Bolesław Piasecki

---

Życiorys

Przed II wojną światową

Bolesław Piasecki urodził się w rodzinie, gdzie dominowały urzędnicze tradycje. Jego ojcem był Ludomir, agronom, a matką Pelagia Kotnowska. W 1927 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie. Przez całe lata szkolne ze znacznym zaangażowaniem działał w harcerstwie, gdzie zdołał objąć funkcję zastępowego, a później przybocznego. Maturę zdał w maju 1931 roku. Po ukończeniu tego etapu kształcenia, kontynuował edukację na Uniwersytecie Warszawskim, zdobywając dyplom w 1935 roku. Podczas studiów był aktywny w ruchach politycznych, w tym jako kierownik Oddziału Akademickiego Obozu Wielkiej Polski oraz współpracownik Sekcji Młodych Stronnictwa Narodowego. W pierwszej połowie 1934 roku, w ramach swoich działań, założył grupę Uczelnie Różne (UR), odpowiedzialną za brutalne ataki, w tym pobicie Marcelego Handelsmana, co skutkowało jego dwutygodniowym aresztem. Wspólnie z Janem Mosdorfem i Henrykiem Rossmanem zainicjował w kwietniu 1934 roku faszystowski Obóz Narodowo-Radykalny, którego celami były między innymi antykomunizm oraz antysemityzm, a także dążenie do wprowadzenia katolickiego i narodowego porządku. Po rozłamie w ONR w 1935 roku, Piasecki stał się liderem Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, którą sam określał jako organizację faszystowską, co zostało potwierdzone przez licznych historyków. Jego działalność została przerwana internowaniem w obozie w Berezie Kartuskiej pomiędzy 15 a 16 czerwca 1934 roku, jednak po zwolnieniu w wrześniu tego samego roku, Piasecki przewodził zdelegalizowanej Falangii.

Lata wojny i okupacji

Jako podporucznik broni pancernych, uczestniczył w kampanii wrześniowej. Po jej zakończeniu został aresztowany przez Gestapo, a jego pobyt w areszcie trwał do kwietnia 1940 roku. Udało mu się uzyskać wolność dzięki interwencji wpływowej rodziny włoskiej. Wkrótce po tym, zaangażował się w ruch oporu, zakładając Konfederację Narodu. Został również dowódcą Uderzeniowych Batalionów Kadrowych, które w 1943 roku stoczyły 32 potyczki z niemieckim okupantem. Po scaleniu tych jednostek z Armią Krajową, Piasecki obejmując stopień porucznika, dowodził III batalionem 77 Pułku Piechoty AK na Nowogródczyźnie. Unikając internowania w okresie akcji „Burza”, kontynuował swoją działalność konspiracyjną, tym razem skierowaną przeciwko Polskiemu Komitetowi Wyzwolenia Narodowego. W listopadzie 1944 roku został ujęty przez władze wojskowe i umieszczony w areszcie w Lublinie, gdzie wielokrotnie był przesłuchiwany przez gen. Iwana Sierowa. W swoim liście do Sierowa zaoferował wsparcie dla reform społecznych, a równocześnie przedstawił własną historię życia oraz działalność w ruchu oporu. Po kilku miesiącach, w lipcu 1945 roku, odzyskał wolność.

Czasy Polski Ludowej

Po zakończeniu II wojny światowej, Piasecki stał się jednym z architektów tzw. społecznie postępowego ruchu katolików świeckich, wspierającego rządy komunistyczne. W 1947 roku powołał do życia Stowarzyszenie „Pax”, którego przewodnictwo objął do końca swoich dni. Mimo początkowego przychylnego nastawienia polskiego Kościoła katolickiego do jego działalności, konflikty pojawiły się w 1953 roku, gdy Piasecki próbował namówić kardynała Stefana Wyszyńskiego do przyznania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej prawa do stawiania kandydatów na biskupów. Działalność „Pax” nie była akceptowana przez Stolicę Apostolską, a jego książka wydana w 1954 roku – „Zagadnienia istotne” – została potępiona i wpisana na Indeks ksiąg zakazanych przez Kościół katolicki. Mimo że oficjalnie nigdy nie wycofał swoich poglądów, już w 1956 roku nastąpiło zamknięcie tygodnika „Dziś i Jutro”, który prowadził. Piasecki aktywnie współpracował z UB, posiadając pseudonim „Tatar”, co miało na celu wzmocnienie jego pozycji wobec ówczesnej władzy. W 1956 roku stał się również członkiem prezydium Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Narodowego i zasiadał jako poseł na Sejm PRL w Wydaniach IV, V, VI oraz VII. W międzyczasie przeszedł przez skomplikowane konflikty polityczne, angażując się w sprawy związane z antysemicką nagonką organizowaną przez Mieczysława Moczara.

