Andrzej Grenda

---

Życiorys

Andrzej Grenda osiągnął ważny krok w swoim życiu artystycznym, ukończając studia w 1978 roku w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych, gdzie studiował na kierunku grafika warsztatowa. Jego edukacja odbywała się pod kierunkiem znakomitych profesorów, w tym prof. Stanisława Fijałkowskiego, prof. Leszka Rózgi oraz prof. Andrzeja Bartczaka.

W roku 1988 Grenda rozpoczął działalność pedagogiczną na Wydziale Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, gdzie w Pracowni Rysunku kształcił młodych artystów pod okiem prof. Andrzeja Kabały. Jego pasja do nauczania oraz zaangażowanie w rozwój studentów sprawiły, że stał się uznawanym nauczycielem akademickim.

W 2001 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego, co otworzyło mu drogę do dalszego rozwoju kariery. Zaledwie dziewięć lat później, w 2010 roku, został mianowany profesorem nadzwyczajnym tej samej uczelni, a w roku 2014 uzyskał zaszczytną nominację na profesora zwyczajnego. Jego wpływ na sztukę oraz edukację jest widoczny w sukcesach wielu pokoleń artystów, których nauczył i inspirował.

Twórczość

Na początku swojej artystycznej kariery Andrzej Grenda koncentrował się na gipsorycie oraz cynkografii, wykorzystując tę technikę do tworzenia pełnoformatowych rycin. Jednak w połowie lat osiemdziesiątych jego zainteresowania skierowały się niemal całkowicie ku rysunkowi. Wczesne prace, jakie tworzył, polegały wyłącznie na zastosowaniu ołówka, mocno nawiązując do koncepcji non finito, popularnej w osiemnastowiecznej estetyce rysunku angielskiego. Z biegiem czasu, pragnąc wzbogacić swoje prace, wprowadził techniki fotograficzne, co pozwoliło mu dodać większe możliwości walorowe. Jego finalne dzieła były efektem połączenia dwóch działań plastycznych: najpierw rysunek był naniesiony na taflę szkła, która służyła jako negatyw do naświetlenia drobnego płótna fotograficznego, a po wywołaniu negatywu Grenda nakładał grafit. W tym okresie dominowały achromatyczne formy figuratywne, często umieszczone w nieokreślonym kontekście (Pejzaż górski).

W początku lat dziewięćdziesiątych artysta opracował unikalną technikę rysunkową, polegającą na nakładaniu transparentnych warstw ciekłego grafitu na papier, który był mieszany z mediami o różnej lepkości. Dzięki temu grafitowa mikstura mogła być usuwana, co dawało mu elastyczność w tworzeniu dzieł. Ołówek wciąż pozostawał ważnym narzędziem w jego twórczości. Dzięki tej technice osiągał różne odcienie czerni i szarości. Kompozycje z tego okresu były zazwyczaj proste, będąc głównie zorganizowane w układach pionowych i poziomych, zachowując prostokątny kształt, zarówno horyzontalny, jak i wertykalny. Wyróżniające się prace tego czasu to rysunki takie jak: Wspomnienia z wakacji, Tablice reklamowe o czwartej nad ranem w niedzielę, Okruchy czasu oraz Droga do Damaszku. Krytyka artystyczna często zwracała uwagę na oryginalność rozwiązań plastycznych oraz świadome ograniczenie środków wyrazu. Według recenzentów, mocne kontrasty i jednoczesna delikatność rysunku, nawiązywały do malarskiej techniki laserunkowej oraz literackiej poezji Rainera Marii Rilkego.

Przechodząc na początku lat dwutysięcznych, Andrzej Grenda zajął się rysunkami wielkoformatowymi, w tym tryptykami, zarówno na papierze, jak i na płótnach o gęstym splocie, które były zagruntowane podkładami o określonej strukturze i właściwościach chłonności. Jego inspiracją była natura, postrzegana jako świat widzialny, a tematami rysunków stały się pejzaż, czas oraz postać ludzka, symbolizująca różnorodne idee i mity. Wyraźnie można to dostrzec w utworach takich jak: Czekam Ciebie po północy, Kobieta patrząca w przeszłość, Korowód, Drogeria w Nicei, Samotność i Przepowiednia II. Krytyka zauważała, że w tych dziełach różne elementy narracyjne działają w ramach oddzielnych planów: przestrzennych, czasowych oraz tematycznych. Nie brakowało także odwołań do tradycji starożytnej i chrześcijańskiej.

