Cezary Uthke

Polityka i administracja

Cezary Zefiryn Uthke, znany również pod pseudonimami „Tadeusz”, „Rządca” oraz „Cezary”, to postać, która z pewnością zasługuje na szersze omówienie. Urodził się 26 sierpnia 1889 roku w Łodzi, a swoje życie zakończył tragicznie 26 maja 1944 roku w obozie KL Auschwitz.

Był on nie tylko d działaczem socjalistycznym, ale także inżynierem architektem, co świadczy o jego wszechstronnych zdolnościach. Jego zaangażowanie w ruchy socjalistyczne oraz działalność w Gwardii Ludowej WRN w Zagłębiu, a także pełnienie funkcji zastępcy komendanta Śląskiego Okręgu Armii Krajowej, podkreślał jego znaczącą rolę w okresie II wojny światowej.

Cezary Uthke był jednym z tych, którzy poświęcili swoje życie dla sprawy wolności i równości, a jego dokonania pozostają częścią zbiorowej pamięci narodowej.

Życiorys

Cezary Uthke rozpoczął swoją edukację w szkole realnej w Sosnowcu, gdzie uzyskał maturę. Następnie, w 1906 roku, podjął studia na Politechnice w Rydze, które w 1907 roku kontynuował w Wyższej Szkole Technicznej w Moskwie. Tam zdobył dyplom inżyniera mechanika.

Podczas I wojny światowej, od lipca 1914 roku, służył w artylerii w armii rosyjskiej. Niestety, w 1918 roku został wzięty do niewoli przez Niemców. Po zakończeniu wojny, w grudniu tego samego roku, zajął stanowisko inspektora pracy w Sosnowcu. W 1920 roku dołączył do Wojsk Polskich, początkowo w stopniu porucznika, a potem awansował na kapitana, z datą wpisania w stopień od 1 czerwca 1919 roku. W czasie służby był związany z 23 pułkiem artylerii polowej.

Od 1918 roku był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS). W latach 1919-1921 pełnił funkcję komendanta Związku Strzeleckiego w Zagłębiu. Uthke był także jednym z założycieli Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w Zagłębiu Dąbrowskim, a w 1935 roku został przewodniczącym Robotniczego Towarzystwa Turystycznego. W wyniku wyborów do Rady Miejskiej w Sosnowcu w 1919 roku, z ramienia PPS, objął funkcję ławnika Magistratu i kierował pracami Wydziału Budownictwa w Zarządzie Miejskim.

W 1925 roku został wybrany radnym oraz wiceprzewodniczącym rady miasta Sosnowca, a następnie w 1932 roku, przez Zarząd Miejski w Dąbrowie Górniczej, został powołany na stanowisko kierownika Wydziału Komunalnego, gdzie pełnił tę rolę aż do wybuchu II wojny światowej. Był również współautorem planów kolonii na Staszicu. W 1927 roku współzałożył Robotniczy Klub Sportowy „Zagłębie” w Dąbrowie Górniczej. W 1939 roku był członkiem Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS w Zagłębiu Dąbrowskim.

W czasach okupacji pełnił rolę dowódcy okręgu Gwardii Ludowej WRN oraz członka Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS-WRN w Zagłębiu Dąbrowskim. W 1940 roku dowodził Brygadą Zagłębiowską Gwardii Ludowej WRN, która składała się z czterech pułków. Po scaleniu z Armią Krajową, w marcu 1943 roku został mianowany szefem Wydziału Wojskowego, a później zastępcą dowódcy Śląskiego Okręgu AK. Od 1941 roku organizował również tajny samorząd w Dąbrowie Górniczej.

Był też III zastępcą komendanta Związku Odwetu na Śląsku, Zagłębiu i w Niemczech. W maju 1942 roku, dzięki porozumieniu o współpracy wojskowej w Zagłębiu Dąbrowskim, współpracował z Polską Partią Robotniczą, reprezentowaną przez Anastazego Kowalczyka. Niestety, został aresztowany 15 grudnia 1943 roku i przetrzymywany w obozie w Mysłowicach. 26 maja 1944 roku sąd doraźny skazał go na karę śmierci, która została wykonana tego samego dnia w KL Auschwitz.

W hołdzie jego pamięci, jedna z ulic w Dąbrowie Górniczej została nazwana jego imieniem.

Odznaczenia

Osoby wyróżnione w historii Polski często otrzymują zaszczytne odznaczenia, które symbolizują ich poświęcenie i odwagę. W przypadku Cezarego Uthke, wyróżnienia, które zdobył, są szczególnie istotne.

  • krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari,
  • srebrny krzyż zasługi z mieczami.

Przypisy

  1. Janusz Maszczyk: Cezary Zefiryn Uthke – UCZEŃ Z SOSNOWIECKIEJ SZKOŁY REALNEJ [online], 41-200.pl [dostęp 07.02.2020 r.]
  2. Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  3. Ważniejsze daty z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej, [w:] PPS wspomnienia z lat 1918-1939, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo "Książka i Wiedza" Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza "Prasa-Książka-Ruch", 1987.
  4. Organizacja Orła Białego i ZWZ w styczniu, lutym i marcu 1940 r.. [dostęp 23.12.2010 r.]
  5. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej. Historia firmy. [dostęp 23.12.2010 r.]

Oceń: Cezary Uthke

★★★★★
Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:17