Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi

---

Historia

W dniu 10 grudnia 1920 roku doszło do ważnego wydarzenia, gdy papież Benedykt XV przeprowadził formalne powołanie diecezji łódzkiej. Ta historia związana z rozwojem duchowości w regionie ujawniła konieczność stworzenia w Łodzi seminarium duchowego. Z początku diecezja dysponowała zaledwie 125 kapłanami, co podkreślało potrzebę szybkiego utworzenia instytucji edukacyjno-formacyjnej, która mogłaby kształcić przyszłych księży.

Do siedziby przyszłego seminarium wybrano jednopiętrowy murowany budynek szpitala miejskiego. Projekt tego gmachu został stworzony przez architekta Henryka Marconiego, a jego budowa miała miejsce w latach 1842–1845. Budynek ulokowany był na tyłach ówczesnego Placu Fabrycznego, dzisiaj znanego jako Plac Katedralny, z frontem zwróconym ku ulicy Piotrkowskiej.

Formalności związane z przekazaniem lokalu seminarium miały miejsce 10 czerwca 1921 roku, gdy władze miejskie użyczyły diecezji łódzkiej budynek przy ul. Placowej 14. Celem było prowadzenie tam szkoły, a wcześniejszy szpital został przeniesiony na ul. Aleksandrowską. Po kilku miesiącach, 9 sierpnia, został wydany dekret, który powoływał łódzkie seminarium duchowe, obierając jego patronem św. Stanisława Kostkę. Pierwszym rektorem nowego seminarium duchownego wyznaczono ks. Jana Krajewskiego.

Kalendarium

Historia Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi sięga początków XX wieku, a jego rozwój jest związany z wieloma znaczącymi datami:

• 10 czerwca 1921 roku – władze miejskie zdecydowały o użyczeniu diecezji łódzkiej budynku przy ul. Placowej 14,
• 9 sierpnia 1921 roku – wydano dekret powołujący do życia łódzkie seminarium duchowne,
• 1922 rok – rozpoczęło tam swoją posługę Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP,
• 1925–1926 – zrealizowana została rozbudowa gmachu seminarium o dodatkowe piętra, co zostało uświetnione przez uroczyste poświęcenie przez metropolitę warszawskiego, arcybiskupa Aleksandra Kakowskiego, 3 października 1926 roku,
• 1928 rok – biskup Wincenty Tymieniecki ogłosił św. Teresę z Lisieux patronką seminarium,
• czerwiec 1930 roku – diecezja łódzka zakupiła od miasta budynek seminarium wraz z otaczającym go placem,
• 1 lipca 1935 roku – poświęcono dom wypoczynkowy dla alumnów seminarium usytuowany w podłódzkim Szczawinie,
• 1937–1938 – zrealizowano kolejną rozbudowę, która dodała nowe skrzydło w trzech kondygnacjach od strony ogrodu seminaryjnego,
• 1938 rok – Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego nadało łódzkiemu seminarium status wyższej uczelni; ówczesny ordynariusz, bp Włodzimierz Jasiński, zatwierdził statut oraz regulamin uczelni,
• 25 listopada 1939 roku – hitlerowskie władze usunęły z gmachu rektorów i alumnów, grabiąc mienie; seminarium zostało przeniesione do Szczawina, które jednak zamknięto 28 lutego 1940 roku przez gestapo. Od tego momentu klerycy kontynuowali edukację w seminariach w Sandomierzu oraz Kielcach,
• 1 września 1945 roku – wznowienie działalności seminarium; w obliczu chwilowego zajęcia gmachu przez Szkołę Oficerską Milicji Obywatelskiej, seminarium przeniosło się do budynku przy ul. Skorupki 1, a 23 grudnia 1947 roku, władze państwowe zwróciły uczelni jej pierwotny gmach, do którego przetransportowano seminarium w lutym 1948 roku,
• 1947 rok – rozpoczęcie działalności Niższego Seminarium Duchownego, które funkcjonowało przez kolejne 10 lat,
• 1950 rok – miały miejsce pierwsze po wojnie święcenia kapłańskie w diecezji łódzkiej,
• 6 listopada 1956 roku – wizytacja seminarium przez prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego,
• 1982–1986 – zrealizowano kolejną rozbudowę gmachu seminarium, w tym sal wykładowych, biblioteki, czytelni, auli oraz sali gimnastycznej,
• 1984 rok – zorganizowano pierwsze obrony prac magisterskich łódzkich kleryków na KUL-u,
• 1988 rok – rozpoczęcie działalności łódzkiej filii Akademii Teologii Katolickiej, co doprowadziło do obron prac magisterskich w 1990 roku,
• 21–23 czerwca 1991 roku – w gmachu seminarium odbyła się 248. Konferencja Plenarna Episkopatu Polski,
• 20 września 1992 roku – wydano pierwszy numer Łódzkich Studiów Teologicznych, rocznika naukowego redagowanego przez zarząd seminarium,
• grudzień 1993 roku – rozpoczęcie publikacji kleryckiego czasopisma Biuletyn Seminaryjny,
• czerwiec 1995 roku – wystąpienie pożaru w starej części budynku seminarium,
• 7–8 grudnia 1995 roku – nawiedzenie seminarium przez mozaikowy obraz Matki Boskiej Watykańskiej,
• 21 listopada 1996 roku – poświęcenie nowego oratorium przez arcybiskupa Władysława Ziółka,
• 19 listopada 1998 roku – ceremonia poświęcenia odnowionej kaplicy seminaryjnej,
• styczeń – czerwiec 2000 roku – remont auli seminaryjnej,
• 13–24 września 2003 roku – z okazji 25. lecia pontyfikatu Jana Pawła II wspólnota seminaryjna udała się na pielgrzymkę do Rzymu,
• 3 czerwca 2005 roku – poświęcenie gruntownie odnowionego budynku seminarium,
• wrzesień 2005 roku – rozpoczęcie posługi przez Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus, które przejęły obowiązki po siostrach Służebniczkach,
• 11 marca 2006 roku – poświęcenie odnowionej kaplicy seminaryjnej,
• wrzesień 2018 roku – wprowadzenie roku propedeutycznego,
• wrzesień 2019 roku – rozpoczęcie posługi przez Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, które przejęły rolę po siostrach karmelitankach.