Podobne motywy można zauważyć w malarskim dorobku Andrzeja Grendy. Tematy oraz formy jego obrazów, nacechowane odrealnieniem i niejednoznacznością, odnosiły się do światów mitu oraz archetypów. Prace te często zawierały uproszczone znaki, które przypominały kaligrafię i automatyzmy. Ich silna obecność w obrazach powodowała, że twórczość Grendy określano czasami jako malarską hermeneutykę, dążącą do odkrycia pierwotnego sensu ukrytego w poszczególnych znakach. Ważnym elementem był również sposób technologiczny, który modyfikował relacje linii do podłoża. Tytuły jego prac, takie jak Znak oraz abstract, sugerują zamiar artysty, aby wyjść poza dosłowny charakter malarstwa i skupić się na interpretacjach pojęciowych.

Wybrane wystawy zbiorowe

Andrzej Grenda ma na swoim koncie wiele znaczących wydarzeń artystycznych, w tym wystawy zbiorowe, które odzwierciedlają jego talent oraz zaangażowanie w sztukę współczesną. Poniżej przedstawiamy zestawienie jego najbardziej wyróżniających się udziałów w takich wydarzeniach:

• 1990 – Jubileusz 45-lecia PWSSP w Łodzi, zorganizowany w Salonie Sztuki Współczesnej w Łodzi,
• 1994 – Łódzki Salon Zimowy 1994, Muzeum Historii Miasta Łodzi,
• 1995 – Obchody 50-lecia PWSSP w Łodzi, które miały miejsce w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi,
• 1999 – Udział w Akademie der Künste w Berlinie, Niemcy,
• 1999 – I Międzynarodowy Konkurs Rysunku „Wrocław 1999/2000“, odbywający się w Muzeum Architektury we Wrocławiu,
• 2002 – Ogólnopolska Wystawa Plastyczna „Natura Rzeczy – Ziemia” w Galerii ZPAP w Warszawie,
• 2003 – II Międzynarodowy Konkurs Rysunku „Wrocław 2003/2004” w Muzeum Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu,
• 2004 – Wystawa laureatów wszystkich Triennale Polskiego Rysunku Współczesnego w Pałacu Branickich w Warszawie,
• 2004 – Ekspozycja rysunków po II Międzynarodowym Konkursie Rysunku, Biuro Wystaw Artystycznych w Sandomierzu,
• 2004 – Wystawa po II Międzynarodowym Konkursie Rysunku w Miejskiej Galerii Sztuki w Częstochowie,
• 2008 – Wystawa po III Międzynarodowym Konkursie Rysunku w Salonikach, Grecja,
• 2008 – Udział w Wystawie po VI Międzynarodowym Workshop Klubu Polskiego w Ďanovej, Słowacja,
• 2010 – Ekspozycja w Muzeum Etnografii i Artystycznego Przemysłu Instytutu Narodowej Akademii Nauk we Lwowie, Ukraina,
• 2011 – Wystawa w Akademii Sztuk Pięknych w Kijowie, Ukraina,
• 2013 – „Profesorowie – adepci. Łódzka Szkoła Grafiki Warsztatowej” w Galerii „Kobro“ w Łodzi,
• 2014 – „Dramat Wolności” w Areszcie Śledczym Montelupich w Krakowie,
• 2014 – „Pen to Paper – Contemporary Drawing Show” w Knight Webb Gallery w Londynie, Wielka Brytania,
• 2018 – „Kafka – przełamywanie granic” w Galerii Sztuki Współczesnej „Profil” w Poznaniu.

Wymienione wystawy ilustrują wyjątkową ścieżkę artystyczną Andrzeja Grendy oraz jego wpływ na polską scenę artystyczną.

Wybrane wystawy indywidualne

Andrzej Grenda, uznany artysta, ma na swoim koncie wiele wystaw indywidualnych, które odbyły się w różnych miejscach, zarówno w Polsce, jak i za granicą.

• 1991 – Neo-Art Galeria, Treviso, Włochy,
• 2001 – Galeria „Browarna”, Łowicz,
• 2005 – Biuro Wystaw Artystycznych, Sandomierz,
• 2007 – Biuro Wystaw Artystycznych, Rzeszów,
• 2014 – Biuro Wystaw Artystycznych, Kielce,
• 2016 – Galeria Willa, Łódź,
• 2018 – Kunstverein und Stadtmuseum, Zweibrücken, Niemcy,
• 2019 – Galeria „Jatki”, Ostrów Mazowiecki,
• 2022 – Piwnica PodCieniami, Krosno.

---

Oceń: Andrzej Grenda

---