Niestety, na początku 1957 roku, jego syn, Bohdan Piasecki, został uprowadzony i zamordowany. Po długim śledztwie, które trwało aż do 1982 roku, nie udało się ustalić sprawców przestępstwa. Piasecki, z położeniem w trudnej sytuacji, postanowił utrzymać tajemnicę na temat morderstwa swojego syna, co miało na celu zachowanie prestiżu. Dopiero w latach późniejszych ujawniono niejasne aspekty związane z tą sprawą, takie jak podejrzenia wobec byłych pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w tym wiceministra Antoniego Alsterem. W związku z jego działalnością polityczną i próbami porozumienia się z rządem, Piasecki ponosił ciężar wielu kontrowersyjnych wydarzeń. Ostatecznie zmarł 1 stycznia 1979 roku. Jego pogrzeb, którego głównym mediantem był kardynał Wyszyński, odbył się w Pałacu Prymasowskim w Warszawie i na cmentarzu na Powązkach w Warszawie.

W ceremonii uczestniczyli ważni przedstawiciele rządu, w tym Władysław Kruczek, Halina Skibniewska, a także wielu akademików oraz członków Rady Państwa. Piasecki pozostaje złożoną postacią w historii Polski, w której działalność polityczna oraz losy osobiste długo były tematem wielu dyskusji.

Życie prywatne

Bolesław Piasecki prowadził życie osobiste, które było pełne wyzwań i tragedii. Był dwukrotnie żonaty, najpierw z Haliną Kopeć, żołnierką Armii Krajowej. Para doczekała się dwóch synów: Bohdana (1941–1957) oraz Jarosława, który przyszedł na świat w 1943 roku. Niestety, jego pierwsza żona zginęła tragicznie podczas powstania warszawskiego.

W roku 1948 Piasecki poślubił Barbarę Kolendo, która żyła w latach 1923–2005 i działała jako łączniczka Komitetu Narodowego. W tym związku przyszedł na świat cały zespół pięciorga dzieci: Zdzisław, Ładysław (ur. 1961), Bożena, Marzena oraz Halina. Życie rodzinne Piaseckiego przeplatało się z jego działalnością publiczną, co miało wpływ na jego rolę społeczno-polityczną.

Co ciekawe, jego postać została wybrana na patrona pisma „Tygodnik Ojczyzna”, które było redagowane przez byłego działacza PAX, Bogusława Jeznacha. Wybór ten sygnalizował znaczenie Bolesława Piaseckiego w kontekście myśli katolickiej i narodowej.

Odznaczenia

W uznaniu znakomitych zasług Bolesław Piasecki został odznaczony wieloma wyróżnieniami, które podkreślają jego wkład w rozwój kraju oraz działalność społeczną. Oto lista najważniejszych odznaczeń, jakie otrzymał:

• krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari (1944),
• krzyż komandorski z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1964),
• krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1954, za zasługi w pracy społecznej),
• order Sztandaru Pracy I klasy (1969),
• medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
• medal 30-lecia Polski Ludowej (1974),
• odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966),
• i inne.

Książki

Oto wybrane prace Bolesława Piaseckiego, które znacząco wpłynęły na myśl społeczną i polityczną w Polsce.

• Duch czasów Nowych a Ruch Młodych, Warszawa 1935,
• Wielka Ideologia Narodu Polskiego, 1940 (wydanie podziemne, pod pseudonimem Leon Całka),
• Zagadnienia istotne. Artykuły z lat 1945–1954, Warszawa 1954,
• Patriotyzm polski, Warszawa 1958,
• Patriotyzm polski, Warszawa 1960 (wyd. II, rozszerzone),
• Siły rozwoju 1960–1970, Warszawa 1971,
• Kierunki 1945–1960, Warszawa 1981,
• Myśli, Warszawa 1983.

---

Oceń: Bolesław Piasecki

---