcone pianistowi. Marcel Szytenchelm, obwiniając się za brak kontaktu z Evą Rubinstein przed powstaniem pomnika, stwierdził, że próbował uzyskać pomoc od urzędników, ale jego prośby nie spotkały się z pozytywnym odzewem.
W 2013 roku, w związku z końcem pierwszego etapu renowacji ulicy Piotrkowskiej (2012-2014), Prezes Fundacji Ulicy Piotrkowskiej, Włodzimierz Adamiak, zwrócił się do prezydent Łodzi Hanny Zdanowskiej z obywatelskim wnioskiem, mającym na celu usunięcie pomników. Podpisany przez przedstawicieli łódzkiego środowiska artystycznego, dokument upominał się o stanowisko prezydent w tej sprawie oraz o wydanie regulacji, uniemożliwiającej powrot rzeźb na ulicę Piotrkowską. Ich argumenty opierały się na stwierdzeniu, że „przedstawione postaci są karykaturami ważnych dla historii Łodzi osób i w rzeczywistości nie odzwierciedlają ich prawdziwych wizerunków”, a pomniki zostały zainstalowane mimo protestów lokalnych artystów oraz negatywnych ocen od instytucji konserwatorskich.
Debata na temat przyszłości Galerii Wielkich Łodzian miała miejsce 18 czerwca 2013 roku w Centralnym Muzeum Włókiennictwa, w towarzystwie prezydent Hanny Zdanowskiej. Przeciwnicy usunięcia pomników, m.in. przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, argumentowali, że rzeźby te są częścią tożsamości lokalnej. Tydzień później, 25 czerwca 2013 roku, prezydent Łodzi ogłosiła decyzję o powrocie Galerii na ulicę Piotrkowską, zaznaczając, iż stanowi ona istotny element przestrzeni miejskiej i jest bliska sercom łodzian, którzy w większości sprzeciwiają się jej likwidacji. Zadeklarowała jednocześnie gotowość do rozważenia wymiany niektórych pomników, o ile pojawią się nowe, atrakcyjne projekty i zostaną zebrane odpowiednie fundusze na ich realizację.
Przypisy
- a b c Galeria Wielkich Łodzian wraca na Piotrkowską!. Naszemiasto.pl, 25.06.2013 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
- a b Galeria Wielkich Łodzian. Była debata... i co dalej?. Naszemiasto.pl, 19.06.2013 r. [dostęp 25.06.2013 r.]
- Jędrzej Słodkowski: Szytenchelm: Wielcy łodzianie to nie pimpusie [rozmowa]. Gazeta.pl, 23.02.2013 r. [dostęp 07.05.2013 r.]
- a b c Jędrzej Słodkowski: Piotrkowska. Czy rzeźby Szytenchelma wrócą po remoncie?. Gazeta.pl, 07.05.2013 r. [dostęp 07.05.2013 r.]
- a b c Jędrzej Słodkowski: Piotrkowska. Co z pomnikami – zostawić, przenieść czy usunąć?. Gazeta.pl, 22.02.2013 r. [dostęp 07.05.2013 r.]
- Pomnik Trzech Fabrykantów. Centrum Informacji Turystycznej w Łodzi. [dostęp 09.09.2013 r.]
- Monika Pawlak: Kim pan jest, panie Szytenchelm. Dziennik Łódzki. [dostęp 02.02.2010 r.]
- Krzysztof Kowalewicz: Pomniki z Galerii Wielkich Łodzian. [dostęp 02.02.2010 r.]
- a b Sławomir Krajewski, Jacek Kusiński: Spacer pierwszy. Ulica Piotrkowska. Łódź: Wydawnictwo Jacek Kusiński, 2008.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeźby":
Popiersie Juliana Tuwima w Łodzi | Dupa Tuwima (rzeźba) | Bociany (rzeźba) | Łódź Bajkowa | Unicorn; a Place for Stars | Mural przy Piotrkowskiej | Fresk „Łódź w pigułce” | Morela Retkińska | Czółenka (rzeźba)Oceń: Galeria Wielkich Łodzian