Liczba alumnów i wyświęconych

W analizie przedstawiono dane dotyczące liczby alumnów oraz wyświęconych w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi. Informacje te obejmują period, który kończy się na koniec roku akademickiego.

Rok akademicki	Liczba alumnów	Wyświęceni
1921/22	57	4
1922/23	68	5
1923/24	81	11
1924/25	93	8
1925/26	101	15
1926/27	106	15
1927/28	109	9
1928/29	119	10
1929/30	129	33
1930/31	109	25
1931/32	113	19
1932/33	82	8
1933/34	88	15
1934/35	87	10
1935/36	81	12
1936/37	68	16
1937/38	49	15
1938/39	39	12
1939/40	37	4
1940/41	–	2
1941/42	–	1
1943/44	–	2
1944/45	–	2
1946/47	6	2
1947/48	?	1
1948/49	?	1
1949/50	?	7
1950/51	?	11
1951/52	?	13
1952/53	?	11
1953/54	?	12
1954/55	?	18
1955/56	?	26
1956/57	108	29
1957/58	?	19
1958/59	?	18
1959/60	?	11
1960/61	?	20
1961/62	?	10
1962/63	?	8
1963/64	?	9
1964/65	?	10
1965/66	?	15
1966/67	65	4
1967/68	?	7
1968/69	?	6
1969/70	?	10
1970/71	?	11
1971/72	?	13
1972/73	?	11
1973/74	?	22
1974/75	?	8
1975/76	?	10
1976/77	75	5
1977/78	?	9
1978/79	?	15
1979/80	?	14
1980/81	?	6
1981/82	?	9
1982/83	?	9
1983/84	?	28
1984/85	?	16
1985/86	?	16
1986/87	135	15
1987/88	?	26
1988/89	?	19
1989/90	?	19
1990/91	?	20
1991/92	?	17
1992/93	?	13
1993/94	?	23
1994/95	?	11
1995/96	?	21
1996/97	?	14
1997/98	?	8
1998/99	?	8
1999/2000	?	8
2000/01	?	15
2001/02	?	11
2002/03	?	5
2003/04	?	12
2004/05	?	13
2005/06	?	9
2006/07	82	8
2007/08	?	10
2008/09	?	9
2009/10	?	16

Poczet rektorów

Historia rektorów Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi jest bogata i sięga początków jego działalności. Funkcję tę pełnili różni kapłani, którzy wnieśli znaczny wkład w rozwój instytucji. Oto lista rektorów oraz okresy ich rządów:

• 9 sierpnia 1921 – 31 sierpnia 1926: ks. Jan Krajewski,
• 1 września 1926 – 30 września 1930: ks. Włodzimierz Jasiński (następnie ordynariusz diecezji łódzkiej),
• 1 października – 12 października 1930: ks. Jan Krajewski,
• 13 października 1930 – 21 sierpnia 1932: ks. Ferdynand Jacobi,
• 22 sierpnia 1932 – 28 lutego 1940: ks. Józef Dzioba,
• 19 lutego 1947 – 5 sierpnia 1976: ks. Antoni Woroniecki,
• 6 sierpnia 1976 – 31 lipca 1979: ks. Kazimierz Gabryel,
• 1 sierpnia 1979 – 7 października 1981: ks. Eugeniusz Szewc,
• 8 października 1981 – 15 sierpnia 1988: ks. Stanisław Grad,
• 16 sierpnia 1988 – 30 sierpnia 1993: ks. bp Adam Lepa,
• 31 sierpnia 1993 – 26 czerwca 2000: ks. Ireneusz Pękalski (obecnie biskup pomocniczy archidiecezji łódzkiej),
• 27 czerwca 2000 – 14 sierpnia 2013: ks. Janusz Lewandowicz,
• 15 sierpnia 2013 – 1 lipca 2015: ks. Marek Marczak (obecnie biskup pomocniczy archidiecezji łódzkiej),
• 1 lipca 2015 – 25 czerwca 2018: ks. Jarosław Pater,
• 25 czerwca 2018 – 18 czerwca 2024: ks. Sławomir Sosnowski,
• od 18 czerwca 2024: ks. Tomasz Liszewski.

---

Oceń: Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi

---